*rajt/o PV

*rajto

JUR Povo, pravigita de leĝo aŭ moro, nepre fari ion aŭ postuli ion de aliuloj: nur la devoj estas la fundamento de la rajtoj; havi la rajton de voĉdonado; ĉiu, kiun oni kondamnis al la morto, havas la rajton paroli antaŭ sia fino [1]; sur la danan tronon mi havas rajtojn Hamlet ; ni havas plenan rajton uzi [tiun formon] [2]; ĉiu homo havas plenan naturan kaj nedisputeblan rajton paroli, kian lingvon aŭ dialekton li volas, kaj konfesi, kian religion li volas [3]; kiu havas forton, havas rajton PrV ; defendi siajn rajtojn; perdi siajn politikajn rajtojn; Ligo pri la homaj rajtoj; rajto de sindefendo; rajto de aŭtoreco [4]. VD:privilegio
1. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Fidela Johano
2. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 2. Vortuzo
3. L. L. Zamenhof: Homaranismo, Kion Zamenhof ne povis diri en Ĝenevo.
4. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Dua Kongreso Esperantista en Genève en la 28a de aŭgusto 1906
angle:
right
beloruse:
права
ĉeĥe:
oprávnění, právo, právo (na něco)
ĉine:
[quán], 權 [quán], 法学 [fǎxué], 法學 [fǎxué], 权利 [quánlì], 權利 [quánlì]
france:
droit (juridique)
germane:
Recht ~o de aŭtoreco: Urheberrecht.
hebree:
זכות
hispane:
derecho (jurídico)
hungare:
jog (jogosultság)
indonezie:
hak ~o de aŭtoreco: hak cipta.
japane:
権利 [けんり], 権限 [けんげん], 利権 [りけん]
katalune:
dret
nederlande:
recht
pole:
prawo
portugale:
direito
ruse:
право
slovake:
právo
tokipone:
ken
ukraine:
право

rajte

Konforme al ia rajto: rajte plendi; senrajte agi; rajte posedi; oni devas doni al la laboristoj, kion ili rajte postulas [5]; mi, en mia propra nomo, rajte plendas kaj protestas [6]; leĝe kaj rajte PrV ;
5. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro II
6. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko, Radio, ...adiaŭ
beloruse:
па праву, з права
ĉeĥe:
po právu, právem
ĉine:
法律上 [fǎlǜshàng]
france:
à bon droit, de plein doit
germane:
rechtens leĝe kaj ~e: nach Recht und Gesetz.
hebree:
ברשות
hispane:
de acuerdo a la ley, con pleno derecho
hungare:
joggal, jogosan
indonezie:
sepantasnya, sepatutnya, sewajarnya
japane:
権利として [けんりとして], 正当に [せいとうに], 当然 [とうぜん]
katalune:
de dret, a bon dret
nederlande:
rechtens
pole:
prawnie, zgodnie z prawem
ruse:
по праву
slovake:
po práve, právom
ukraine:
по праву

rajti

(ntr)
1.
JUR Havi la rajton pri: la edzino rajtas pri lia korpo [7]; ili rajtas havi propran centron de kulturo VivZam ; kion rajtas leono, ne rajtas azeno PrV ; vi rajtas ricevi kompenson pro la perdo.
2.
(komune) Havi permeson pri: ĉu ni ne rajtas manĝi kaj trinki [8]? ĉu mi rajtas regali vin per glaseto da likvoro [9]?
7. La Nova Testamento, I. Korintanoj 7:4
8. La Nova Testamento, I. Korintanoj 9:4
9. Monato, Franz-Georg Rössler: La unua nokto, 2004
beloruse:
мець права
ĉeĥe:
být v právu, mít právo, smět, smět
ĉine:
有权 [yǒuquán], 有權 [yǒuquán]
france:
avoir le droit
germane:
1. das Recht haben zu, Anspruch haben auf 2. dürfen
hebree:
להיות זכאי ל-, להיות רשאי ל-
hispane:
tener derecho
hungare:
joga van, jogosult kion ~as leono, ne ~as azeno: amit szabad Jupiternek, nem szabad a hatökörnek.
indonezie:
1. berhak 2. boleh
japane:
権利がある [けんりがある], ~してよい
katalune:
tindre dret (a)
nederlande:
het recht hebben, mogen
pole:
mieć prawo
ruse:
иметь право
slovake:
byť v práve, mať právo, smieť
tokipone:
ken
ukraine:
мати право

*rajtigi [10]

