inĝeni/a PIV1

inĝenia

(malofte)
1.
(iu) Inventema, eltrovema: li estis inteligenta, malsamspece inĝenia, kaj sciis mildavoĉe tamen atentoveke paroli pri interesaj aferoj [1]; „La inĝenia hidalgo Don Quijote de la ManchaDonKihxoto . VD:elstara2, genia, sagaca, talenta
2.
(io) Originala, lerta, sprita ideo (solvo de problemo ktp): inĝenia uzo de konkreta esprimrimedo [2]; tiu inĝenia strukturaĵo ne rivelas tamen diferencon inter praaj enkavernaj desegnaĵoj kaj tiuj de Picasso [3]; inĝeniaj instrumentoj por termezurado kaj vojkonstruo [4]; volbo, inĝenie ornamita per mirinda mozaiko [5]. VD:brila, rafinita
beloruse:
вынаходлівы, дасьціпны, кемлівы
ĉine:
独创性 [dúchuàngxìng], 儇 [xuān], 巧妙 [qiǎomiào], 机智 [jīzhì], 妙 [miào], 高妙 [gāomiào]
france:
ingénieux
germane:
einfallsreich 2. ausgeklügelt, ausgetüftelt, raffiniert
hungare:
elmés, leleményes, találékony
japane:
創意工夫に富んだ [そういくふうにとんだ], 利発な [りはつな]
portugale:
sagaz, engenhoso
ruse:
изобретательный, хитроумный
ukraine:
винахідливий, спритний, умілий, майстерний

inĝenio

(malofte)
Inventemo, eltrovemo: kiom da diplomata inĝenio oni devas disipi por montri sin lojala kortegano [6]; Nina, pri kiu jam iris la diro, impresas ŝekspireske lerta ĵongli per vortoj kaj ŝia inĝenio similas tiun [7]; li sentis sin en falsa pozicio antaŭ ŝi, senigita je inĝenio por ŝin konvinki [8].
6. Valdemar Vinař: La skandalo pro Jozefo, Potifar, la bonkorulo
7. La Ondo de Esperanto, 2000, No 2 (64)
8. V. Català, trad. J. Ventura i Freixas: Soleco, 1967
beloruse:
вынаходлівасьць, дасьціпнасьць, досьціп, кемлівасьць
ĉine:
创意 [chuàngyì]
france:
ingéniosité, inventivité
germane:
Einfallsreichtum
hungare:
elmésség, leleményesség, találékonyság
ruse:
изобретательность, хитроумие

inĝeniulo

Iu inventema, eltrovema: analizkapablon ni ne konfuzu kun simpla inĝenieco, ĉar, kvankam la analizisto laŭnecese inĝenias, la inĝeniulo ofte mirinde malkapablas analizi [9]; tiu klopodo, malgraŭ furioza rezistemo de simbiozitaj reakciaj ekleziuloj kaj militistoj – kiujn kanaria inĝeniulo de la 18a jarcento epitetis „malutilaj, maldignaj kaj damaĝaj“ – kondukis al jarcento da kritika kaj intelekta luktado, dum kiu ellaboriĝis formoj de kulturo kun revolucia koloro [10]. VD:geniulo, pensulo, talentulo
9. Edgar Allan Poe, trad. Edwin Grobe: La Murdoj De Kadavrejo-Strato
10. Juan Régulo Pérez: Enciklopediistoj en Kanariaj Insuloj, la nica literatura revuo, 1/2 p. 47-51
germane:
brillanter Kopf, Tüftler

administraj notoj