*lip/o
*lipo
- 1.
- Movebla rando de la buŝo, kiu kovras la dentojn: konfuzita, li nur mordis la lipojn kaj silentis [1]; supra lipo; mallarĝaj kunpremitaj lipoj; leprulo […] ĝis la lipoj devas esti ĉirkaŭkovrita [2]; de la manoj ĝis lipoj la sup' elverŝiĝis PrV ; inter pokalo kaj lipoj povas multe okazi PrV ; Karen genustariĝis antaŭ la altaro kaj almetis al la lipoj la oran kalikon [3]; li kise alpremis siajn lipojn al la floro [4]; ŝiaj lipoj tremante moviĝis [5]; (figure) dolĉe ŝmiri al iu la lipojn (flati) PrV ; plenblovi la lipojn (vd dika lipo) PrV .
- 2.
- (figure) Sama parto de la homa kapo, konsiderata kiel servanta por paroli: li ĉiam havas tiun vorton sur la lipoj; kiu retenas siajn lipojn estas saĝaZ ; kaj puran scion eldiros miaj lipoj [6]; veramaj lipojZ ; Ijob ne pekis per siaj lipoj (ne plendis) [7]; li mutigas la lipojn de fidinduloj [8]; ĝojas miaj lipoj, kiam mi kantas al Vi [9]; nur ŝiaj lipoj moviĝadis, sed ŝian voĉon oni ne aŭdis [10]; veneno de vipuro estas sub iliaj lipoj [11]; la lipoj de piulo gvidas multajn [12]; la unua vorto, kiu eliros el viaj lipoj, frapos kiel mortiga ponardo la koron de viaj fratoj [13]; kio tra l' dentoj travenis, tion la lipoj ne retenos PrV ; eĉ unu vorteto ne transpaŝos niajn lipojn [14]; meti la fingrojn sur la lipojn (silentigi) [15]; ŝercemaj lipoj IK . buŝo3, lango2
1.
Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 13:45
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Ruĝaj ŝuoj
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Folio el la ĉielo
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝi estis tute sentaŭga
6. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 33:3
7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 2:10
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 12:20
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 71:23
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 1:13
11. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 140:3
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 10:21
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Paŝtisto de porkoj
15. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro I
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 13:45
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Ruĝaj ŝuoj
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Folio el la ĉielo
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝi estis tute sentaŭga
6. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 33:3
7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 2:10
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 12:20
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 71:23
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 1:13
11. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 140:3
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 10:21
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Paŝtisto de porkoj
15. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro I
- angle:
- lip
- beloruse:
- губа
- bulgare:
- устна
- ĉeĥe:
- pysk, ret
- ĉine:
- 嘴唇 [zuǐchún], 唇 [chún], 脣 [chún]
- france:
- lèvre
- germane:
- Lippe ŝercemaj ~oj: kesse Lippe.
- greke:
- χείλι
- hebree:
- שפה (אחת השפתיים)
- hispane:
- labio
- hungare:
- ajak
- indonezie:
- bibir
- itale:
- labbro
- japane:
- 唇 [くちびる], 口 [く], 唇弁 [くちびるべん]
- nederlande:
- lip
- pole:
- warga
- portugale:
- lábio
- rumane:
- buză
- ruse:
- губа
- slovake:
- pysk
- svede:
- läpp
- tibete:
- མཆུ་ཏོ་
- ukraine:
- губа, губа
lipa
- Rilata al lipo(j): lipa parolsono (= lipsono); lipa artikulacio; (figure) lipa kulto (formala, ne elkora).
- beloruse:
- губны
- france:
- labial
- germane:
- labial
- japane:
- 唇の [くちびるの]
- pole:
- wargowy
- portugale:
- labial
- rumane:
- labial
- ruse:
- губной
- ukraine:
- губний, лабіальний
lipsono
- beloruse:
- губны гук
- germane:
- Labial, Labiallaut
- japane:
- 唇音 [しんおん]
- pole:
- spółgłoska wargowa
- rumane:
- consoană labială
- ruse:
- губной звук
- ukraine:
- губний приголосний
lipa konsonanto
- angle:
- labial
- beloruse:
- губны зычны
- ĉine:
- 唇音 [chúnyīn]
- france:
- labiale
- germane:
- Labial, Labiallaut, Lippenlaut
- hispane:
- labial
- hungare:
- ajakhang, labiális
- katalune:
- labial
- nederlande:
- labiaal, lipletter
- pole:
- spółgłoska wargowa
- portugale:
- labial (fon.), consoante labial (fon.)
