^*permes/i ^PV

(tr)

1.

(iu) Konsenti, ke iu libere faru ion: tre bela dresistino de leonoj permesis al leono preni pecon da sukero el ŝia buŝo [1]; la reĝo de Egiptujo ne permesos al vi iri, se ne devigos lin forta mano [2]; mi ne povas permesi, ke vi parolu al mi familiare [3]; mi permesas al mi (vd aŭdaci) ripeti ankoraŭ la peton, kiun mi jam esprimis [4]; en versoj […] oni ofte permesas al si deflankiĝojn de la ordinara stilo [5]; la Lingva Komitato havas la rajton permesi en la lingvo ĉion, kion ĝi trovos necesa [6]; Vi permesos al mi preneton da tabako? Mi dankas ^BdV ; permesu, ke mi almenaŭ iom esploru antaŭ vi la vojon, kiun ni iras [7]; neniam permesu, ke en nia afero regu la principo: kiu pli laŭte krias, tiu estas prava [8]; se vi krudulon iom karesos, li al si ĉion permesos ^PrV ; oni batas, malkaresas, kaj eĉ plori ne permesas ^PrV . akcepti, allasi, toleri

2.

(io) Ne malebligi, ke iu faru ion; allasi, ke io okazu: li restis apud la du advokatoj tiel proksime, kiel nur la konveno permesis ^BdV ; klareco kaj sonoro de la lingvo permesas paroli eĉ tre rapide ^Ret ; oni devas ne permesi al la aŭskultantoj analizi la unuopajn vortojn, ĉar la oratoro ne eldiras ilin kun tiu celo ^Ret ; la diverseco de la virinaj roboj permesas ankoraŭ pli grandan variadon al oratorinoj ^Ret ; ŝia pozicio ankaŭ ne permesas mallaboremon, […] ŝi interalie dum jardekoj funkciis kiel la sola sekretario de sia edzo [9]; nur la fiereco ne permesis al li pasigi la tutan tagon sur la ferdeko [10]; malgranda pupa teatro, […] kiom la cirkonstancoj tion permesis, estis aranĝita por ludo [11]; [ili] eniris kontraŭvoje en vagonaron […], kvankam tion malpermesas la regularo ^ChL ; la sorto ne permesis al Antono longe ĝui la vidon de tiu floraĵo [12]; ĉie, kie la senco permesas, mi preferas formojn pli mallongajn [13].

Ago, vortoj de tiu, kiu permesas: kiu donis al vi la permeson konstrui ĉi tiun domon [14]; ili venigu cedrojn de Lebanon per la maro ĝis Jafo, konforme al la permeso [15]; la akuzito […] ricevos permeson defendi sin pri la akuzo [16]; li perdis la vojon, kaj petis la permeson tranokti ĉe li [17]; li eldevigis la permeson mian [18]; (frazaĵo) kun la permeso de via ekscelenco, kion mi povis fari [19]?

Permesanta multe kaj malpermesanta malmulte: patrino, prizorgema sed permesema [20]; demokratio, do, estas tre permesema kaj tute ne atentas detalojn [21]; la otomana imperio […] estis multe pli permesema, multege pli, ol samepokaj okcident-eŭropaj kristanaj ŝtatoj [22]. lasema, leĝera, liberala¹, neglektema

Dokumento aŭ signo atestanta ke al ties posedanto estas permesite fari ion: hodiaŭ mi venis la solenon kaŝe, sen la permesilo ^Metrop ; Seborgo eldonas […] poŝtmarkojn kaj permesilojn por amatorradio [23]; ne necesas aparta permesilo por uzi biciklon [24]; GNUa Ĝenerala Publika Permesilo; brita privata pilota permesilo [25].

(tr)

1.

Permesi al iu foriri: Chilo, kiun la cezaro ne volis forpermesi el la cirko, ekvidis konatajn al si homojn ^QuV .

2.

Portempe liberigi de regula servado: instruistoj, flegistoj kaj multaj, multaj aliaj kun „ordinaraj“ postenoj ne povas tiel facile sin forpermesi [26].

1.

Konsento pri ies forigo: ne ekzistas forpermeso en tiu milito [27]; miaj amikoj, mi prenas de vi forpermeson ĝis la vespero [28]! Steĉjo petis la gaston pri minuta forpermeso, kaj sur la ŝtrumpetoj kuris en la antaŭĉambron al la telefono ^MkM .

2.

Portempa liberigo de regula servo: dum la unuamajaj festoj lia kamarado forpermeson havos ^Metrop ; vi ja havas malsanforpermeson ^Metrop ; kiam ŝi enhospitaliĝis, mi petis forpermeson por flegi ŝin [29]. ferio, libertempo

(tr)

Ne konsenti, ke iu faru ion: mia sinjoro malpermesis al mi akcepti donacojn de iu ajn [30]; ni ne uzas la akuzativon tiam, kiam la klareco de la senco tion ĉi malpermesas [31]; en 615 la papo Dieudone malpermesis la edziĝon inter gesambaptopatroj [32]; vi ĝin malpermesis al mi sub minaco de morto [33]; la profesia sekreto malpermesas, ke Taburio parolu ^ChL ; tion ĉi malpermesas [ilia] blinda kredo [34]; voli aŭ ne voli neniu malpermesas ^PrV ; frukto malpermesita estas plej bongusta ^PrV .

Eksterordinara malpermeso al la enloĝantoj de urbo aŭ alia loĝloko esti eksterdome en fiksitaj diurnohoroj (ordinare, dum la noktoj) krom eventuale laŭ speciala permeso: la israela armeo ankaŭ deklaris noktan elirmalpermeson en la malnova distrikto de la urbo Nablus [36].

Permesilo pri kondukado de veturilo: kondukpermesiloj por aŭtomobilo kaj boato [37]; aŭtomobila stirpermesilo estas postulata por aŭtovojaĝantoj [38]; ni luis aŭton, por kio ni bezonis stirpermesilon de la polico [39]; renovigi sian stirpermesilon [40].