*pilk/o UV
*pilko
- 1.
Luda
ĵetbulo, ordinare el elasta materio:
pilko […] farita el marokena ledo
[1];
knabo, piedbatante la pilkon
Metrop
;
la gejunuloj dume ĉesis ludi pilkon kaj dum certa tempo promenis
[2];
mi ŝatis ludi futbalon per tenisa pilko
[3];
trafi la pilkon en la ĝusta angulo
[4];
la teamo, kiu posedas la pilkon (atakantoj) rajtas fari maksimume tri
transdonadojn de la pilko inter si antaŭ ol ĵeti la pilkon kontraŭ la kadron
[5].
- 2.
-
Globforma objekto, simila al pilko:
tajpmaŝino kun […] interŝanĝeblaj literpilkoj
[6].
globo1 - 3.

Pirforma kaŭĉuka ujo, kiu finiĝas per tubeto
kaj kiun oni premas por pumpi aeron aŭ
fluaĵon:
senpacience premadi la hupan pilkon
[7].
1.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Gefianĉoj
2. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro II
3. Ulrich Matthias: Fajron sentas mi interne, I
4. Diversaj aŭtoroj: Kontakto 2011-2019, Videoludoj
5. Diversaj aŭtoroj: Kontakto 2011-2019, Ĉefartikolo
6. Monato, Paul Peeraerts: Komposta revolucio kaj presada stabileco, 2004
7. Ilja Ilf, Evgenij Petrov, trad. A.Kerbel: Ora bovido, Ĉapitro 17, La erarinta filo revenas hejmen , p. 260
2. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro II
3. Ulrich Matthias: Fajron sentas mi interne, I
4. Diversaj aŭtoroj: Kontakto 2011-2019, Videoludoj
5. Diversaj aŭtoroj: Kontakto 2011-2019, Ĉefartikolo
6. Monato, Paul Peeraerts: Komposta revolucio kaj presada stabileco, 2004
7. Ilja Ilf, Evgenij Petrov, trad. A.Kerbel: Ora bovido, Ĉapitro 17, La erarinta filo revenas hejmen , p. 260
- afrikanse:
- bal
- albane:
- top
- amhare:
- ኳስ
- angle:
- ball
- arabe:
- كرة
- armene:
- գնդակ
- azerbajĝane:
- top
- beloruse:
- 1. мяч 3. ігруша (гумовая)
- bengale:
- বল
- birme:
- အလုံး
- bosne:
- lopta
- bulgare:
- топка 1. топка
- ĉeĥe:
- míč
- ĉine:
- 弹 [dàn], 彈 [dàn], 毬 [qiú], 球 [qiú]
- ĉuvaŝe:
- 1. пӳске, мечӗк
- dane:
- kugle
- estone:
- ball
- eŭske:
- pilota
- filipine:
- ball
- france:
- 1. balle, ballon (balle) 3. poire (en caoutchouc)
- galege:
- bola
- germane:
- Ball 3. Saugball
- guĝarate:
- બોલ
- haitie:
- boul
- hinde:
- गेंद
- hispane:
- balón 1. pelota, balón 3. pera (insufladora)
- hungare:
- 1. labda
- igbe:
- bọl
- indonezie:
- 1. bola 3. blower karet
- irlande:
- liathróid
- islande:
- bolti
- japane:
- ボール
- jave:
- werni
- jide:
- פּילקע
- jorube:
- rogodo
- kanare:
- ಚೆಂಡನ್ನು
- kartvele:
- ბურთი
- katalune:
- 1. pilota 3. pera de goma, pera
- kazaĥe:
- доп
- kimre:
- pêl
- kirgize:
- топ
- kmere:
- បាល់
- koree:
- 공
- korsike:
- palla
- kose:
- ibhola
- kroate:
- lopta
- kurde:
- gog
- latine:
- pila
- latve:
- bumba
- laŭe:
- ບານ
- litove:
- kamuoliukas
- makedone:
- топка
- malagase:
- baolina
- malaje:
- bola
- malajalame:
- പന്ത്
- malte:
- logħob
- maorie:
- pōro i
- marate:
- बॉल
- monge:
- pob
- mongole:
- бөмбөг
- nederlande:
- bal
- nepale:
- बल
- njanĝe:
- mpira
- okcidentfrise:
- bal
- okcitane:
- 1. palma, bala, balon
- panĝabe:
- ਬਾਲ
- paŝtue:
- توپ
- pole:
- 1. piłka 3. gruszka
- portugale:
- 1. bola
- ruande:
- umupira
- ruse:
- 1. мяч 3. груша (резиновая)
- samoe:
- polo
- sinde:
- طالب المولي
- sinhale:
- ක්රීඞා
- slovake:
- lopta
- slovene:
- kroglični
- somale:
- kubada
- ŝone:
- bhora
- sote:
- ball z
- sunde:
- bal
- svahile:
- mpira
- svede:
- 1. boll
- taĝike:
- тӯб
- taje:
- ลูก
- tamile:
- பந்து
- tatare:
- туп
- telugue:
- బంతి
- tibete:
- པོ་ལོ་
- turke:
- 1. top
- ukraine:
- м’яч
- urdue:
- گیند
- uzbeke:
- koptok
- vjetname:
- bóng
- zulue:
- ngebhola
bazpilko, bazopilko
- 1.
