*trankvil/a

*trankvila

1.
Agitata de neniaj zorgoj; plene libera de ĉiu ajn spirita eksciteco; havanta firman certecon pri si mem kaj ne sentanta timon pri la estonteco: estu trankvila, mia tuta ŝuldo estos pagita al vi baldaŭ [1]; vi estas trankvila pri via morgaŭa tago Marta ; konscienco trankvila estas bona dormilo PrV ; lasu min trankvila [2] [3] [4]; ŝia voĉo havis sonon certecan kaj trankvilan Marta ; almenaŭ morton havos mi trankvilan Ifigenio ; kiu vivas trankvile, vivas facile PrV ; li respondis trankvile kaj sentime; ne sciante, ĉu la lingvo ne subite aliiĝos, ni ne povus trankvile laboriZ ; ĉu mi trankvile tion ĉi toleru Ifigenio ? paco ĉiam ambaŭ la popolojn per bela krono ligu plej trankvile Hamlet . VD:paca
2.
(evitinde) Kvieta1: trankvila domoB ; akvo trankvila estas akvo danĝera PrV (Kp. kvieta akvo ŝiras la bordojn)B ; en trankvila vetero ĉiu remas sen danĝero PrV ; trankvila stela nokto kaj trankvila senlima maro FK ; en niaj kongresoj okazas ne ĉiam trankvilaj debatoj.
Rim.: Trankvila diferencas de kvieta per tio, ke ĝi koncernas la moralan, kaj kvieta la fizikan staton. Sed, ĉar la animstato ofte modifas la eksteran aspekton de la homo, kvieta povas ankaŭ havi iel moralan sencon kaj taŭgi por malforta aŭ detenata emocio, kiu ne aperas sur la vizaĝo. Inverse, oni povas metafore uzi trankvila pri objektoj. Tamen la derivitaj vortoj estas preskaŭ ĉiam uzataj laŭ la propra senco.
angle:
tranquil, calm (adj), unworried
beloruse:
спакойны
ĉeĥe:
klidný klidný, tichý
france:
tranquille
germane:
1. ruhig, unbesorgt, unbekümmert lasu min ~a: lass mich in Ruhe. 2. ruhig, still, friedlich
hispane:
tranquilo
hungare:
nyugodt lasu min ~a: hagyj nyugton. kiu vivas ~e, vivas facile: fő a nyugalom. akvo ~a estas akvo danĝera: lassú víz partot mos.
nederlande:
1. bedaard, gerust, kalm, op zijn gemak
portugale:
lasu min ~a: tranqüilo.
ruse:
спокойный
slovake:
pokojný, tichý
tibete:
ཁ་ཁར་སྡོད་
ukraine:
спокійний, тихий, смирний, сумирний

trankvilo

1.
Trankvila animstato: lia koro neniam ĝuos trankvilon [5]; se per ia bona faro al vi trankvilon povas mi alporti, parolu Hamlet ; la infanoj donas al la homoj momenton de forgeso kaj trankvilo [6]; trovi trankvilon en la penso, ke...
2.
(evitinde) Kvieto1: sur la kamparo regis trankvilo.
SIN:trankvileco
angle:
tranquility, calm (noun)
beloruse:
спакой
ĉeĥe:
klid
france:
tranquillité
hispane:
tranquilidad
hungare:
nyugalom
nederlande:
1. bedaardheid, gerustheid, kalmte
ruse:
спокойствие, покой
slovake:
kľud, pokoj
ukraine:
спокій

trankvileco

Trankvilo: ŝi diris kun devigita trankvileco; vi mem ne farus kun anima trankvileco tielan maljustaĵon Ifigenio .
angle:
tranquility, calmness
beloruse:
спакой
ĉeĥe:
klid, trankvilita
hispane:
tranquilidad
hungare:
nyugodtság
ruse:
спокойствие
slovake:
kľud, pokoj
ukraine:
спокій

*trankviligi

(tr)
Igi iun aŭ ion trankvila1: trankviligi la malpaciencajn [7]; trankviligu por momento vian miron Hamlet ; trankviligi la ĉagrenon de iu; mi rapidos nun trankviligi la amikojn, kiuj atendas sopirante Ifigenio ; donu al li trankviligajn konsilojn; la bona virino trankviligis sian soifon [8]; mi trankviligis kaj kvietigis mian animon [9].
angle:
calm (tr), calm down (tr)
beloruse:
супакойваць
ĉeĥe:
konejšit, uklidňovat
france:
tranquilliser
germane:
beruhigen
hispane:
tranquilizar
hungare:
nyugtat, megnyugtat
nederlande:
geruststellen, kalmeren
ruse:
успокаивать, успокоить
slovake:
ukľudniť, upokojiť, utíšiť
ukraine:
заспокоювати, утихомирювати

trankvilige

En trankviliga maniero: „ne gravas,“ Oĵo diris trankvilige [10]; la vegetaĵoj efikas kune kun irado aparte trankvilige [11]; „tio estas nur optika fenomeno“, li diris trankvilige al si mem [12].
10. L. Frank Baum (tr. Donald Broadribb): La Miksĉifona Knabino de Oz
11. Esperanta Retradio (20 Majo 2020), Promeni feliĉigas
12. Hans-Georg Kaiser: SAT Kulturo, Malicaj kristnaskaj anĝeloj
angle:
placatingly
germane:
beruhigend, beschwichtigend

trankviliĝi

(ntr)
Fariĝi trankvila1: la princo trankviliĝis subite [13]; animo mia grade trankviliĝas Ifigenio ; ankaŭ inter tiuj popoloj vi ne trankviliĝos kaj ne estos ripozo por via piedo [14]; sufiĉe, trankviliĝu de l' batado, ho mia kor' VivZam .
angle:
calm down (ntr)
beloruse:
супакойвацца
france:
se calmer, se tranquilliser
hispane:
tranquilizarse
hungare:
megnyugszik
nederlande:
bedaren
ruse:
успокаиваться, успокоиться
ukraine:
заспокоюватися, утихомирюватися

maltrankvila

Sentanta moralan malkvieton kaj konsternan antaŭtimon: la du pastroj faris maltrankvilan movon [15]; maltrankvile demandi; ho mia kor', ne batu maltrankvile VivZam ; maltrankvilo regis ĉe la loĝantaro.
angle:
restless
beloruse:
беспакойлівы, неспакойны, трывожны
ĉeĥe:
neklidný, nepokojný, vzrušený
france:
énervé, inquiet, perturbé
germane:
unruhig
hispane:
intranquilo, inquieto
hungare:
nyugtalan, ideges
nederlande:
ongerust, onrustig, zenuwachtig
ruse:
беспокойный, неспокойный, тревожный
slovake:
nekľudný, nepokojný
ukraine:
неспокійний, тривожний

maltrankviligi

(tr)
Fari maltrankvila: malbona antaŭsento virinon eble maltrankviligus Hamlet ; ne timu kaj ne maltrankviliĝu [16]; vere […] tio min maltrankviligas Hamlet .
angle:
worry (tr), make uneasy
beloruse:
непакоіць
ĉeĥe:
rozrušit, zneklidnit
france:
perturber, inquiéter, troubler
germane:
beunruhigen
hispane:
intranquilizar, inquietar
hungare:
nyugtalanít, idegesít
nederlande:
ongerust maken, verontrusten
ruse:
беспокоить
slovake:
znepokojiť
ukraine:
турбувати, непокоїти, тривожити, гризти

administraj notoj

~a: Mankas verkindiko en fonto.
~eco: Mankas dua fontindiko.