9komput/i PIV1
9komputi [1][2] ↝
Solvi matematikan problemon aŭ prilabori datumon aplikante algoritmon, precipe en formo de programo: paĝoj, kiuj dinamike kalkulas kaj komputas [3]; oni […] komputas an multiplikante a per si mem n fojoj [4]; butiko […], kiu komputas vian aĉetliston per abako [5].
kalkuli, nombri.
Rim.: Vd rimarkon sub komputilo.
1.
Akademio de Esperanto:
9a Oficiala Aldono, komput/i
2. KompLeks
3. Klivo: Kio estas Javo?, Monato, jaro 1998a, numero 5a, p. 13a
4. Vikipedio, Hornera algoritmo
5. Vikipedio, Abako (meĥanika kalkulilo)
2. KompLeks
3. Klivo: Kio estas Javo?, Monato, jaro 1998a, numero 5a, p. 13a
4. Vikipedio, Hornera algoritmo
5. Vikipedio, Abako (meĥanika kalkulilo)
- angle:
- compute
- beloruse:
- лічыць, вылічаць
- bulgare:
- пресмятам
- ĉeĥe:
- počítat strojem
- ĉine:
- 计算 [jì suàn]
- france:
- calculer (info.), effectuer du calcul informatique
- germane:
- berechnen
- hispane:
- computar
- hungare:
- kiszámít, (adatot) feldolgoz
- indonezie:
- menghitung
- nederlande:
- berekenen
- pole:
- obrachować, obliczać, szacować
- portugale:
- computar
- rumane:
- calcula
- ruse:
- вычислить
- slovake:
- počítať
- svede:
- beräkna
komputado
↝ 
- beloruse:
- вылічэньне, вылічэньні
- bulgare:
- изчисление
- ĉeĥe:
- komputace, počítání, výpočet, zpracování na počítači
- france:
- calcul informatique, informatique (subst., usage d'ordinateurs)
- hispane:
- cómputo
- hungare:
- kiszámítás, adatfeldolgozás
- indonezie:
- informatika
- nederlande:
- informatica
- pole:
- obliczenia, rachowanie
- rumane:
- calcule, contabilitate
- slovake:
- počítanie, výpočet
komputebla ↝


- Determinebla per algoritmo: funkcio estas komputebla, se ekzistas algoritmo por komputi ĝiajn valorojn; aro estas komputebla, se ĝiaj anoj estas listigeblaj per algoritmo (= per komputebla funkcio).
- angle:
- effectively computable
- ruse:
- вычислимый
9komputoscienco
[8] 
Scienco pri komputado, precipe pri la aŭtomata komputado per komputiloj.
8.
Akademio de Esperanto:
9a Oficiala Aldono, komput/o/scienc/o
- france:
- informatique
- pole:
- informatyka
- rumane:
- informaţii
9komputilo
[9]PIV1
↝ 
Maŝino por komputi: miaj parencoj scias, ke mi okupiĝas kaj profesie kaj hobie kun komputiloj [10]; komputilon oni havigis al li, li povas sendi kaj ricevi retpoŝton kaj li planas verki libron [11]; uzantoj de komputiloj tutmonde estis invititaj disponigi al la programo siajn ekrankurtenojn por helpi analizi eblajn signalojn el la kosmo [12].
Rim.: Oni uzas tiun vorton kaj parolante pri la „nuda maŝino“ (la aparataro), kaj pri iel „vestita“ komputa sistemo.Rim.: Ĉi tiun aparaton oni iam nomis komputeroSPIV , aŭ komputoroSPIV , kaj la sama fonto tiam donis al „komputilo“ la sencon de nombrilo 2. Ĝi akorde difinis „komputi“, kiel nombri.Rim.: Jen unu el la plej malnovaj uzoj de la vorto (1967): Nomojn oni jam nuntempe produktas per komputiloj, kiuj sisteme fabrikas lingve eblajn literkombinaĵojn, kies efikojn sur la homa menso oni poste studas kaj taksas [13].
9.
