^*tem/o

1.

Tio, pri kio oni parolas, skribas, verkas, pensas; priparolaĵo, pritraktaĵo, pripensaĵo: por ke oni povu facile trovi la proverbojn, traktantajn pri ĉia dezirata temo, la laŭenhave dividitaj grupoj da proverboj estos numeritaj, kaj en la fino de la verko estos presita alfabeta registro de temoj ^PrV ; mi ŝanĝis la temon de la parolado [1]; mia koro pleniĝis per bona temo, mi kantos pri reĝo [2]; ili tion ne diris laŭte, ili ja havis sufiĉe da aliaj temoj por parolado [3]; doni temon por poemo [4]; la princo direktis la interparoladon al aliaj temoj [5]; ŝanĝi la temon [6]; liberaj amikaj interparoladoj pri ĉiuj eblaj temoj [7]; la temo estas tiel ampleksa, ke kiom ajn multe mi parolus, mi ne klarigus eĉ la centonon de tio, kio devas esti klarigata [8]; mi transiras al la vera temo de mia hodiaŭa parolado [9]; vastaj kaj multenombraj estas la temoj, kiujn ni devos pridiskutadi [10]; diri kelke da vortoj pri tiu temo [11]; pardonu al mi la malagrablan temon, kiun mi elektis [12]; brulanta temo ^VivZam ; Zamenhof ne tuŝis tiam la temon pri gajno kaj perdo ^VivZam ; pri la lingvaj temoj li ne ŝatis insistadi ^VivZam ; iom post iom, komencante de aferoj simplaj kaj transirante al pli altaj temoj ^VivZam ; li verkas pri tiu temo, estante ne specialisto ^VivZam ; li revenis al sia temo ^VivZam ; tiu vorto staras ekster la temo de nia parolado [13]. objekto ³kampo ^1.d, punkto ⁴, regiono ³

2.

^PIV2 La malpli informa parto de komunikaĵo, kiu ne entenas novan informon, sed servas kiel deira punkto por la nova, la interesa parto (remao), kiun la temo ligas kun la kunteksto: ĉar temo kutime estas konataĵo, kaj remao estas novaĵo, tial nemalofte la temo estas determinita difine, kaj la remao, nedifine: „Sur la tero kuŝas ŝtono“ [14], „Antaŭ la domo staras arbo“ [15] [16]

(ntr)

1.

Havi kiel temon: la diskuto temis pri ŝanĝo en la regularo; pri militoj kaj lertaĵoj politikaj temis ja la tuta instruado ^VivZam .

2.

(sensubjekte) La temo, la demando estas pri, la afero koncernas: temas en tiu ĉapitro pri tute alia afero; [ambaŭkaze] temas pri la sama afero [17]; temas pri mia filino Hebron [18]; ja ne temas pri komplot' / por vin iel ajn ofendi [19]; ili flustras kaj susuras / kvazaŭ temus pri mister' [20].

Tuto de diversaj, ofte parencaj temoj: antaŭ ol paroli pri la temaro, ni ekzamenu la versteknikon [21]; la temaro estas vasta kaj koncernis kaj devenon de la Majstro, kaj evoluon de la lingvo, inkluzive problemojn de reformoj kaj Ido-krizon, kaj problemon de denaskaj esperantistoj, kaj hilelismon-homaranismon, ktp, ktp [22]; la tipa CNN-a kaj BBC-a (usona kaj brita televidkompanioj) temaro (registare inspirita, ne neu tiufoje!), kiun mi ofte vidas televide [23]; „Scienco kaj Kulturo“ […] enhavas diversajn aktualajn sciencajn artikolojn […] kaj abundan literaturan kaj kulturan temaron [24].

Ne kongrua kun la cetera temo, la priparolon devojiganta: tio estas tute alia afero kaj ekstertema [25]; li atingas la pinton per kontribuo ekstertema [26]; diskutoj pri landonomoj en Esperanto estas ne nur tedaj por la leganto, sed ankaŭ ekstertemaj por la verko [27]. flankaĵo², parentezo¹

(tr)

Koncerni, havi kiel temon: romano, kiu pritemas ekskluzive la vivon de E-klubo [28]; la vorto „intima” […] ne nur […] priskribas aŭ pritemas erotikon [29]; kvankam ĉefe biografio, ĉi tiu libro ankaŭ detale klarigas […] mondajn eventojn de la pritemata periodo [30]; la enhavo de ĉi tiu verko pritemas la vivon en Transilvanio dum tiu periodo [31].

Komponaĵo el melodio, tielnomata temo, kaj variaĵoj konservantaj la skemon de la temo sed variigantaj ĝin diversmaniere: Jean Sibelius ‐ Temo kaj Variaĵoj por Sola Violonĉelo [32]; la iel popularaj Simfoniaj variaĵoj pri temoj de Carl Maria von Weber [33].