(tr)
1.
JUR Doni al iu ian rajton: regula kaj rajtigita kongresa voĉdonado [11]; li ne estas rajtigita [12]; ricevi la rajtigon profiti de la trezorejo [13]; la reĝo Assar sendos al vi siajn rajtigitojn [14]; kio do rajtigas la katolikan gvidantaron postuli statuson en eŭropa konstitucio, se ĝi neniam montris emon prediki por eŭropa komuneco […] [15]?
2.
JUR Igi ion laŭrajta, oficiale konfirmi: rajtiga dokumento. VD:konfirmi, sankcii
10. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro, rajt'ig'
11. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Sepa Kongreso Esperantista en Antwerpen en la 21a de aŭgusto 1911
12. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvina
13. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro VIII
14. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XX
15. Monato, Zlatko Tišljar: Pastro-povo ekstremdekstra, 2005
beloruse:
упаўнаважыць, даць права
ĉeĥe:
legitimovat, oprávnit, zmocnit
ĉine:
准許 [zhǔnxǔ], 准许 [zhǔnxǔ], 許可 [xǔkě], 许可 [xǔkě], 授权 [shòuquán], 授權 [shòuquán]
france:
autoriser, permettre
germane:
1. berechtigen, das Recht verleihen, ermächtigen, bevollmächtigen 2. beglaubigen, offiziell bestätigen, ermächtigen, bevollmächtigen
hebree:
1. להרשות 2. לאשר
hispane:
autorizar, permitir
hungare:
1. feljogosít, felhatalmaz 2. engedélyez, elismer (jogosnak)
indonezie:
1. mengizinkan, membolehkan 2. memberlakukan, meresmikan, mengesahkan
japane:
権利を与える [けんりをあたえる], 権限を与える [けんげんをあたえる], 委任する [いにんする], 認可する [にんかする]
katalune:
1. donar dret, permetre 2. oficialitzar, autoritzar
nederlande:
1. machtigen 2. autoriseren
pole:
1. uprawniać, dawać prawo 2. uprawniać, dawać prawo
ruse:
уполномочить, наделить правом
slovake:
splnomocniť
ukraine:
уповноважувати, надавати право

rajtigilo

JUR Permesilo: post montri siajn oficialajn rajtigilojn, ili diras siajn nomojn: Jefferson kaj Davis [16]; montru al mi vian stirorajtigilon, mi petas [17]; la originaj CC-rajtigiloj estis bazitaj sur usona leĝaro kaj ne nepre havas juran validon en aliaj landoj [18]. VD:licenco
16. -: Afero Ilkley Moor, Nifo-dosieroj, 2009-09-21
17. Monato, Sergeo Dereviannykh: Kiu instigas nin al farado, kiel plej multe faras, 2004
18. Monato, Roland Rotsaert: Creative Commons: aŭtoraj rajtoj laŭmezure, 2005
angle:
permit, license
beloruse:
дазвол (дакумант), ліцэнзія
bretone:
aotre (skrid-testeni)
ĉeĥe:
legitimace, opravňující listina, písemné oprávnění, písemné zmocnění, zmocňující listina
ĉine:
執照 [zhízhào], 执照 [zhízhào], 許可 [xǔkě], 许可 [xǔkě], 許可證 [xǔkězhèng], 许可证 [xǔkězhèng], 国书 [guóshū], 國書 [guóshū]
france:
autorisation (document), brevet, licence (permis), permis (document)
germane:
Berechtigung, Berechtigungsausweis, Berechtigungsnachweis, Erlaubnispapier, Genehmigungspapiere, Lizenzkarte
hebree:
רשיון
hispane:
autorización (documento), licencia (permiso), permiso (documento)
hungare:
engedély, igazolvány
indonezie:
lisensi, surat izin
itale:
autorizzazione (documento), permesso (documento), attestato (documento di autorizzazione), concessione (documento), licenza (documento)
japane:
信任状 [しんにんじょう], 委任状 [いにんじょう]
katalune:
vènia, llicència, aprovació
nederlande:
brevet
perse:
گواهینامه، پروانه (مجوز)، جواز، مجوز
pole:
upoważnienie, licencja
ruse:
разрешение, лицензия
slovake:
oprávňujúca listina
svede:
tillstånd, licens
turke:
izin
ukraine:
мандат, документ про повноваження

aŭtorrajto, kopirajto

JUR En civila juro, la ekskluzivaj rajtoj de aŭtoro de verko scienca, arta aŭ literatura kaj de liaj juraj posteuloj disponi dum difinita tempo pri la uzo, publikigo, reproduktado ktp de tiu verko: en plejparto de Eŭropo estas aŭtorrajtoj ĝis 70 jaroj post la morto de la aŭtoro [19]; se necesas, vi devas ankaŭ ricevi de via dunganto (se vi estas dungita programisto) […] skriban malpretendon je la aŭtorrajto [20].
angle:
copyright
beloruse:
аўтарскае права
ĉine:
版权 [bǎnquán], 版權 [bǎnquán], 著作权 [zhùzuòquán], 著作權 [zhùzuòquán], 作者权 [zuòzhěquán], 作者權 [zuòzhěquán], 名称权 [míngchēngquán], 名稱權 [míngchēngquán], 版权 [bǎnquán], 著作权 [zhùzuòquán], 著作權 [zhùzuòquán], 版权 [bǎnquán]
france:
copyright, droit d'auteur
germane:
Urheberrecht
hebree:
זכויות יוצרים
hispane:
derechos de autor, copyright
hungare:
szerzői jog
indonezie:
hak cipta
katalune:
drets d'autor
nederlande:
auteursrecht
pole:
prawo autorskie
ruse:
авторское право
ukraine:
авторське право

