*akuŝ/i PV

*akuŝi [1]

(x)
1.
FIZL Elpuŝi idon el la utero: virino, kiam ŝi akuŝas, havas malĝojon, […] sed kiam ŝi naskis la infaneton, ŝi jam ne memoras sian doloregon [2]; Klotildo akuŝis, ŝi naskis du ĝemelojn [3]; katino […] akuŝis tri katidojn [4]. SIN:naskiVD:aborti, generi2
Rim.: „Akuŝi“ akcentas la penan, doloran procezon, dum „naski“ akcentas ĝian rezulton (vd la biblian citaĵon).
2.
(figure) Malfacile produkti verkon: li akuŝis antaŭ nelonge dikan tezon; Nero sciis trovi taŭgajn esprimojn eble tial, ke li mem en doloro akuŝas ĉiun verson [5]. VD:elkovi
angle:
labour 1. be in labor, be in labour
beloruse:
1. нараджаць, спараджаць 2. нараджаць, спараджаць
bretone:
1. gwilioudiñ (v.g.)
ĉine:
1. 使生小牛 [shǐshēngxiǎoniú], 使生小羊 [shǐshēngxiǎoyáng] 2. 创新 [chuàngxīn], 創新 [chuàngxīn]
france:
1. accoucher (d'un enfant), mettre au monde 2. accoucher (d'une idée), pondre (une idée)
germane:
zur Welt bringen 1. niederkommen, entbinden, kreißen, gebären 2. hervorbringen, sich abringen
hebree:
ללדת
hispane:
dar a luz 1. parir
ide:
1. akushar
itale:
partorire
japane:
出産する [しゅっさんする], 分娩する [ぶんべんする]
nederlande:
1. bevallen 2. ter wereld brengen
perse:
1. زاییدن، وضع‌حمل کردن
pole:
1. rodzić, powijać, zlęgać
portugale:
1. parir, dar à luz, ter filho
ruse:
рожать
slovake:
1. porodiť
ukraine:
народжувати

akuŝo

Ago, procezo akuŝi: venis la tagoj por ŝia akuŝo [6]; vi iris helpi ian amikinon en akuŝo [7]; ŝi plendas la dolorojn de akuŝo [8]; la akuŝo certe ne estos facila, ĉar la infano estas malbone lokita [9]; provokita akuŝo [10].
angle:
labor (childbirth), labour (childbirth), delivery (childbirth)
beloruse:
нараджэньне
france:
accouchement
germane:
Entbindung, Niederkunft
hispane:
parto
ide:
akusho
japane:
出産 [しゅっさん], 分娩 [ぶんべん]
nederlande:
bevalling, bevallen (zn.)
pole:
poród

akuŝejo

MED Kuracejo aranĝita kaj ekipita por akuŝoj: konstrui fidindajn ŝirmejojn, tendojn por ĉiu familio, hospitalojn kaj akuŝejojn [11].
11. F. Monshet Nhy Wa Dana: Grandaj Malbonoj, Malgrandaj Rimedoj, verkoj.com, [vidita en 2024]
france:
maternité
pole:
oddział położniczy szpitala, porodówka

akuŝigi

(tr)
MED Helpi la akuŝon: kiam vi akuŝigos la Hebreinojn, rigardu la kuŝejon, se estas filo, mortigu lin [12]; kamparano venigis novan kuraciston, por akuŝigi sian edzinon [13]; mi akuŝigis multe da ŝafinoj, sed mi memoras nur tiun [14].
angle:
induce labor
beloruse:
прымаць роды, бабіць
bretone:
gwilioudiñ (v.k.)
france:
accoucher (une femme)
germane:
Geburtshilfe leisten, Hebammendienste leisten
hebree:
ליילד
hispane:
asistir, ayudar a una partera
japane:
出産させる [しゅっさんさせる]
nederlande:
verlossen (bij de bevalling helpen, bij de bevalling helpen
perse:
زایاندن
pole:
pomagać przy połogu, babić
portugale:
partejar
ruse:
принимать роды

akuŝilo

angle:
forceps
beloruse:
акушэрскія абцугі, акушэрскія шчыпцы
bretone:
kregeier (gwilioudiñ)
france:
forceps
germane:
Geburtszange
hispane:
fórceps
itale:
forcipe
nederlande:
verlostang, forceps
perse:
فرسپس
pole:
forceps, kleszcze położnicze
ruse:
акушерские щипцы

akuŝisto, akuŝigisto

MED Homo, kies profesio estas zorgi la akuŝojn: la akuŝigisto subite eniras la kuirejon kaj diras: – nur per ĉizilo kaj martelo mi sukcesos [15].
15. Louis Beaucaire: Kruko kaj Baniko el Bervalo, Dissaltos la obstinaj baroj
angle:
midwife, accoucheuse
beloruse:
акушэр
bretone:
amiegez
france:
sage-femme
germane:
Hebamme
hebree:
מְיַלֶדֶת
hispane:
partera, comadrona
ide:
akushisto
itale:
ostetrica, levatrice
nederlande:
verloskundige, vroedvrouw, vroedkundige
perse:
ماما، قابله
pole:
akuszer, położny
portugale:
parteira, obstetriz
ruse:
акушерка