Komputada
Leksikono
10. Edmund Grimley Evans: Uniksulo ekspertas Unikodon, Monato, jaro 2000a, numero 2a, p. 20a
11. Monato, Douglas Draper: Freneza, ne; celkonscia, jes., 2012
12. Monato, Garvan Makaj: Astrobiologio kaj religio, 2013
13. Sloganon ‐ spritula arto, Esperanta Finnlando. 1967 N-ro 8–9
10. Edmund Grimley Evans: Uniksulo ekspertas Unikodon, Monato, jaro 2000a, numero 2a, p. 20a
11. Monato, Douglas Draper: Freneza, ne; celkonscia, jes., 2012
12. Monato, Garvan Makaj: Astrobiologio kaj religio, 2013
13. Sloganon ‐ spritula arto, Esperanta Finnlando. 1967 N-ro 8–9
- angle:
- computer
- beloruse:
- кампутар
- bulgare:
- компютър
- ĉeĥe:
- počítač
- ĉine:
- 计算机 [jì suàn jī]
- france:
- ordinateur, calculateur (ordinateur), calculatrice (ordinateur)
- germane:
- Rechner, Computer, Elektronengehirn [arkaika]
- hispane:
- ordenador, computador, computadora
- hungare:
- számítógép, komputer
- indonezie:
- komputer
- nederlande:
- computer
- pole:
- komputer
- portugale:
- computador
- rumane:
- calculator, calculatorul
- ruse:
- ЭВМ, компьютер
- slovake:
- počítač
- slovene:
- računalnik
- svede:
- dator
- turke:
- bilgisayar
komputilego ↝
Dimensie aŭ komputopovume granda komputilo, kutime ne destinita por individua uzo (kontraste al persona komputilo): BlueGene/L estas komputilego far IBM, la unua modelo […] havis 16 muntujojn kaj en testaro Linpack prezentis 70,72 TFLOPS [14].
- angle:
- mainframe computer
- beloruse:
- супэркампутар, мэйнфрэйм
- bulgare:
- мейнфрейм компютър
- france:
- ordinateur central, mainframe, gros calculateur (mainframe), gros système (mainframe)
- germane:
- Großrechner
- hispane:
- ordenador central, mainframe
- hungare:
- nagyszámítógép
- indonezie:
- komputer bingkai utama, komputer kerangka utama
- nederlande:
- mainframe computer
- pole:
- komputer dużej mocy, komputer główny
- rumane:
- calculator de mare putere, computerul principal
- ruse:
- суперкомпьютер, мэйнфрейм
komputilisto
Profesiulo pri instalo, kunretigo, komandado, aŭ prizorgado de komputiloj kaj komputaj programoj: program-eraroj, kiuj povas ĝeni komputilistojn [15]; kiel profesia komputilisto, mi ankaŭ uzis pli fakecan, sed pli potencan lingvon: ĝi nomiĝis APL [16].
15.
Klivo: Kio estas Javo?, Monato, jaro 1998a, numero 5a, p.
13a
16. Monato, Komputiko kaj Esperanto
16. Monato, Komputiko kaj Esperanto
- france:
- informaticien
- hispane:
- informático, técnico de ordenadores
- hungare:
- számítógép-technikus
- nederlande:
- computer-technicus
- pole:
- komputerowiec, specjalista od komputerów
- rumane:
- un specialist în calculatoare
- ruse:
- компьютерщик
komputisto ↝
Programisto: la verko certe interesos matematikistojn kaj komputistojn [17]; la reto, kiun oni starigis por ebligi kunlaboradon inter sciencistoj, adaptiĝas por kunlaborado de komputistoj [18].
17.
La mistera teoremo – nun en
Esperanto (Marty Rajmondo, La granda teoremo de
Fermat), Monato, jaro 1998a, numero 3a, p. 19a
18. Monato, D. E. Rogers: Libera programaro: nova rimedo komerci, 2004
18. Monato, D. E. Rogers: Libera programaro: nova rimedo komerci, 2004
- angle:
- programmer
- beloruse:
- праграміст
- bulgare:
- програмист
- france:
- programmeur
- germane:
- Programmierer
- hispane:
- programador
- hungare:
- programozó
- indonezie:
- programpemrogram programer
- nederlande:
- programmeur
- pole:
- programista, programator
- ruse:
- программист
- slovake:
- programátor
komputila sistemo, komputa sistemo ↝
Kombino de malvastsenca komputilo kun ĝiaj periferiaĵoj (la aparataro) unuflanke, kaj de programaro aliflanke, ebliganta komputadon: fiaskis nova komputila sistemo por pagi salajrojn al nov-zelandaj instruistoj [19]; atako kontraŭ la komputila sistemo ĉe la centralo [20].
19.