- rumane:
- consoană labială
- ruse:
- губной согласный
- ukraine:
- губний приголосний
lip-lipa konsonanto
- Konsonanto artikulaciata per alproksimigo de la du lipoj: Esperanto havas 3 lip-lipajn konsonantojn: /p/, /b/, /m/.
- angle:
- bilabial
- beloruse:
- губна-губны зычны
- ĉine:
- 双唇音 [shuāngchúnyīn], 雙唇音 [shuāngchúnyīn]
- germane:
- Bilabial, bilabialer Konsonant
- pole:
- spółgłoska dwuwargowa
- rumane:
- consoană bilabială
- ruse:
- губно-губной согласный
lip-denta konsonanto
- Konsonanto artikulaciata per alproksimigo de la malsupra lipo al supraj dentoj: Esperanto havas 2 lip-dentajn konsonantojn: /f/ kaj /v/.
- angle:
- labiodental
- beloruse:
- губна-зубны зычны
- ĉine:
- 唇齒音 [chúnchǐyīn], 唇齿音 [chúnchǐyīn]
- germane:
- Labiodental, labiodentaler Konsonant
- pole:
- spółgłoska wargowo-zębowa
- rumane:
- consoană labiodentală
- ruse:
- губно-зубной согласный
lipa vokalo
leporlipo
- Vertikala fendo en la supra lipo pro plej ofte denaska manko en vizaĝa ĉelaro: grandkapa, leporlipa junulo [16].
16.
A. Ĉeĥov, trad. A. Korĵenkov:
Sveda alumeto, 2004-2010
- beloruse:
- трыгубіца, заечая губа
- bulgare:
- заешка устна
- ĉeĥe:
- zaječí pysk
- ĉine:
- 缺嘴 [quēzuǐ]
- france:
- bec-de-lièvre, fente labiale
- germane:
- Hasenscharte
- japane:
- みつ口 [みつこう], 兎唇 [いぐち]
- pole:
- zajęcza warga, rozszczep wargi i podniebienia
- rumane:
- despicături labiale și palatine
- slovake:
- zajačia pera
- ukraine:
- заяча губа
dika lipo
(figure)
- 1.
- Fanfarono: se lipo dikiĝas, ventro maldikiĝas PrV .
- 2.
- paŭtoRim.: Kontraŭe, oni povas ankaŭ rezignacie montri malkontenton, humiliĝon per kunpremitaj lipoj: Mefres kunpremis siajn maldikajn lipojn [17].
17.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XIV
- angle:
- pout
- beloruse:
- надзьмуцца, губы надзьмуць, губы закапыліць, грыбы надзьмуць
- ĉine:
- 撅嘴 [juēzuǐ], 噘 [juē], 呶 [nǔ]
- france:
- faire la moue, bouder
- germane:
- schmollen, einen Schmollmund machen 1. dicke Lippe (Angeberei) 2. Schmollmund, Schnute
- hungare:
- ajkát biggyeszti, duzzog
- itale:
- fare il broncio
- nederlande:
- pruilen
- pole:
- wydęta warga, grymas niezadowolenia
- rumane:
- buzele mărunțite
- ruse:
- дуться, дуть губы
administraj notoj
~o:
Mankas verkindiko en fonto.
~a: Mankas fontindiko.
~a: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~sono: Mankas fontindiko.
~sono: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~a konsonanto: Mankas fontindiko.
~a konsonanto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~-~a konsonanto: Mankas fontindiko.
~-~a konsonanto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~-denta konsonanto: Mankas fontindiko.
~-denta konsonanto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~a vokalo: Mankas fontindiko.
~a vokalo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
lepor~o: Mankas dua fontindiko.
~a: Mankas fontindiko.
~a: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~sono: Mankas fontindiko.
~sono: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~a konsonanto: Mankas fontindiko.
~a konsonanto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~-~a konsonanto: Mankas fontindiko.
~-~a konsonanto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~-denta konsonanto: Mankas fontindiko.
~-denta konsonanto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~a vokalo: Mankas fontindiko.
~a vokalo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
lepor~o: Mankas dua fontindiko.