*plu
*plu
- 1.
- Adverbo indikanta daŭradon kaj neĉesadon de stato aŭ ago en la tempo (= daŭre, pli longtempe): Jozef ne povis plu sin deteni antaŭ ĉiuj, kiuj staris ĉirkaŭ li, kaj li ekkriis [1]; vi ne venu plu antaŭ mian vizaĝon [2]; li ĉesis kalkuli, ĉar oni ne plu povis kalkuli [3]; mi ne estas plu tre juna [4]; danĝere estas lin lasi plu en tia libereco [5]; oni povas rompi la kolon, neniam plu mi sidiĝos sur ĉevalon [6]; ili estis tiel lacaj, ke la piedoj ne volis plu porti ilin [7]; li estis malsana, kaj oni diris, ke li ne povas plu vivi [8]. daŭre1
- 2.
- Adverbo indikanta pli malproksimajn, atingotajn partojn de la medio aŭ objekto en kiu okazas aŭ kiun koncernas ago, procezo ktp: se mi havos monon ĉiufoje, kiam mi metos manon en la poŝon, kion mi bezonos plu [9]? diru, diru, kion plu vi scias [10]! haltu, neniun paŝon plu [11]! ne manĝu pli frue, ĉar vi ricevos neniom plu [12]; vi estas papo, nenion plu vi povus deziri [13]; ne estas plu libera loko, la domo estas plena de eminentaj gastoj [14]; se vi farus pluan aludon pri via edzino en ĉi tiu ĉambro, mi vere rompos al vi la kolon [15]. plie1kaj tiel plu
Rim. 1:
Zamenhof klarigas, ke
„diri pli anstataŭ plu oni
povas tre ofte, sed ne ĉiam. Pli = pli multe,
plu = daŭre, pli malproksimen;
pli signifas kvanton, multecon, plu signifas
daŭradon (en loko aŭ tempo); en abstraktaj okazoj ni ofte povas
uzi unu esprimon anstataŭ la dua, ĉar tiam ilia senco fariĝas
preskaŭ la sama; sed kiam ni volas paroli
rekte pri kvanto aŭ pri daŭrado (aŭ malproksimiĝado), tiam ni ne
povas intermiksi ambaŭ vortojn“LR.
Rim. 2:
Kun nea vorto, plu signifas la maldaŭron,
la ĉesigon de ago aŭ stato:
mi ne povas iri unu paŝon plu;
ne parolu plu
[16];
ĝis tie kaj ne plu
[17];
mi vin ne vizitos plu
[18];
li ne povis plu sin deteni
[19];
ne aperu plu antaŭ mia vizaĝo
[20];
formorti, dormi kaj nenio plu
[21];
nune, kiam plu nenia savo por ni restas
[22];
neniaj duboj plu
[23].
Vd jam ne,
ankoraŭ ne,
ne pli.
Rim. 3:
La tre malgranda diferenco inter la senco de plu kaj
tiu de ankoraŭ2 kuŝas en tio, ke
ankoraŭ signifas esence ripeton, dum plu
precize signifas daŭradon.
1.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 45:1
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 10:28
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 41:49
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Bona humoro
5. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, Hamleto
6. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Feliĉa Joĉjo
7. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Haĉjo kaj Grenjo
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, La najtingalo
9. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Feliĉa Joĉjo
10. J. W. Goethe, trad. L. L. Zamenhof: Ifigenio en Taŭrido, Ifigenio en Taŭrido
11. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La senditoj de morto
12. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Haĉjo kaj Grenjo
13. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Fiŝkaptisto kaj lia edzino
14. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Kamarado Gaja
15. John Merchant: Kompatinda Klem, Ĉapitro 8
16. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, Hamleto
17. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
18. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, Dua Parto – Gramatiko
19. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malbela anasido
20. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 10:28
21. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, Hamleto
22. J. W. Goethe, trad. L. L. Zamenhof: Ifigenio en Taŭrido, Ifigenio en Taŭrido
23. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 10:28
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 41:49
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Bona humoro
5. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, Hamleto
6. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Feliĉa Joĉjo
7. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Haĉjo kaj Grenjo
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, La najtingalo
9. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Feliĉa Joĉjo
10. J. W. Goethe, trad. L. L. Zamenhof: Ifigenio en Taŭrido, Ifigenio en Taŭrido
11. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La senditoj de morto
12. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Haĉjo kaj Grenjo
13. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Fiŝkaptisto kaj lia edzino
14. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Kamarado Gaja
15. John Merchant: Kompatinda Klem, Ĉapitro 8
16. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, Hamleto
17. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
18. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, Dua Parto – Gramatiko
19. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malbela anasido
20. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 10:28
21. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, Hamleto
22. J. W. Goethe, trad. L. L. Zamenhof: Ifigenio en Taŭrido, Ifigenio en Taŭrido
23. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto
- angle:
- 1. even longer, ever more, further, again, on (as in: live on) 2. further, further on, more, on
- beloruse:
- далей, яшчэ
- ĉeĥe:
- dál, nadále, dále, více
- ĉine:
- 更 [gèng], 更加 [gèngjiā]
- finne:
- edelleen, yhä, vielä, (kun nea vorto:) enää
- france:
- plus, davantage
- germane:
- 1. weiter 2. noch (weiterhin), weiterhin, außerdem
- hungare:
- tova, tovább
- japane:
- さらに, もっと, 引き続き [ひきつづき]
- nederlande:
- verder, meer, langer
- pole:
- dalej, nadal
- portugale:
- mais (continuação)
- rumane:
- încă, mai departe
- ruse:
- дальше, далее, ещё
- slovake:
- ďalej
- ukraine:
- більше, більш, далі, ще
plue
- Akcentita formo, samsenca kiel plu1: plue atendi mi ne volas nek bezonas Marta ; la pluvo falegadis ĉiam plue kaj plue [24]; ne koleru, mia Sinjoro, ke mi parolos plue [25]; kaj plue ŝi naskis lian fraton Habel [26]; estu trankvila kaj aŭskultu plue [27]! haltinte momenton por profunde spiri, ŝi plue babilis [28]; vulpo mienon ŝanĝas, sed plue kokidojn manĝas PrV .
24.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Sambuka virineto
25. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 18:30
26. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 4:2
27. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
28. H. A. Luyken: Mirinda Amo, Ĉapitro I
25. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 18:30
26. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 4:2
27. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
28. H. A. Luyken: Mirinda Amo, Ĉapitro I
- angle:
- in addition, more, again, further
- beloruse:
- далей, яшчэ
- ĉeĥe:
- dále, nadále
- ĉine:
- 更多 [gèngduō], 更 [gèng]
- finne:
- edelleen, lisäksi, pidemmälle
- france:
- davantage, continuellement
- germane:
- weiterhin
- hungare:
- továbbiakban, továbbá
- japane:
- その上さらに [そのうえさらに], さらに引き続いて [さらにひきつづいて]
- nederlande:
- verder
- pole:
- w dalszym ciągu
- rumane:
- ca până acum
- ruse:
- дальше, далее, ещё
- slovake:
- ďalej
- ukraine:
- більше, далі, ще
pluen
- Akcentita formo de plu2, uzata precipe kiam temas pri avanco en spaco: ŝi ne povis iri pluen Marta ; Abram iris pluen, ĉiam pluen al la sudo [29]; [ili] pelados sian akiron pluen, sen ripozo [30]; [li] eldiris nepripensitajn vortojn, kiuj poste estis rakontitaj pluen kaj penetris en la popolon [31].
29.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 12:9
30. J. W. Goethe, trad. L. L. Zamenhof: Ifigenio en Taŭrido, Ifigenio en Taŭrido
31. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
30. J. W. Goethe, trad. L. L. Zamenhof: Ifigenio en Taŭrido, Ifigenio en Taŭrido
31. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
- angle:
- further on, even more
- beloruse:
- далей
- ĉeĥe:
- dále (směr)
- finne:
- edelleen, kauemmas
- france:
- de l'avant
- germane:
- weiter
- japane:
- さらに先へ [さらにさきへ], もっと遠くへ [もっととおくへ]
- pole:
- dalej, dłużej
- rumane:
- mai departe, mai lung
- ruse:
- дальше
- slovake:
- naďalej, ďalej
plua
- Daŭranta plu, okazanta en posta tempo: la pastro enŝlosu lin por pluaj sep tagoj [32]; [ili] gajnis pluajn kvin talantojn [33]; pro kio ni bezonas pluan atestadon? ĉar ni mem aŭdis el lia propra buŝo [34]; la pluan sorton de la lastaj mi ankoraŭ pritraktos [35]; la transdono de la pluaj sciigoj videble estis por li malfacila [36].
32.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 13:5
33. La Nova Testamento, Mateo 25:16
34. La Nova Testamento, Luko 22:71
35. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Dektria Ĉapitro
36. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ib kaj malgranda kristino
33. La Nova Testamento, Mateo 25:16
34. La Nova Testamento, Luko 22:71
35. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Dektria Ĉapitro
36. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ib kaj malgranda kristino
- angle:
- more, further, additional
- beloruse:
- далейшы
- ĉeĥe:
- další (pokračující)
- ĉine:
- 大的延伸 [dǎdīyánshēn]
- finne:
- tuleva, vastainen, lisä-
- france:
- continuel, de plus
- germane:
- weitere
- hungare:
- további
- japane:
- なおその上の [なおそのうえの], さらなる, その後の [そのごの]
- pole:
- dalszy
- rumane:
- încă
- ruse:
- дальнейший
- slovake:
- ďalší
- ukraine:
- подальший
plui
(ntr)
- Plue resti en ia stato: la vintro pluos ses semajnojn [37]; „vi jam estas preskaŭ mia frato: nepo de kuzo de onklo de konato! kaj ankaŭ via ĉarma edzinet’“, li pluis, klinante sin ĉe la talio [38]; leviĝis la alta ve-ondego, ĝi pluis kelkan tempon, poste malkreskis [39]; tiu situacio pluas ĝis alpaŝas la podion, la lasta ĉe la lastaj [40]; dume, la klimata ŝanĝiĝo pluas kaj ŝajne neniu strebas apliki vere efikajn rimedojn [41]. daŭri
37.