- Pilko uzata en bazpilkludo.
- 2.
(metonimie)
Bazpilkludo, usona sporto simila al kriketo:
bazopilko venis de neformala formo de la angla sporto kriketo nomata
„rondkuro“, kiu estis ludata en la nord-amerikaj kolonioj jam en la mezo de
la 18a jarcento
[8].
8.
Monato, Vus-Tit Zik: Iom da historio kaj iom da fiziko, 2009
- angle:
- baseball
- germane:
- Baseball
flugpilkado, retpilkado
Sporto en kiu du teamoj gajnas poentojn
manfrapante pilkon super la retstrion tiel ke ĝi tuŝu la
grundon (duonkampon) de kontraŭuloj;
volejbalo:
la sporta ludo flugpilkado (vulg. volejbalo) disvolviĝas
subĉiele aŭ en ĉambrego, sur longkvadratforma ludkampo
dividita per reto en du 9x9 metrojn ampleksajn duonkampojn
[9].
9.
T. Ujlaky-Nagy: La sporta lingvo en Esperanto, 1972
- beloruse:
- валейбол
- bulgare:
- волейбол
- ĉeĥe:
- odbíjená, volejbal
- ĉine:
- 排球比賽 [páiqiúbǐsài], 排球比赛 [páiqiúbǐsài], 排球 [páiqiú]
- germane:
- Volleyball
- hispane:
- vóleibol, balonvolea, vólibol
- indonezie:
- bola voli (permainan)
- katalune:
- voleibol
- nederlande:
- het volleybal
- okcitane:
- voleibòl
- pole:
- piłka siatkowa (dyscyplina sportu), siatkówka (dyscyplina sportu)
- slovake:
- volejbal
flugpilko, retpilko
- 1.
Pilko uzata en flugpilkado.
- 2.
- (metonimie) Flugpilkludo: Serbio estas la duan fojon (post 2001) eŭropa ĉampiono pri retpilko por viroj [10].
10.
Monato, Evgeni Georgiev: Alloga finalo, 2011
- beloruse:
- валейбольны мяч
- ĉeĥe:
- volejbal
- ĉine:
- 排球 [páiqiú]
- germane:
- Volleyball
- hispane:
- balón de vóleibol
- indonezie:
- bola voli
- japane:
- バレーボール [ばれーぼーる]
- katalune:
- pilota de voleibol
- nederlande:
- de volleybal
- pole:
- piłka do siatkówki
- slovake:
- volejbalová lopta
gumpilko
Pilko el gumo, tre resaltema:
kiam Columbus la duan fojon vojaĝis al Ameriko,
li ekvidis, kiel la unua blankulo, gumpilkon
[11].
11.
L. Gane:
La ploranta arbo, Norda Prismo, 1956:6, p. 266a-267a
- beloruse:
- гумавы мяч
- france:
- balle rebondissante
- germane:
- Gummiball
- hispane:
- pelota de caucho
- indonezie:
- bola karet
- katalune:
- pilota de goma (per a jugar)
korbopilkado
Sporto en kiu du teamoj gajnas poentojn
manĵetante pilkon tiel ke ĝi eniru la
golejon (en la formo de
pendanta korbo) de kontraŭuloj;
basketbalo:
la pilko, uzata en la korbopilkado,
estas globforma kaj pumpita je aero
[12].
12.
T. Ujlaky-Nagy: La sporta lingvo en Esperanto, 1972
- beloruse:
- баскетбол
- bulgare:
- баскетбол
- ĉeĥe:
- košíková
- ĉine:
- 篮球 [lánqiú], 籃球 [lánqiú], 打篮球 [dǎlánqiú], 打籃球 [dǎlánqiú]
- germane:
- Basketball
- hispane:
- baloncesto
- indonezie:
- bola basket (permainan)
- katalune:
- basquetbol, bàsquet
- nederlande:
- het basketbal
- okcitane:
- basquetbòl
- pole:
- koszykówka
- slovake:
- basketbal
korbopilko
Pilko uzata en korbopilkado:
(metonimie)
[universitata] teamo […] gajnis la konferencan ĉampionecon
en usona futbalo, vira korbopilko (korbopilkludo) kaj virina korbopilko
[13].
13.
Monato, Barry Friedman: Ohiaj ŝtataj Hipokaŝtanoj, 2008
- beloruse:
- баскетбольны мяч
- ĉeĥe:
- košíková
- ĉine:
- 篮球 [lánqiú], 籃球 [lánqiú]
- germane:
- Basketball
- hispane:
- balón de baloncesto
- indonezie:
- bola basket
- japane:
- バスケットボール [ばすけっとぼーる], 篭球 [かごたま]
- katalune:
- pilota de basquetbol, pilota de bàsquet
- nederlande:
- de basketbal
- pole:
- piłka do koszykówki, piłka do kosza (nieformalnie)
- slovake:
- basketbal
- tibete:
- ལག་རྩེད་སྤོ་ལོ་
manpilkado
Sporto en kiu du teamoj gajnas poentojn
manĵetante pilkon tiel ke ĝi eniru la
golejon (en la formo de
ortangulo) de kontraŭuloj;
handbalo:
olimpika ĉampionado de manpilkado
[14].
