ŝalm/o

^*ŝalmo

1.: (poezie) Simpla blovinstrumento, rekta fluto el vegeta aŭ osta tubo kun truoj, kiajn uzas paŝtistoj: alvenis al la gastejo unu kastristo de porkoj kaj per sia ŝalmo fajfis tri kvar fojojn [1]; sur unu el la kanapoj kuŝis […] flutoj, cimbalo kaj ŝalmo [2]; oni vidis tie harpojn, liutojn […], lirojn, formingojn, citrojn, ŝalmojn [3].
2.: Metala tubo, per kiu oni blovas aeron en flamon por pliardigi ĝin; lutotubeto blovilo
3.: (evitinde) Tigo de poacoj. kano, stango, stipo, tigo, ŝtipeto, vergo, stoplo

Rim.: Fundamenta estas nur la muzika senco. La aliaj aperis en PV kaj PIV supozeble pro la plursenceco de la franca „chalumeau“.

1. Miguel de Cervantes Saavedra, trad. Fernando de Diego: La inĝenia hidalgo Don Quijote de la Mancha, ĉapitro 2a, p. 36a
2. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro V
3. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XXXVI

angle:: 1. (musical) pipe 2. bellows, windbag 3. stalk
beloruse:: 1. жалейка, дудка
ĉine:: 1. 木笛的前身 [mùdídeqiánshēn] 3. 莛 [tíng], 秆 [gǎn], 稈 [gǎn], 禾秆 [hégǎn], 禾稈 [hégǎn]
france:: 1. pipeau 2. chalumeau 3. tige
germane:: 1. Schalmei 2. Blasrohr 3. Halm
hungare:: 1. pásztorsíp, tilinkó 2. fúvócső 3. fűszál
itale:: 1. zuffolo, piffero, ciaramella, cennamella 2. cannello 3. cannuccia (paglia)
japane:: あし笛 [あしふえ], 牧笛 [ぼくてき], シャリュモー, ストロー, 吹管 [すいかん]
nederlande:: 1. herdersfluit, schalmei 2. blaaspijp 3. halm
pole:: 1. szałamaja 2. dysza
portugale:: 1. gaita de cana, pífano, pífaro, pife, pifre
ruse:: 1. свирель, дудка 2. паяльная трубка 3. соломинка, тростинка
ukraine:: соломинка (для коктейлю і т.п.), очеретинка, комишинка, сопілка, дудка, паяльна трубка, стебло, соломина

: Pajnofluto: „restas por via utiligo en la urbo,“ mi diris, „liro kaj citro; kaj en la kamparo por la paŝtistoj estus ia pajnŝalmo“ [4].

4. Platono, trad. D. Broadribb: La Respubliko, 1993

: Sakfluto: la sakŝalmo […] produktas bordunajn, tio signifas daŭre plusonantajn tonojn akompane al la kamparanaj melodioj [5]; en la slovaka teritorio enhejmiĝis orient-eŭropa tipo de sakŝalmo: la trivoĉa sakfajfilo (kun duobla melodia ŝalmo kaj kun simpla akompana ŝalmo [6].

5. R. Rössler-Buckel: Turingio internacia 61, 2016
6. Monato, Julius Hauser: Sakŝalmoj migrantaj , 2017

: Pajlero aŭ alisubstanca iom rigida tubeto, per kiu oni suĉas trinkaĵon: suĉoŝalmoj […] iam estis uzataj nur de knaboj, sed [ilin] nun vaste utiligas ankaŭ plenkreskuloj, por ensorbi koktelojn, kokakolaojn kaj similajn trinkaĵojn [7]; juna virino trinkas per trinkŝalmo [8].

7. [E. Doerfler]: Plasto en maro kaj poluado, TEA-Bulteno, 2018:7-8 (144)
8. -: File:Sup, Wikimedia Commons, 2020-10-04