- a)
Tuto de belartaj movadoj, kiuj ekde la
fino de la 19a jarcento disiĝis de
tradiciaj artoformoj, de realismo, de
klasika harmonio, kaj kiuj emfazis novismon:
Jarl Martelmonto ... konsideras sin
ero de la modernismo
[3].
- b)
Filozofia sinteno komenciĝanta en klasika Eŭropo,
favora al raciismo, individuismo, progresismo,
kontraŭa al tradicioj:
por varti modernisman movadon oni devas montri progreson,
ĉu iluzian, ĉu realan
[4].
- c)
Biblio-kritika kaj teologia movado el la komenco
de la 20a jarcento, kiu enkalkulis la progresojn
de historio kaj komence ricevis kondamnojn:
tiu estis la epoko kiam la diskutoj pri
modernismo kaj kontraŭmodernismo eniris
plej akran fazon
[5].