14.
T. Ujlaky-Nagy: La sporta lingvo en Esperanto, 1972
- beloruse:
- гандбол
- bulgare:
- хандбал
- ĉeĥe:
- házená
- ĉine:
- 手球 [shǒuqiú]
- germane:
- Handball
- hispane:
- balonmano
- indonezie:
- bola tangan (permainan)
- katalune:
- handbol
- nederlande:
- het handbal
- okcitane:
- andbòl
- pole:
- piłka ręczna (dyscyplina sportu), szczypiorniak
- slovake:
- hádzaná
- ukraine:
- ручний м’яч, гандбол
manpilko
Pilko uzata en manpilkado:
la pilko uzata estas simila al tiu de manpilko, sed laŭ la reguloj ĝi neniam
rajtas tuŝi la plankon
[15];
internacia vira manpilko-turniro
[16].
15.
Diversaj aŭtoroj: Kontakto 2011-2019, Ĉefartikolo
16. T. Ujlaky-Nagy: La sporta lingvo en Esperanto, 1972
16. T. Ujlaky-Nagy: La sporta lingvo en Esperanto, 1972
- beloruse:
- гандбольны мяч
- ĉeĥe:
- házená
- ĉine:
- 手球 [shǒuqiú]
- germane:
- Handball
- hispane:
- balón de balonmano
- indonezie:
- bola tangan
- japane:
- ハンドボール
- katalune:
- pilota d'handbol
- nederlande:
- de handbal
- pole:
- piłka do piłki ręcznej, piłka do szczypiorniaka
- slovake:
- hádzaná
piedpilkado
Sporto en kiu du teamoj gajnas poentojn
(golojn)
piedbatante pilkon tiel ke ĝi eniru la
golejon (en la formo de
ortangulo) de kontraŭuloj;
futbalo:
en la sporta ludo piedpilkado estas grava kaj punenda
malregulaĵo, se iu ludisto vole kikas la alian
[17].
17.
T. Ujlaky-Nagy: La sporta lingvo en Esperanto, 1972
- beloruse:
- футбол
- bulgare:
- футбол
- ĉeĥe:
- fotbal, kopaná
- ĉine:
- 最显著的位置 [zuìxiǎnzhùdewèizhì], 最顯著的位置 [zuìxiǎnzhùdewèizhì], 足球賽 [zúqiúsài], 足球赛 [zúqiúsài], 英式足球 [yīngshìzúqiú]
- germane:
- Fußball
- hispane:
- fútbol, balompié
- indonezie:
- sepak bola
- katalune:
- futbol
- nederlande:
- het voetbal
- pole:
- piłka nożna (dyscyplina sportu)
- slovake:
- futbal
- ukraine:
- футбол, копаний м’яч
piedpilko
- 1.
Pilko uzata en piedpilkado.
- 2.
-
(metonimie) Piedpilkludo:
la unuaj misiistoj enkondukis la konkurajn ludojn kiel piedpilko
[18];
li estis sportulo, lerte ludis piedpilkon, kriketon, bilardon kaj golfon
[19];
miaj samklasanoj malpermesis al mi ludi piedpilkon, ĉar mi ne sukcesis ne tuŝi
la pilkon mane
[20].
Rim.: laŭ T. Ujlaky-Nagy: esprimoj kiel manpilko, piedpilko k.s. ne estas ĝustaj kiel nomoj de sportobranĉo, ĉar ili indikas nur la ilon, sed ne la agadon [21].
18.
Diversaj aŭtoroj: Kontakto 2011-2019, Ĉefartikolo
19. John Merchant: Kompatinda Klem, Ĉapitro 3
20. Diversaj aŭtoroj: Kontakto 2011-2019, La Blaga Blogo
21. T. Ujlaky-Nagy: La sporta lingvo en Esperanto, 1972
19. John Merchant: Kompatinda Klem, Ĉapitro 3
20. Diversaj aŭtoroj: Kontakto 2011-2019, La Blaga Blogo
21. T. Ujlaky-Nagy: La sporta lingvo en Esperanto, 1972
- beloruse:
- футбольны мяч
- ĉeĥe:
- fotbal, kopaná
- ĉine:
- 最显著的位置 [zuìxiǎnzhùdewèizhì], 最顯著的位置 [zuìxiǎnzhùdewèizhì], 英式足球 [yīngshìzúqiú]
- germane:
- Fußball
- hispane:
- balón de fútbol
- indonezie:
- bola sepak
- japane:
- サッカー [さっかー]
- katalune:
- pilota de futbol
- nederlande:
- de voetbal
- okcitane:
- fotbòl
- pole:
- piłka nożna (piłka), piłka do nogi (nieformalnie)
- slovake:
- futbalová lopta
- tibete:
- རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོ་