*karb/o
*karbo
- 1.
-
Malmola nigra substanco,
konsistanta el preskaŭ pura karbono,
devenanta nature aŭ arte de ligno, kaj uzata por hejti:
ŝtonkarbo aŭ terkarbo;
[li] direktis sur ŝin siajn okulojn nigrajn kiel karbo
[1];
blanka karbo
(fluakvo uzata por produkti elektron);
el la rubo de la vilaĝana domo elstaris nur
kelke da nigraj karbigitaj traboj
[2];
la macoj karbiĝis en la forno
[3];
konservas eĉ karbo la strukturon de l' arbo
(oni konservas ĉiam signojn de sia deveno)
PrV
.
antracito,
lignokarbo,
terkarbo,
lignito,
torfo.
- 2.
- Peco el karbo: leviĝis fumo el Lia nazo, kaj ekstermanta fajro el Lia buŝo, karboj ekflamis de ĝi [4]; ardantaj kaj brulantaj karboj [5]; [li] eksidis kaj per karbo desegnis la konturojn [6]; kiam la skorioj estis jam elprenitaj kaj estingitaj, ni surĵetis freŝajn nuksokarbojn [7]; marŝi sur ardantaj karboj [8]; dum la tuta disputo li sidis kvazaŭ sur flamantaj karboj (senpaciencege, pinglo) [9].
1.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Najbaraj familioj
3. Henri Heine: La Rabeno de Baĥaraĥ, ĈAPITRO II
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Samuel 22:9
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 1:13
6. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Unua Parto
7. B. Traven, trad. Hans Georg Kaiser: Mortula Ŝipo, Rakonto de usona maristo, Ĉapitro 30
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 6:28
9. I. S. Turgenjev, trad. Kazimierz Bein: Patroj kaj filoj, X
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Najbaraj familioj
3. Henri Heine: La Rabeno de Baĥaraĥ, ĈAPITRO II
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Samuel 22:9
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 1:13
6. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Unua Parto
7. B. Traven, trad. Hans Georg Kaiser: Mortula Ŝipo, Rakonto de usona maristo, Ĉapitro 30
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 6:28
9. I. S. Turgenjev, trad. Kazimierz Bein: Patroj kaj filoj, X
- angle:
- coal, charcoal
- beloruse:
- вугаль
- bretone:
- glaou
- bulgare:
- въглища
- ĉeĥe:
- uhel, uhlí
- ĉine:
- 煤 [méi], 炭 [tàn], 煤炭 [méitàn], 木炭 [mùtàn]
- france:
- charbon (matière, morceau de charbon), houille blanka ~o: houille blanche. ~igita: carbonisé. konservas eĉ ~o la strukturon de l' arbo: la caque sent toujours le hareng.
- germane:
- Kohle blanka ~o: Wasserkraft. ~iĝi: verkohlen. li sidis kvazaŭ sur flamantaj ~oj: auf glühenden Kohlen sitzen.
- hispane:
- carbón
- hungare:
- szén
- indonezie:
- arang, bara
- japane:
- 炭 [すみ], 石炭 [せきたん], 木炭 [もくたん]
- katalune:
- carbó blanka ~o: energia hidroelèctrica. ~igita: carbonitzat. ~iĝi: carbonitzar-se.
- nederlande:
- kool (grondstof) blanka ~o: witte steenkool. ~igita: verkoold. konservas eĉ ~o la strukturon de l' arbo: men kan zijn afkomst niet verloochenen.
- pole:
- węgiel blanka ~o: biały węgiel. li sidis kvazaŭ sur flamantaj ~oj: siedzieć jak na rozżarzonych węglach.
- rumane:
- cărbune
- ruse:
- уголь ~igita: обугленный.
- slovake:
- uhlie
- svede:
- kol
- ukraine:
- вугілля
karbeto
- Malgranda peco de karbo aŭ braĝo De forno prenis ŝi karbeton, […] Disblovis apud forn' fajreton [10]. jen mia bona karbeto ektuŝis la glacian kupolon kaj precize, kiel cirkelo, desegnis cirklon [11].
10.
Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto
11. Александр Шаров: Pizerhomo Kaj Simplulo, La magia ŝlosileto
11. Александр Шаров: Pizerhomo Kaj Simplulo, La magia ŝlosileto
- beloruse:
- вугельчык
- bretone:
- glaou bev, glaou tan
- ĉeĥe:
- malý uhel, uhlík
- france:
- braise
- hungare:
- parázs, faszén
- japane:
- おき, 消し炭 [けしずみ]
- katalune:
- brasa
- nederlande:
- stuk houtskool
- pole:
- węgielek
- ruse:
- уголёк
- slovake:
- drobné uhlie, uhlík
- ukraine:
- вуглик, вуглина, жарина
karbujo
- 1.
- Pelvo en kiu oni bruligas karbon; braĝujo: [por la altaro] li faris […] karbujojn (vd ) [12]; la solaj varmaj punktoj troviĝis apud du ornamitaj karbujoj [13].