Monato, D. E. Rogers: Parabolo
pri la talentoj, 2013
20. Monato, Jozefo Lejĉ: Kuranta kurento-krizo, 2010
20. Monato, Jozefo Lejĉ: Kuranta kurento-krizo, 2010
- angle:
- computer system
- beloruse:
- кампутарная сістэма, вылічальная сістэма
- bulgare:
- компютърна система
- france:
- système informatique
- germane:
- Computersystem
- hispane:
- sistema de computo, sistema informático
- hungare:
- számítógépes rendszer
- indonezie:
- sistem komputer
- nederlande:
- computersysteem
- pole:
- system komputerowy
- rumane:
- sistem informatic
- ruse:
- вычислительная система
- svede:
- datorsystem
persona komputilo
↝
Komputilo por destinita uzo fare de unu persono, unuuzula komputilo: tiaj blatoj troviĝas ĉe la kerno de granda plimulto de personaj komputiloj [21]; moderna procesoro de persona komputilo ofte uzas por siaj milionoj da transistoroj ĉirkaŭ 50 vatojn [22]; dBase [‐] la ĉefa datumbaza programo el la komenca erao de personaj komputiloj [23].
poŝkomputilo, surtabla komputilo, tekkomputilo
21.
Frank Arnaud: Intel alfrontas konkurencon, Monato, jaro 2000a, numero 10a, p. 16a
22. Monato, Franck Arnaud: Kvietigu tiun komputilon!, 2004
23. Monato, Roland Rotsaert: OpenOffice: senpaga alternativo por Microsoft Office, 2005
22. Monato, Franck Arnaud: Kvietigu tiun komputilon!, 2004
23. Monato, Roland Rotsaert: OpenOffice: senpaga alternativo por Microsoft Office, 2005
- angle:
- PC, personal computer
- beloruse:
- пэрсанальны кампутар
- bulgare:
- персонален компютър
- ĉeĥe:
- PC, osobní počítač
- france:
- ordinateur personnel, PC
- germane:
- Persönlicher Computer, Personalcomputer, PC
- hispane:
- ordenador personal, computadora personal, PC
- hungare:
- személyi számítógép, PC
- indonezie:
- komputer pribadi, PC
- nederlande:
- PC, personal computer
- pole:
- pecet, komputer osobisty
- rumane:
- calculatorul personal
- ruse:
- персональный компьютер
- slovake:
- osobný počítač osobný počítač
platkomputilo
↝ 
Plata portebla komputilo, pli granda ol poŝtelefono aŭ poŝkomputilo, kun granda ekrano (kiu kutime estas uzebla por enigi datumojn, per desegnado aŭ per virtuala klavaro): programoj por poŝtelefonoj kaj platkomputiloj [24].
24.
Novaj ludoj en Esperanto, Libera folio, 2014
- angle:
- tablet computer
- france:
- tablette
- hispane:
- tableta, tablet
- indonezie:
- komputer tablet, sabak elektronik
- pole:
- komputer płaski, laptop
- rumane:
- un calculator plat, laptop
- ruse:
- планшетный компьютер
pletkomputilo ↝
poŝkomputilo ↝
Unubloka komputilo, sufiĉe malgranda (la dimensioj kutime ne superas 16×8×2 cm) kaj malpeza (la maso proksimume 150–500g) por esti portebla en poŝo de laborvesto: lernantoj ekopinias, ke danke al poŝkomputilo ili subite pli scias ol la pedagogo [25]; legi libron per speco de poŝkomputilo estas io stranga [26]; poŝkomputiloj kaj lertaj poŝtelefonoj, kiuj taŭgas ne nur por legi librojn, sed ankaŭ por telefoni, retumi kaj multe pli [27].
tekkomputilo
25.
Monato, Paul Gubbins: Poŝkomputiloj kaj
klasĉambroj, 2015
26. Monato, Edmund Grimley Evans: La nova Kindlo de Amazon, 2011
27. Monato, Paŭl Peeraerts: Parto 2: Kiun poŝlegilon mi akiru?, 2010
26. Monato, Edmund Grimley Evans: La nova Kindlo de Amazon, 2011
27. Monato, Paŭl Peeraerts: Parto 2: Kiun poŝlegilon mi akiru?, 2010
- angle:
- handheld (computer), palmtop computer, PDA (personal digital assistent), pocket computer
- beloruse:
- надалонны кампутар, надалоньнік
- bulgare:
- преносим компютър
- france:
- ordinateur de poche, palmtop
- germane:
- Handheld (Computer), PDA (Personal Digital Assistent)
- hispane:
- Asistente Personal Digital, PDA, ordenador de bolsillo
- hungare:
- zsebszámítógép, palmtop, PDA (personal digital assistent)
- indonezie:
- komputer saku, pembantu digital pribadi, PDA
- nederlande:
- zakcomputer, PDA
- pole:
- komputer kieszonkowy
- rumane:
- calculator de buzunar
- ruse:
- карманный компьютер
surtabla komputilo ↝
Persona komputilo farita tiel, ke eblas ĝin oportune loki sur aŭ en individua labortablo: bitlibro […] estas dosiero por kies kreo kaj uzo necesas aparatoj elektronikaj: komputilo por krei, surtabla komputilo, platkomputilo, poŝtelefono aŭ speciala elektronika librolegilo por legi [28].