*akuŝistino [16], akuŝigistino

MED Virino, kies profesio estas zorgi la akuŝojn: la akuŝistino prenis kaj alligis al la mano ruĝan fadenon, dirante: ĉi tiu eliris la unua [17]; kiam la akuŝistino lin alportis al mi, mi levis lin al la ĉielo kaj ekkriis [18].
angle:
midwife, accoucheuse
beloruse:
акушэрка
bretone:
amiegez
ĉine:
助产士 [zhùchǎnshì], 助產士 [zhùchǎnshì], 接生婆 [jiēshēngpó], 产婆 [chǎnpó], 產婆 [chǎnpó], 接生员 [jiēshēngyuán], 接生員 [jiēshēngyuán]
france:
sage-femme
germane:
Hebamme
hebree:
מְיַלֶדֶת
hispane:
partera, comadrona
ide:
akushistino
itale:
ostetrica, levatrice
japane:
助産婦 [じょさんぷ]
nederlande:
verloskundige, vroedvrouw, vroedkundige
perse:
ماما، قابله
pole:
akuszerka, położna
portugale:
parteira, obstetriz
ruse:
акушерка

akuŝinto, akuŝintino

Ĵus akuŝinta patrino. VD:naskantino
angle:
new mother
beloruse:
парадзіха (якая ўжо нарадзіла)
france:
accouchée
germane:
junge Mutter
hebree:
מְיַלֶדֶת
itale:
puerpera
japane:
産婦 [さんぷ]
nederlande:
jonge moeder
perse:
زائو
pole:
kobieta po porodzie
portugale:
parturiente
ruse:
роженица (родившая)

akuŝanto, akuŝantino

Akuŝanta persono: teruro ilin atakis, tremo, kiel ĉe akuŝantino [19]; mi preferus mem esti akuŝantino, ol flegi aliajn [20].
beloruse:
парадзіха (у працэсе нараджэньня)
france:
parturiente
germane:
Kreißende, Gebärende
hebree:
מְיַלֶדֶת
itale:
partoriente
nederlande:
kraamvrouw
perse:
زائو
pole:
akuszer, akuszerka

akuŝarto

1.
MED Arto, teĥniko de la akuŝistoj: Trotula Platearia […] okupiĝis pri ginekologio kaj akuŝarto, kaj verkis la unuan traktaĵon pri tiu temo [21].
2.
FIL Metodo de la sokratismo por zorgi la akiron de konoj kiel la akuŝisto zorgas la akuŝojn.
21. P. Randone, trad. A. De Salvo: Virinaj kuracistoj, The Australian Esperantist, 1983-03
beloruse:
1. акушэрства, акушэрская справа
ĉine:
1. 助产术 [zhùchǎnshù], 助產術 [zhùchǎnshù]
france:
maïeutique 1. obstétrique
germane:
Geburtshilfe
itale:
maieutica
nederlande:
1. kraamleer
perse:
1. مامایی، قابلگی
pole:
położnictwo, akuszeria

akuŝdoloro

Doloro kaŭzita de spasmo de la ventro, kiu prepariĝas por la akuŝo: dum la tero pleniĝas de akuŝdoloroj, dum gajeco forevitas nin, dum mankas pano kaj paco, kiel eblus dormi trankvile? [22]. VD:naskodoloro
22. A. D. Calle Noreña, trad. L. G. Restrepo Rivas: Por la Geamikoj kiuj popolumas l'Animon, 2001
angle:
labor pain, labour pain
beloruse:
родавы боль
france:
douleurs (d'enfantement)
germane:
Wehen, Geburtsschmerz
itale:
doglia
nederlande:
weeën
perse:
درد زایمان
pole:
ból porodowy

akuŝpeno

Spasmoj de la ventro antaŭ la akuŝo.
angle:
contraction (childbirth)
beloruse:
схваткі (родавыя)
france:
travail (d'accouchement)
germane:
Wehen
hispane:
contracción (de parto)
itale:
travaglio
pole:
wysiłek porodowy

administraj notoj

~ilo: Mankas dua fontindiko.
~ilo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~into, ~intino: Mankas dua fontindiko.
~into, ~intino: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~peno: Mankas dua fontindiko.
~peno: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.