⁸rivolu/o ^PV

1.

^PV (kinematiko) Tia rotacio de solido, ke tiu revenas al sia origina pozicio.

Rim.: Tiu termino fakte ne estas uzata en matematiko, sed iel pravigas la alifakajn sencojn.

2.

Movo de io, kio faras kompletan turniĝon ĉirkaŭ akso: je la rapideco de 100 km/h la rado de mia aŭto faras pli ol dek rivoluojn en ĉiu sekundo.

3.

Movo de astro, kiu turniĝas laŭ sia orbito ĝis reveno al la deirpunkto: la rivoluo de nia terglobo ĉirkaŭ la suno daŭras proksimume 365 tagojn; la taksita periodo de rivoluo de la planedo estas proksimume 2500 jaroj [1]; [tiu] planedo […] havas rivolutempon de 58 tagoj [2]; la lumo estis ligita al la ĉielo kiel triremkablo por stabile fiksi la cirkonferencon […] kaj ĉirkaŭ ĝi estas la rivoluoj ^Rsp ; dum siaj rivoluoj la planedoj laŭiras elipsajn orbitojn.

1.

Rilata al rivoluo: rivolua movo; rivolua akso de figuro (akso de la rotacioj, per kiuj la surfaco estas entute senŝanĝa).

2.

^PV (p.p. solido aŭ surfaco) Tia, ke ĝi estas entute senŝanĝa per ĉiu rotacio ĉirkaŭ difinita akso (alidire: ĝi enhavas la bildon de ĉiu ĝia punkto per tiuj rotacioj): cirklaj cilindro kaj konuso estas rivoluaj surfacoj. rotacia.

Rim.: Rivoluan surfacon (resp. solidon) oni povas intuicie prezenti al si, kiel spuron, lasitan de iu ebena kurbo (resp. surfaco), kiu rivoluas ĉirkaŭ rekto, kuŝanta en ĝia ebeno. Kelkaj preferas uzi ĝian sinonimon „rotacia“, opiniante ke la radiko „rivolu“ ne respondas al vera bezono de la lingvo. Rimarkindas, ke la termino aperas jam ĉe Bricard [3], sed sub formo „revolua“.

Fari rivoluojn: tiam multaj eŭropanoj ankoraŭ kredis, ke la suno rivoluas ĉirkaŭ la tero [4]; la helico ne rivoluas sufiĉe rapide; rivoluanta satelito; orta triangulo, rivoluanta ĉirkaŭ latero de ĝia orto, naskas konuson. rondiri, rotacii.

Rim.: La senca diferenco inter „rivolui“ kaj „rotacii“ ne estas tre granda, sed, parolante pri astro aŭ satelito, eblas distingi la rotaciadon ĉirkaŭ la propra akso kaj la rivoluadon laŭ ĝia gravita orbito.