*krom ↝
(prepozicio)-
Plie al, aldone al:
- a)
-
Kongrue kun aliaj, kiel jama, evidenta
aŭ memkomprenebla okazo:
krom Petro, tie estis ankaŭ ĉiuj miaj fratoj
[1];
per pruntedono ofte oni perdas, krom sia havo,
ankaŭ la amikon
Hamlet
;
krom la flanko praktika [...] la esperantismo
havas ankoraŭ
alian flankon [...] idean
[2].
Rim.: En tiu senco la uzo de ankaŭ povas evitigi dubon. - b)
-
(en nea frazo) Kontraste al aliaj, kiel
escepto:
la esperantaj vortoj, krom kelkaj tre malmultaj, ne
estas arbitre elpensitaj;
la pioniroj de novaj ideoj renkontas nenion krom mokoj
kaj atakoj
EE
;
vi nenion povas fari krom kunbati viajn dentojn
[3];
mi diras al vi nenion alian krom plej pura vero
Z
(ol plej puran veron);
kiel internacia ne povas esti elektita ia alia lingvo
krom
arta;
la garnizono ne konas ian glavon krom la kuirejan
trapikilon;
ĉu ne ekzistas alia bono por la homo krom
manĝi kaj trinki?
[4]
ekskluzive,
flankelasi,
ol
Rim.: En tiu senco krom estas ĉiam akompanata de nea vorto. Se tio ne eblas, uzu escepte (de), ekskluzive (de).
Rim. 1: Zamenhof atentigas, ke «la vorto „krom“ povas iufoje kaŭzi neprecizecon aŭ malkompreniĝon; sed en tiaj okazoj ni devas eviti la vorton „krom“ kaj uzi anstataŭ ĝi la pli precizajn esprimojn „esceptinte“ aŭ „ne sole, sed ankaŭ“» LR.
Rim. 2: PAG kaj la PIV-oj prezentas „krom“ kiel prepozicion, dum por (ekz-e) anstataŭ ili allasas la rolon konjunkcian: Petro batis Paŭlon anstataŭ Vilhelmon [5]; tute simila estus la frazo krom Vilhelmon Petro batis Paŭlon PMEG. Mankas ekzemploj pri Zamenhofa uzo de akuzativo post „krom“; tamen Zamenhof ne hezitis meti post ĝi aliajn semantikajn kazojn, ekz-e dativon k.a.: Kiu alportas oferojn al dioj, krom al la Eternulo sole, tiu estu ekstermita [6]; Ne estos en ĉi tiuj jaroj roso nek pluvo, krom en la okazo, se mi tion diros [7]; sur la tuta tero ne ekzistas Dio krom ĉe Izrael [8]; li sciis pri nenio, krom nur pri la pano, kiun li manĝis [9]. Tial la gramatikoj (PAG, PMEG) agnoskas la eblon de akuzativo post „krom“ (t.e fakte, ĝian konjunkcian rolon), kaj ĝi fakte estas atestita ĉe diversaj aŭtoroj: vi scias, italoj manĝas preskaŭ nenion krom fruktojn kaj glaciaĵon [10]; krom Karlon mi vizitis kinon [11]; vi nenion donis al mi, krom suferojn Mary. [Sergio Pokrovskij]
krom ke, krom tio ke
- Tamen aldone: mi nenion pli postulus, krom ke oni montru al mi sindonecon kaj estimon [12]; la kabano ... estis malplena, krom ke troviĝis malnova ligna benko [13].
kroma ↝
- Plia: [tio] deĉenigis eksplodon, kiu dissaltigis la supran protektoplaton kun proksimuma pezo de 1000 tunoj […] post kelkaj sekundoj sekvis kroma eksplodo, kiu elĵetis fragmentojn de brulaĵo el la kerno de la reaktoro [14]; 30 kromaj ŝtatoj sankciis la kontrakton.
krome
- Adverbo signifanta „krom tio“: krome ni ĝoju ankaŭ pro la afliktoj, sciante, ke aflikto faras paciencon [15]; la fumego jam estigis sanproblemojn por la loĝantaro […] krome oni ne povas labori aŭ studi, ĉar la aero estas tiel danĝera, ke neniu povas iri eksteren [16].
kromaĵo ↝
-
Aldono,
suplemento
al memstara tuto:
ĉapelisto: kromaĵo por Firefox kiu anstataŭas
iksojn per taŭgaj ĉapeloj.
kromfolio
- Folio aldonita al libro ktp.: kromfolio de „Juna Esperantisto“ [17].
krompersono
- Persono apud la precipa rilate iun aferon: posedanto ankaŭ povas prokuracii al krompersono, kiun li tiam mandatigas por la konto [18].
kromseĝo
- Seĝo aldonita al ia regula, kutima nombro, en teatro, aŭlo kc.
kromedzino
- Plia edzino apud la regula unua: mian kromedzinon ili turmentis tiel, ke ŝi mortis [19].
kromvirino ↝
- Neleĝa kunvivantino, kiun havas viro, krom sia leĝa edzino; konkubino: lia edzino fariĝis kromvirino de iu bankiero FK ; li havis dek ok edzinojn kaj sesdek kromvirinojn, kaj li naskigis dudek ok filojn kaj sesdek filinojn [20].