1moral/o PV

moralo

1.
Parto de la filozofio esploranta la principojn de homa konduto kaj instruanta pri la celinda bono kaj pri la devoj; etiko.
2.
Tuto de la reguloj montrantaj al la homo liajn devojn en socia aŭ privata konduto.
3.
Tuto de la kondutreguloj kaj moroj de iu aparta socio.
beloruse:
мараль, маральнасьць
ĉeĥe:
morálka, mravnost, mravouka
france:
éthique (subst.), morale (subst.)
japane:
道徳 [どうとく], 道義 [どうぎ], 倫理 [りんり], モラル [もらる], 道徳論 [どうとくろん]
nederlande:
1. zedenleer 2. moraal 3. moraal
pole:
moralność
portugale:
moral
rumane:
morală
ruse:
мораль, нравственность
slovake:
morálka
ukraine:
мораль, моральність

morala

1.
Koncernanta la moralon: moralaj devoj; morala instruo.
2.
Morale bona, konforma al la devo kaj virto.
3.
Spirita, nekorpa, nemateria: la moralaj bezonoj de la homo; mezuri la moralajn meritojn de ĉiu estas neebleZ ; la urbestraro donis al ni sian moralan apogonZ ; ili rigardis min kiel sian moralan ĉefonZ ; havi de Esperanto nur moralan profitonZ ; morale respondi pri io; morale tia konkurado estus peko kontraŭ la internacilingva ideo, kaj praktike ĝi kondukas al fiaskoZ .
beloruse:
маральны
ĉeĥe:
morální, mravní (týkající se mravů), přísně mravný
france:
éthique (adj.), moral (adj.)
japane:
道徳の [どうとくの], 道義上の [どうぎじょうの], 道徳的な [どうとくてきな], 道義にかなった [どうぎにかなった], 心の [こころの], 精神的な [せいしんてきな]
nederlande:
moreel, zedelijk
pole:
cnotliwy, moralny, obyczajny
rumane:
cast, moral
ruse:
1. моральный, нравственный 2. моральный, нравственный 3. моральный
slovake:
morálny, mravný
ukraine:
моральний

moralaĵo

1.
Ago, faro, principo, stato konforma al moralo: Menzio ... resumis moralaĵojn en 4 normojn kiuj estas bonkoreco, justeco, etiketeco kaj prudenteco [1].
2.
Moralinstruo: el la rakonto - laŭ la aŭtoro - sekvas tia moralaĵo, ke ne indas tro frue nomi etajn infanojn stultaj [2].
1. Xiong: Unu el la ĉefaj reprezentantoj de ĉina ĉefflua ideologio konfuzianismo – Menzio, Ĉina Radio Internacia, 2014-07-25
2. A. Bach: Stultulineto, Esperanta Retradio, 2015-12-27
beloruse:
1. маральны ўчынак 2. мараль (напр., байкі)
france:
2. morale (de l'histoire etc.)
japane:
道徳的行為 [どうとくてきこうい], 寓意 [ぐうい], 教訓 [きょうくん]
nederlande:
2. moraal, strekking
pole:
2. morał
rumane:
2. morală
ruse:
2. мораль (басни и т.п.), нравоучение
ukraine:
мораль (байки), мораль

moraleco

Konformeco al la principoj de moralo: subtenu vin per alta moraleco, apogu vin sur la perfekta virto [3].
3. trad. Wang Chongfang: Analektoj de Konfuceo, 1996
beloruse:
маральнасьць
ĉeĥe:
moralita, morálnost, mravnost, mravní cítění
france:
moralité
japane:
道徳性 [どうとくせい], 徳性 [とくせい], 品行 [ひんこう]
pole:
moralność, obyczajność
rumane:
morală, decență
slovake:
moralita, morálnosť, mravnosť (vlastnosť)
ukraine:
моральність

moralisto

Homo studanta, esploranta, instruanta moralon: estis la unua fojo, ke mi vidis tiun moraliston ruĝiĝi [4].
4. Ba Jin, trad. Li Shijun: Aŭtuno en la Printempo, 1980
beloruse:
мараліст
ĉeĥe:
moralista, mravokárce, mravouk
france:
moraliste
japane:
モラリスト, 道徳家 [どうとくか]
pole:
moralista
rumane:
moralist
slovake:
moralista
ukraine:
мораліст

malmorala

Kontraŭa al la moralo, devo, virto: malmorala homo; malmorala ago.
beloruse:
амаральны
ĉeĥe:
nemorální, nemravný
france:
immoral
japane:
背徳の [せとくの], 不道徳の [ふどうとくの]
pole:
amoralny, niemoralny, występny
rumane:
amoral, imoral, rău, răutăcios
ruse:
аморальный, безнравственный
slovake:
nemorálny, nemravný
ukraine:
аморальний, неморальний

malmoralaĵo

Ago, faro, principo, stato kontraŭa al moralo: kiam mi demandis de ŝi ĉu ŝi povas rekomendi tiajn fotojn kaj malmoralaĵojn al siaj infanoj, ŝi respondis jese kaj diris ke ili estas toleremaj kiel ŝi estas [5].
5. B. Afolaranmi, trad. A. O. Afolaranmi: Elstaraĵaj Veroj Pri Kristana Vivo (Unua Kolekto), 2016
beloruse:
амаральны ўчынак
pole:
niemoralny występek, rozwiązłość
rumane:
infracțiune imorală, destrăbălare

malmoraleco

Malkonformeco al la principoj de moralo: kiam oni atakas „malmoralecon“ en literaturo, oni preskaŭ ĉiam celas nur la realisman priskribon de seksaj aferoj [6].
6. -: Kelkaj pensoj pri literaturo kaj moralo, la nica literatura revuo, 1956-07 ĝis 08, 1/6, p. 210a-214a
beloruse:
амаральнасьць
ĉeĥe:
nemravnost
france:
immoralité
pole:
niemoralność
rumane:
imoralitate
slovake:
nemravnosť

profesia moralo

FIL Moralo pri la propraj cirkonstancoj kaj agoj de iuj profesianoj: s-ro Hong SokHjon, neniom kalkulante sian profesian moralon kiel ĵurnalisto, ... helpis la kandidaton de regpartio kontraŭleĝe [7].
7. Dekmil: la solidareco, 2005-08
beloruse:
прафэсійная мараль
france:
déontologie
japane:
職業倫理 [しょくぎょうりんり]
pole:
moralność zawodowa
rumane:
moralitatea profesională

senmoraligi

(tr)
Deturni iun de la devo kaj virto, korupti, delogi.
beloruse:
дэмаралізаваць
france:
pervertir
japane:
堕落させる [だらくさせる], 退廃させる [たいはいさせる]
nederlande:
zedeloos
pole:
zdemoralizować
rumane:
perverti , demoraliza
ruse:
деморализовать
slovake:
demoralizovať
ukraine:
деморалізувати

administraj notoj

~o: Mankas dua fontindiko.
~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~a: Mankas verkindiko en fonto.
mal~a: Mankas dua fontindiko.
mal~a: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
sen~igi: Mankas dua fontindiko.
sen~igi: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.