- 2.
- Ĉia ujo por transporti aŭ konservi karbon, ĉu portebla hejma, ĉu granda de vaporlokomotivo aŭ ŝipo: kiam la Fatalo povis denove marveturi, li plenigis da karbo la karbujojn (kp holdo, tendro), por ke li povu reveni Francujon kiel eble plej rapide [14].
12.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 38:3
13. Anna Löwenstein: La ŝtona urbo, Al Romo
14. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Dekoka
13. Anna Löwenstein: La ŝtona urbo, Al Romo
14. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Dekoka
- angle:
- 2. coal bin
- beloruse:
- 1. жароўня, мангал 2. вугальны бункер, вугальная яма, вугальны склеп
- ĉine:
- 煤箱 [méixiāng]
- germane:
- 1. Kohlebecken, Feuerschale 2. (Kohlen-)Kiepe, Kohlebunker, Tender
- japane:
- 炭箱 [すみはこ], 石炭バケツ [せきたんばけつ]
karbdesegnaĵo
- Desegnaĵo farita per karbkrajono .
- angle:
- charcoal drawing
- beloruse:
- малюнак вугалем
- ĉine:
- 木炭画 [mùtànhuà], 炭笔画 [tànbǐhuà], 炭粉画 [tànfěnhuà]
- france:
- fusain (dessin)
- germane:
- Kohlezeichnung
- hungare:
- szénrajz
- indonezie:
- lukisan arang
- katalune:
- carbó, dibuix al carbó
- nederlande:
- houtskooltekening
- pole:
- rysunek węglem
- ruse:
- рисунок углем
lignokarbo
- Bruligaĵo, produktata per malrapida kaj nekompleta brulo de ligno en senaera atmosfero: en portebla fajrujo brulis amaseto da lignokarbo, plenigante la ĉambron per komfortiga ardo Iŝtar ; la tuta kavo estis plenigita de ardantaj lignokarboj [15]; Zalmuna malmoligis la [vaksajn] cilindrojn super la ardantaj lignokarboj (t.e. karbetoj el lignokarbo) Iŝtar .
15.
H. A. Luyken: Mirinda Amo, Ĉapitro IX
- angle:
- charcoal
- beloruse:
- драўнінны вугаль
- bretone:
- glaou-koad
- bulgare:
- дървени въглища
- ĉeĥe:
- dřevěné uhlí
- ĉine:
- 炭 [tàn], 木炭 [mùtàn]
- france:
- charbon de bois
- germane:
- Holzkohle
- hungare:
- faszén
- indonezie:
- arang kayu
- japane:
- 木炭 [もくたん]
- katalune:
- carbó vegetal
- nederlande:
- houtskool
- pole:
- węgiel drzewny
- rumane:
- mangal
- ruse:
- древесный уголь
- slovake:
- drevené uhlie
- svede:
- träkol
- ukraine:
- деревне вугілля
terkarbo, minkarbo, ŝtonkarbo
-
Minerala karbo,
eltirata el la tera profundo por servi
kiel bruligaĵo:
[en] la kameno […] bruletis ŝtonkarbo
[16];
vi voras la ŝtonkarbon el Supra Silezio
[17];
iu ĉukĉo vagadis […] preter amaso da ŝtonkarbo destinita por la
hejtado de la bazo
[18];
Kosovo […] posedas […] subterajn riĉaĵojn, el kiuj nur de
ŝtonkarbo oni havas nekalkuleblajn rezervojn
[19].
minejo,
koakso,
antracito
16.
I. S. Turgenjev, trad. Kazimierz Bein: Patroj kaj filoj, IV
17. B. Traven, trad. Hans Georg Kaiser: Mortula Ŝipo, Rakonto de usona maristo, Ĉapitro 42
18. Vasilij Eroŝenko: El vivo de ĉukĉoj, 6. La neatendita bombeksplodo.
19. Monato, Bardhyl Selimi: Vojaĝimpresoj, somero 2002: Kosovo antaŭeniras
17. B. Traven, trad. Hans Georg Kaiser: Mortula Ŝipo, Rakonto de usona maristo, Ĉapitro 42
18. Vasilij Eroŝenko: El vivo de ĉukĉoj, 6. La neatendita bombeksplodo.
19. Monato, Bardhyl Selimi: Vojaĝimpresoj, somero 2002: Kosovo antaŭeniras
- angle:
- coal
- beloruse:
- каменны вугаль
- bretone:
- glaou-douar
- ĉeĥe:
- lignit
- ĉine:
- 石炭 [shítàn]
- france:
- houille
- germane:
- Steinkohle
- hungare:
- kőszén
- indonezie:
- batu bara
- japane:
- 石炭 [せきたん]
- katalune:
- carbó mineral, hulla, antracita
- nederlande:
- steenkool
- pole:
- węgiel kamienny
- rumane:
- huilă
- ruse:
- каменный уголь
- slovake:
- lignit
- ukraine:
- кам’яне вугілля