Rim.: Persona komputilo estas, unuflanke, funkcie aŭ dimensie malpli granda ol komputilegoj kunuzataj kolektive, sed aliflanke ĝi kutime estas pli povuma ol la porteblaj komputiloj: fari sur la surtabla komputilo rezervan kopion de (la memoro de) onia poŝkomputilo.tekkomputilo
- angle:
- desktop computer
- beloruse:
- настольны кампутар
- bulgare:
- настолен компютър
- france:
- ordinateur de bureau, station de travail (info.)
- germane:
- Desktop-Computer
- hispane:
- computadora de escritorio, ordenador de escritorio, ordenador de sobremesa
- hungare:
- asztali számítógép, desktop számítógép
- indonezie:
- komputer meja
- nederlande:
- desktop computer
- pole:
- komputer stacjonarny
- rumane:
- calculatorul desktop
- ruse:
- настольный компьютер
tabulkomputilo
↝ 
- Platkomputilo: en novembro […] mi informiĝis pri […] Kindlo (Kindle) de Amazon, kaj […] mi decidis mendi ĝin, dek du tagojn poste mi senaverte ricevis Ipadon (Apple iPad) donace de mia dunganto, do mi subite iĝis posedanto de du sufiĉe aktualaj tabulkomputiloj [29]; ekzistas pluraj aplikoj por tabulkomputiloj kaj porteblaj telefonoj koncerne sukeran diabeton [30].
29.
Monato, Edmund Grimley Evans: La nova
Kindlo de Amazon, 2011
30. Monato, Roberto Pigro: Noviga apliko je dispono de kuracistoj kaj pacientoj, 2015
30. Monato, Roberto Pigro: Noviga apliko je dispono de kuracistoj kaj pacientoj, 2015
- france:
- tablette
- pole:
- komputer przenośny
- rumane:
- calculatoare portabile
tekkomputilo,
tekokomputilo
↝
Portebla komputilo pli granda kaj peza (sed ankaŭ pli povuma) ol poŝkomputilo, portebla en teko aŭ kiel teko, tiel ke ĝia uzanto povas kunhavi ĝin en vojaĝo: tekokomputilo (aŭ „notlibro”) estas populara laborĉevalo por kaj la industrio kaj privatuloj [31]; tekokomputilo estas malgranda, valora, povas esti rapide forprenita kaj facile kaŝita, kaj ‐ ekzistas merkato por ĝi [32].
31.
Monato, Rob Ebenau: Kiel
protekti kontraŭ perdo kaj ŝtelo?, 2005
32. Monato, Rob Ebenau: Kiel protekti kontraŭ perdo kaj ŝtelo?, 2005
32. Monato, Rob Ebenau: Kiel protekti kontraŭ perdo kaj ŝtelo?, 2005
- angle:
- laptop computer, notebook (computer)
- beloruse:
- ноўтбук, лаптоп
- bulgare:
- лаптоп
- ĉeĥe:
- laptop, přenosný počítač
- france:
- ordinateur portable, portable (ordinateur), notebook
- germane:
- Aktentaschenrechner, Notebook
- hispane:
- ordenador portátil, portátil, laptop
- hungare:
- táskagép, notebook, laptop
- indonezie:
- komputer jinjing, laptop
- nederlande:
- laptop
- pole:
- laptop, komputer przenośny, notebook
- portugale:
- computador portátil
- rumane:
- caiet, laptop, calculatoare portabile
- ruse:
- ноутбук
- slovake:
- laptop, prenosný počítač
administraj notoj
pri
komput/i :
~ebla: Mankas dua fontindiko.
~ebla: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
plet~ilo: Mankas dua fontindiko.
plet~ilo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
Ĉi-artikole aperas nedifinitaj terminoj: kunretigo, periferiaĵo, likvakristala kaj plasma ekrano.~i : Mankas verkindiko en fonto.
~ebla: Mankas dua fontindiko.
~ebla: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
plet~ilo: Mankas dua fontindiko.
plet~ilo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.