azilrajto, rifuĝrajto

JUR Rajto de persekutato al sekureco en difinita rifuĝloko: azilrajto: la rajto obteni azilon estas garantiita, respektante la dispoziciojn de la Ĝeneva Konvencio de la 28a de Julio 1951 [21]; okcent romaoj submetis al Grekio peton pri rifuĝrajto [22].
beloruse:
права азылю, права палітычнага прытулку
ĉeĥe:
právo azylu
ĉine:
庇护法 [bìhùfǎ], 庇护权 [bìhùquán], 庇護權 [bìhùquán], 避难权 [bìnánquán], 避難權 [bìnánquán]
france:
droit d'asile
germane:
Asylrecht
hispane:
derecho de asilo
indonezie:
hak suaka (politik)
katalune:
dret d'asil
nederlande:
asielrecht
pole:
prawo azylu
slovake:
právo azylu

egalrajta

Havanta egalan rajton: lingvo internacia […] prezentus egalrajtan propraĵon de la tuta mondo, apartenante speciale al neniu el la ekzistantaj nacioj FK ; egalrajteco de popoloj kaj minoritatoj [23]; egalrajteco de virinoj kun viroj [24].
beloruse:
раўнапраўны
ĉeĥe:
rovnoprávný
ĉine:
平等 [píngděng], 平权 [píngquán], 平權 [píngquán], 平等的 [píngděngde]
france:
égal de droit
germane:
gleichberechtigt egal~eco: Gleichberechtigung.
hebree:
שווה זכויות
hispane:
con iguales derechos
hungare:
egyenjogú
indonezie:
setara egal~eco: persamaan hak, kesetaraan.
japane:
同権の [どうけんの], 平等な [びょうどうな]
katalune:
igualitari egal~eco: igualtat (de drets).
nederlande:
gelijkberechtigd
pole:
równouprawniony
ruse:
равноправный
slovake:
rovnoprávny
ukraine:
рівноправний

ekzistorajto

1.
La rajto ekzisti: tiuj derviŝoj kaj aliaj ne plu havas laŭleĝan ekzistorajton en Turkio; pri la ekzistorajto de homaro, kiu naskis ŝtatestrojn kiel Hitler [25].
2.
Ekzistokialo: la ekzistorajto de Esperanto estas ĝuste tio, ke ĝi ebligas kontakton kaj interkompreniĝon inter homoj diverslandaj kaj diverslingvaj [26].
25. M. Evlogieva: Bunta abundo, Monato, 2001/07, p. 27
26. W. Auld: Mitoj kaj faktoj pri Esperanto, Nova Esperanta Krestomatio, 1991, p. 266.
beloruse:
1. права на існаваньне 2. падстава для існаваньня
ĉeĥe:
právo na existenci
hebree:
זכות קיום
indonezie:
hak hidup
katalune:
dret a existir, dret d'existència
pole:
1. prawo do istnienia
ruse:
1. право на существование
slovake:
právo na existenciu
ukraine:
право на існування

voĉdonrajto, balotrajto

POL Rajto je unu voĉo en voĉdono aŭ baloto: en Anglio kaj Usono iuj homoj, ĝenerale reformemaj, tamen kontraŭis la virinan balotrajton [27]; al la urnoj iris 56 % de la voĉdonrajtigitoj [28].
27. K. Miner: taglibro, 2009-10-03
28. Monato, Igarasi Takeo: Formiĝas du blokoj, 2004
angle:
right to vote, suffrage
beloruse:
выбарчае права (актыўнае)
ĉine:
投票权 [tóupiàoquán], 投票權 [tóupiàoquán], 参政权 [cānzhèngquán], 參政權 [cānzhèngquán], 表决权 [biǎojuéquán], 表決權 [biǎojuéquán], 选举权 [xuǎnjǔquán], 選舉權 [xuǎnjǔquán], 选择的权利 [xuǎnzédequánlì], 選擇的權利 [xuǎnzédequánlì]
france:
droit de vote
germane:
Wahlrecht, Stimmrecht
hispane:
derecho de voto, derecho de sufragio
hungare:
szavazati jog
indonezie:
hak pilih, hak suara
japane:
投票権 [とうひょうけん], 議決権 [ぎけつけん]
katalune:
dret de vot, dret de sufragi
nederlande:
stemrecht
pole:
(aktywne) prawo wyborcze
ruse:
право голоса (решающего), право избирать, (активное) избирательное право
ukraine:
виборче право

administraj notoj