*virt/o
*virto
- 1.
- Konstanta emo fari bonon: li kredis al la Eternulo kaj tio estis kalkulita al li kiel virto [1]; la virto gardas tiun, kiu iras ĝustan vojon [2]; minacas vin internaj katastrofoj, kiujn povas forigi nur la virto kaj saĝo [3]; se ili ankoraŭ ne kaŝis ŝin de mi, kredeble ili ne multe zorgas pri ŝia virto [4]; kune kun la ĉasteco forflugas ankaŭ la virto, kiel la odoro malaperas el velkinta rozo [5]; la virto sin mem rekompencas [6]; pli bona virto sen oro, ol oro sen honoro PrV ; beleco logas, virto apogas PrV ; el la neceseco oni devas fari virton (oni devas akiri meriton farante propramove tion, kion oni ne povas eviti) PrV . bonfaro, fido2
- 2.
- Ĉiu el la apartaj bonaj inklinoj de la animo: modesteco estas bela virto [7]; ŝi estis edukata, [kaj] lernadis ĉiujn reĝajn virtojn [8]; la dioj favoris vin per plej granda virto, per prudenta humileco [9]; beleco, mildeco, modesteco, obeeco kaj pieco, jen estas la virtoj, kiuj konvenas al virino Marta ; mi citadis miajn virtojn (aŭ pli ĝuste mi fanfaronis pri malesto de malvirtoj) [10]; [siajn] tri filojn […] li zorge edukis, admoninstruante al ili ĉian virton [11]. kvalito4
1.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 15:6
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 13:6
3. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro 20a
4. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro 10a
5. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
6. Charles Dickens, trad. L. L. Zamenhof: La Batalo de l' Vivo, La Batalo de l' Vivo
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
9. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro 5a
10. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro 4a
11. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro 6a
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 13:6
3. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro 20a
4. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro 10a
5. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
6. Charles Dickens, trad. L. L. Zamenhof: La Batalo de l' Vivo, La Batalo de l' Vivo
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
9. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro 5a
10. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro 4a
11. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro 6a
- angle:
- virtue
- beloruse:
- цнота
- bulgare:
- добродетел
- ĉeĥe:
- ctnost
- ĉine:
- 美德 [měidé], 德 [dé]
- france:
- vertu
- germane:
- Tugend el la neceseco oni devas fari ~on: aus der Not eine Tugend machen.
- hispane:
- virtud
- hungare:
- erény
- japane:
- 徳 [とく], 徳性 [とくせい], 美徳 [びとく], 美点 [びてん]
- katalune:
- virtut
- nederlande:
- deugd
- pole:
- cnota
- portugale:
- virtude
- ruse:
- добродетель
- slovake:
- cnosť, čnosť
- tibete:
- དགེ་བ་
- ukraine:
- чеснота, доброчесність
virta
- 1.
- Posedanta virton, virtojn: Noa estis homo virta kaj senmakula [12]; ili ame vartis la infanon, kiu kreskis sana kaj virta [13]; Knabinoj virtaj en kameroj | Sin riglis dum ni preterbolis [14]; virta virino straton ne konas PrV ; por virta orelo ne danĝeras vorto malbela PrV .
- 2.
- Konforma al virto: virta ekzemplo [15]; rilate afliktiton kaj senhavulon estu virtaj [16]; ŝi konservis patrinan aŭtoritaton sufiĉe grandan, por facile rekonduki sian filinon en la virtan vojon [17].
12.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 6:9
13. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Tri oraj haroj de la diablo
14. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko, Antaŭsignoj
15. Molière, trad. D-ro L. L. Zamenhof: Georgo Dandin, Akto Unua
16. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 82:3
17. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro 17a
13. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Tri oraj haroj de la diablo
14. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko, Antaŭsignoj
15. Molière, trad. D-ro L. L. Zamenhof: Georgo Dandin, Akto Unua
16. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 82:3
17. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro 17a
- angle:
- virtuous
- beloruse:
- цнатлівы, дабрадзейны
- bulgare:
- добродетелен
- ĉeĥe:
- ctnostný
- ĉine:
- 賢 [xián], 贤 [xián], 有德行 [yǒudéxíng], 腆 [tiǎn], 懿 [yì], 賢淑 [xiánshū], 贤淑 [xiánshū]
- france:
- vertueux
- germane:
- tugendhaft
- hispane:
- virtuoso
- hungare:
- erényes
- japane:
- 徳の高い [とくのたかい], 有徳の [ゆうとくの]
- katalune:
- virtuós
- nederlande:
- deugdzaam
- pole:
- cnotliwy, zacny
- portugale:
- virtuoso
- ruse:
- добродетельный
- slovake:
- cnostný, čnostný
- ukraine:
- доброчесний
virtulo
- Tiu, kiu posedas virton, kiu volonte agas bone: virtulo kompatos la vivon de sia bruto [18]; amikeco kun virtuloj estas ĉiam fruktoplena; tial oni loĝu ĉiam kun la virtuloj [19].
