* -ad/ UV
*-ad
Sufikso esprimanta ĝenerale la agon kaj uzata por derivi:
- A.
-
substantivojn:
- 1.
-
el substantiva radiko por signifi pli malpli daŭran agon
faritan per la ilo montrata de la radiko:
martelado; telefonado; brosado; kronado;
afiŝado.
Rim. 1: La responda verbo estas sensufikse derivata de la substantivo: „marteli“ (ne: „marteladi“), „kroni“ ktp.
- 2.
-
el verba radiko por signifi:
- a)
-
ĝeneralan kaj abstraktan ideon de la ago esprimata de la
radiko:
la uzado de la artikolo estas tia sama, kiel en aliaj
lingvoj
[1]
(Kp „la uzo de l' artikolo en tiu okazo ne estas
ĝusta“)
;
oni aŭdis muzikon kaj kantadon
[2];
la ŝtelado estas via profesioK
;
venĝado estas mia metioZ
;
ĉiuj pozicioj de homa korpo, starado,
irado, saltado, kliniĝado al ĉiuj
flankoj,
grimpado sur ĉiuj muroj, disdonado de salutoj,
plenumado de plej diversaj gestojZ
la natura irado de la aferoj
[3].
Rim. 2: Pro ĉi tiu senco -ad servas por nomi la artojn, kapablojn ktp: la kantado estas tre agrabla okupoZ (ne: „okupado“, ĉar temas ne pri daŭra kanto, sed pri la scipovo kanti); la pentrado.
- b)
- longdaŭrecon aŭ ripetiĝon de la ago esprimata de la radiko: lia hieraŭa parolo estis tre bela, sed la tro multa parolado lacigis lin [4]; la pafado daŭris tre longe[5]; parolado (oratoraĵo) elokventa; malriĉigas ne nehavado, sed tro granda deziradoPrV ; donado de almozoj neniam malriĉigasPrV .
- B.
-
verbojn:
- 3.
-
el verbaj aŭ substantivaj radikoj, por prezenti la
agon en sia malvolviĝo kaj insisti pri ties daŭro
aŭ ripetiĝo:
marteladi (longe marteli);
vizitadi (ofte viziti);
zorgadi (konstante zorgi);
mi saltadis la tutan tagon de loko al loko
[6];
li kuradis ĝis li falisZ
;
ĉiun tagon tien venadas multaj fremduloj
[7];
la unuaj esperantistoj pacience elmetadis sin ne sola al
konstanta mokado, sed eĉ al grandaj
oferoj
[8];
kugloj senĉese faladis;
almoze elpetadi al si panon;
la mastrino renkontadis lin ĉiam
ĝentileZ
;
mi esperas, ke la esperantistoj nun ofte kunvenados kaj
korespondados inter siZ
.
re-2Rim. 3: Tiu ĉi formo servas por traduki la imperfekton de la latinidaj lingvoj.Rim. 4: Kelkaj esperantistoj uzas -ad kiel memstaran vorteron: lumbrilo adis kuŝi (plue kuŝis, daŭris kuŝante) sur tegmentoj; ni ade (konstante) progresas; la ekonomia vivo de l' homaro ade (senĉese, pli kaj pli) sennaciiĝas; ade uzata vorto.
1.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 27
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
3. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, ĉapitro 3
4. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 40
5. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 40
6. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 40
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La novaj vestoj de la reĝo
8. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Dua Kongreso Esperantista en Genève en la 28a de aŭgusto 1906
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
3. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, ĉapitro 3
4. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 40
5. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 40
6. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 40
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La novaj vestoj de la reĝo
8. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Dua Kongreso Esperantista en Genève en la 28a de aŭgusto 1906
- beloruse:
- афікс, які вызначае працяглае, сталае або паўторнае дзеяньне, у эспэранта
- france:
- -age (suffixe d'action), -ation (suffixe d'action)
- hispane:
- sufijo/infijo de repetición o duración, -ación, -ición, -ada/-ado, -(a)je
- katalune:
- [sufixe de repetició o durada]
- signune:
- t@10
- taje:
- 1. แสดงการกระทำอย่างต่อเนื่อง 2.a ทำคำกริยาให้เป็นคำนาม
administraj notoj
-~:
Mankas verkindiko en fonto.