Diversaj aŭtoroj: Kontakto 2011-2019, Tiel la mondo...
38. Cezaro Rossetti: Kredu min, sinjorino!, 15. Li Vorton En La Poŝo Ne Serĉas.
39. Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, 5
40. Monato, Reinaldo Marcelo Ferreira: Kronikoj de niaj frustriĝoj, 2006
41. Diversaj aŭtoroj: Kontakto 2011-2019, Klimata ŝanĝiĝo
38. Cezaro Rossetti: Kredu min, sinjorino!, 15. Li Vorton En La Poŝo Ne Serĉas.
39. Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, 5
40. Monato, Reinaldo Marcelo Ferreira: Kronikoj de niaj frustriĝoj, 2006
41. Diversaj aŭtoroj: Kontakto 2011-2019, Klimata ŝanĝiĝo
- angle:
- to last, to continue, to remain
- beloruse:
- доўжыцца, працягвацца, цягнуцца
- ĉeĥe:
- pokračovat
- ĉine:
- 持續 [chíxù], 持续 [chíxù], 繼 [jì], 继 [jì]
- finne:
- jatkua (edelleen)
- france:
- continuer (intransitif)
- germane:
- sich fortsetzen, andauern, weiter gehen
- hungare:
- folytatódik, tovább tart
- nederlande:
- voortduren
- pole:
- trwać
- rumane:
- dura
- ruse:
- продолжаться
- slovake:
- pokračovať, trvať ďalej
pluigi
- Plue fari: dum pafado la du „brakoj“ de la arko „repuŝiĝas“, kaj la rezultanta energio pluigas la forton de la eligata sago [42]; oni estas diktatoro, aŭ nur ordonanto al iu, oni pluigas la ordonojn, sed ĉu oni estas homo [43]? daŭrigi, kontinui
42.
Monato, Judit Felszeghy: Ne nur sporto, ankaŭ vivoformo, 2008
43. Ferenc Szilágyi: La Granda Aventuro, IV.
43. Ferenc Szilágyi: La Granda Aventuro, IV.
- angle:
- to continue with, to keep on, to persist with
- beloruse:
- працягваць, падаўжаць
- ĉeĥe:
- prodlužovat, rozšiřovat
- ĉine:
- 繼 [jì], 继 [jì], 紹 [shào], 绍 [shào]
- finne:
- jatkaa, pidentää
- france:
- continuer (transitif)
- germane:
- fortsetzen, weiter geben
- hungare:
- folytat, meghosszabbít
- japane:
- さらに続ける [さらにつづける], 続行する [ぞっこうする], 延長する [えんちょうする]
- nederlande:
- voortgaan met
- pole:
- kontynuować
- rumane:
- continua
- ruse:
- продолжать, продолжить
- slovake:
- predlžovať, rozširovať
- ukraine:
- продовжувати
kaj tiel plu, kotopo (k.t.p.)
(frazaĵo)
- Kaj plu en simila maniero, sen plu detaligi: [li nin] enloĝigis en Samario kaj en la aliaj urboj transriveraj, kaj tiel plu [44]; vidu, jen estas la pantalono! jen estas la surtuto! jen la mantelo! kaj tiel plu [45]; vi mem reklamas ĉie, ke antaŭ mi la animo estas malfermita libro, kotopo [46]; laŭ tia rezonado [tiam ne] ekzistis nanoplanedoj, hercaj ondoj, kosma radiado, oni povus longe kotopoi [47]; en efektiveco tio estas ja nur babilaĵo! […] kaj tiel plu kaj tiel plu! diris la rabista knabino [48]; tien metu liton, lavujon kaj tiel plu [49]. kaj cetere
44.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ezra 4:10
45. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La novaj vestoj de la reĝo
46. Sándor Szathmári: Satiraj rakontoj, La fluidumo de la ĉiovido
47. Monato, Alberto García Fumero: Scienco kaj religio kunfluu, ne kverelu, 2014
48. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
49. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto tria
45. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La novaj vestoj de la reĝo
46. Sándor Szathmári: Satiraj rakontoj, La fluidumo de la ĉiovido
47. Monato, Alberto García Fumero: Scienco kaj religio kunfluu, ne kverelu, 2014
48. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
49. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto tria
- angle:
- and so on
- beloruse:
- і гэтак далей
- ĉine:
- 之类 [zhīlèi], 之類 [zhīlèi], 什么的 [shénmede], 什麼的 [shénmede], 等等 [děngděng], 云云 [yúnyún], 諸如此類 [zhūrúcǐlèi], 诸如此类 [zhūrúcǐlèi], 以此类推 [yǐcǐlèituī], 以此類推 [yǐcǐlèituī], 庇廕 [bìyīn]
- germane:
- und so weiter
- japane:
- ~など, その他 [そのほか]
- pole:
- i tak dalej
- rumane:
- și așa mai departe
- ruse:
- и так далее