18.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 12:10
19. -, trad. I. J. Sorabji: La historio de Savitri, en: Orienta Almanako, 1913
19. -, trad. I. J. Sorabji: La historio de Savitri, en: Orienta Almanako, 1913
- ĉine:
- 君子 [jūnzǐ]
- france:
- homme de bien
- japane:
- 有徳者 [ゆうとくしゃ]
malvirto
- 1.
- Konstanta emo fari malbonon: via interno estas plena de rabado kaj malvirto [20]; la laboro forigas de ni tri grandajn malbonojn: la enuon, la malvirton kaj la mizeron [21]; la malvirto disskuas ankaŭ la fortikecon de la karaktero [22].
- 2.
- Ĉiu el malbonaj inklinoj de la animo: kiam mi volas kaŝi miajn malvirtojn, mi kulpigas pri ĉio miajn senkulpajn infanojn [23]; li ja partoprenis en la malvirtoj kaj diboĉoj de la cezaro [24]; malriĉeco ne estas malvirto PrV ; senlaboreco estas patrino de ĉiuj malvirtoj PrV .
20.
La Nova Testamento, S. Luko 11:39
21. Volter, trad. Eugen Lanti: Kandid aŭ la optimismo, Ĉapitro 30a
22. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
23. Internacia krestomatio, Patro
24. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro 26a
21. Volter, trad. Eugen Lanti: Kandid aŭ la optimismo, Ĉapitro 30a
22. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
23. Internacia krestomatio, Patro
24. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro 26a
- angle:
- vice
- beloruse:
- загана, няцнота
- bulgare:
- заместник
- ĉeĥe:
- nepravost, neřest, zhýralost
- ĉine:
- 恶习 [èxí], 惡習 [èxí]
- france:
- vice senlaboreco estas patrino de ĉiuj mal~oj: l'oisiveté est la mère de tous les vices.
- germane:
- Laster, Untugend senlaboreco estas patrino de ĉiuj mal~oj: Müßiggang ist aller Laster Anfang.
- hungare:
- bűn, vétek
- japane:
- 悪徳 [あくとく], 悪行 [あくぎょう], 欠点 [けってん], 不品行 [ふひんこう]
- katalune:
- vilesa, vici
- nederlande:
- ondeugd
- pole:
- nieprawość, występek
- portugale:
- perversão
- ruse:
- порок
- slovake:
- necnosť, neresť, zlozvyk, zlá vlastnosť
- ukraine:
- порок
malvirta
- Posedanta malvirton, malvirtojn; nekonforma al virto: sidigu apud li du homojn malvirtajn, kaj ili atestu kontraŭ li [25]; el la koro de homoj eliras malvirtaj pensoj, malĉastaĵoj [26]; ŝi rimarkis la malvirtan konduton de ŝia amikino, kaj ŝia honesteco ne ĝin aprobis [27]; [ĉu] oni tuj donis kredon al tia malvirta kalumnio [28]? fia, malnobla, perversagangreni, korupti2
25.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Reĝoj 21:10
26. La Nova Testamento, S. Marko 7:21
27. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro 13a
28. H. A. Luyken: Mirinda Amo, Ĉapitro 10a
26. La Nova Testamento, S. Marko 7:21
27. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro 13a
28. H. A. Luyken: Mirinda Amo, Ĉapitro 10a
- angle:
- vicious
- beloruse:
- нецнатлівы, заганны
- bulgare:
- порочен
- ĉeĥe:
- neřestný, zhýralý
- ĉine:
- 莠 [yǒu]
- france:
- pervers (adj.), vicieux
- germane:
- lasterhaft
- hungare:
- bűnös, erkölcstelen
- japane:
- 悪徳の [あくとくの], 堕落した [だらくした]
- katalune:
- vil, pervers
- nederlande:
- ondeugdzaam
- pole:
- nieprawy, występny
- portugale:
- perverso
- ruse:
- порочный
- slovake:
- nerestný
- tibete:
- སྐྱག་ལང་ཤོར་
- ukraine:
- порочний
malvirtulo
- Tiu, kiu estas malvirta, kiu volonte agas malbone: Jabok dronis pli kaj pli profunden en malvirtoj, kaj eĉ adoris abomene malvirtajn diinojn, kiuj nur ekzistas en la imago de malvirtuloj [29].
29.
H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro 6a
- beloruse:
- нягоднік
- ĉine:
- 坏人 [huàirén], 壞人 [huàirén], 色鬼 [sèguǐ]
- france:
- pervers (subst.), scélérat
administraj notoj
mal~ulo
:
Mankas dua fontindiko.