^*maŝin/o ^UV

1.

Aparato, kiu produktas, transsendas aŭ utiligas forton kaj anstataŭas aŭ plifaciligas la homan laboron: draŝmaŝino, skribmaŝino; li faris en Jerusalem maŝinojn, elpensitajn de specialistoj, por […] ĵetadi sagojn kaj grandajn ŝtonojn [1]; manlaborado, kiu povas esti farata per maŝino [2]; estis etenditaj fortikaj metalfadenoj al ĉiuj etaĝoj de la domo, kaj unu sitelo ŝvebis apud la alia, dum la levmaŝino knaris kaj la siteloj dancadis en la aero [3]; oni aŭdis bruon de du kudromaŝinoj, super kiuj estis klinitaj ankaŭ du virinaj figuroj ^Marta ; ili konstruis multe da simplaj sed efikaj hidraŭlikaj maŝinoj, per kiuj oni povis ĉerpi akvon kaj verŝi ĝin sur kampojn [4]; oni marŝis tiel malrapide, ke la militaj maŝinoj, kiuj devis sekvi en la fino, foriris dudek kvar horojn pli malfrue [5].

2.

(figure) Malsimpla organizo kombinita por atingi difinitan celon: la homa maŝino; li tiam volus […] la poetojn tuj pendigi, ĉar ili vere mokas lin kun sia brua rimmaŝin'! [6]; la tera maŝino ^Hamlet ; ekmarŝu la impresmaŝino ^VivZam ; administracia maŝino estas ĉiam malrapida.

1.

Rilata al maŝino, de maŝino: vapormaŝina kaldrono [7]; maŝina muzeo [8]; ĉiaj maŝinaj kaj kemiaj rimedoj [9].

2.

Per maŝino: maŝina tradukado [10].

1.

Per maŝino, ne per mano: puntoj, tapiŝoj fabrikataj maŝine (meĥanike); antaŭe oni faligis arbojn ne maŝine kaj grandkvante kiel nun [11].

2.

(figure) Sen konscia volo, kvazaŭ per maŝino, aŭtomate: agi nur maŝine; li mensogas maŝine ^PrV .

Aro de maŝinoj: la strikantoj uzas la maŝinaron de la entrepreno por produkti havaĵojn [12]; tiel li povis akiri pli modernan maŝinaron [13]; (figure) li decidis uzi la ŝtatan maŝinaron (aparaton) por fueli la kampanjon per statistiko [14].

Konstruaĵo aŭ ĉambro por funkciantaj maŝinoj: en la poŭpa maŝinejo [15]; lia kajuto estis en proksimo de maŝinejo kaj bruego de maŝinoj penetris en la kajuton [16].

Maŝinepoko, industria stato, en kiu manlaboro estas pliparte anstataŭata per maŝinoj: maŝinismo venigis la industrian revolucion, kiu perfektigis homekspluatadon kaj pravigis la aktualan kapitalismon [17].

1.

Homo, kiu profesie direktas maŝinon: [li] malbenadis la neelporteble malrapidan […] iradon de la vagonaro kaj la maŝiniston kaj la konduktoron ^FK ; li varbis pilotojn kaj maŝinistojn el Usono, promesante altan salajron [18].

2.

Homo, kiu en teatrejo starigas la dekoracion sur ĝusta loko: kiam li vespere sidis en la teatro, por ĝui plenanime, li perdadis ĉian spiritan ekvilibron, se la maŝinisto faris eĉ la plej malgrandan eraron, se li faris tro helan lumon malantaŭ la disko de la luno, aŭ se sur insulo en la Sundo montriĝis palmo, aŭ kakto en Tirolo [19].

Flugaparato, veturilo kapabla iri tra la aero: en la daŭro de sep jaroj li konstruigis artoplenajn flugmaŝinojn [20]; venos sendube la tempo, kiam […] povos kongresanoj veturi per flugmaŝinoj tre rapide kaj malmultkoste [21]; monpunon tamen riskis la aviadisto pro tio, ke sur la flugmaŝino estis reklamataj produktaĵoj de tabakfirmao [22].

Maŝino uzata por produkti industriajn ilojn.

(arkaismo)

Eksploda aparato, bombo: esti ĵetita en malliberejon por kelkaj tagoj estas io pli simpla kaj pli senriska, ol meti inferan maŝinon [23].

Maŝino anstataŭanta falĉilon por rapide kaj grandakvante falĉi rikoltojn: kelkaj tankoj estis antaŭ grandega falĉmaŝino ^VRA ; li ricevis ankaŭ subvenciojn el la Ilara Fonduso por aĉeti […] modernan falĉmaŝinon [24]. kombajno

Ajna maŝino uzata en konstruejo por foso, levo, premo kaj similaj pezaj taskoj: en la jaro 1938 diversaj konstrumaŝinoj jam aperis en la mondo, tamen estis neniu buldozo dum la konstruado de la ŝoseo inter la provinco Junano, sud-okcidenta Ĉinio, kaj Birmo [25]; ekde la fondo de Volvo apartenas al la produktaro diversaj omnibusoj […], ŝarĝaŭtoj […] kaj konstrumaŝinoj [26].

Maŝino, kiu rapide kudras subŝovatajn ŝtofojn: oni aŭdis bruon de du kudromaŝinoj, super kiuj estis klinitaj ankaŭ du virinaj figuroj ^Marta ; nur la kudromaŝinoj monotone krakis [27].

Maŝino por varmigi kuirpotojn kaj kuiri manĝaĵojn: la vitroceramikaj kuirmaŝinoj estas sistemoj de kuirado en kiuj estas vitro inter la fonto de varmo kaj la ujo varmigota [28].

Aparato, kiu memstare lavas vestaĵojn, manĝilaron ks: ŝi instruis al mi manipuli lavmaŝinon [29]; en tiuj cirkonstancoj kompreneble ne estas bezono je kolortelevidilo, lavmaŝino, fridujo [30]; niaj lavmaŝino kaj manĝilarlavilo proponas dekojn da programoj [31].

Tajpilo: tute ellaborita skribmaŝino en 1891 ^VivZam ; sur la ligna skribotablo apud la fenestro staris skribmaŝino [32]; mi verkis, netigis per mia skribmaŝino iliajn manuskriptojn [33].

Aparato por boligi akvon por teo kaj teni ĝin varme; la rusa, okcidentazia modelo nomata samovaro posedas duan malgrandan ujon por tekoncentraĵo: ŝi enportigis la temaŝinon, por kuiri por li bonan tason da sambuka teo [34]; oni aŭdis la obtuzan kantadon de la temaŝino [35]; Franjo okupiĝis pri la temaŝino, kaj mi iom legis ^IK .

Maŝino, kiu transformas la ekspansian forton de akvovaporo al meĥanika movado: tiam ni ne havis vapormaŝinojn [36]; vapormaŝinoj, fervojoj, radioaparatoj estis inventitaj ene de ducento da jaroj [37].

Aparato, el kiu oni povas ricevi varojn post aŭtomata akcepto de pago: [ili] aĉetas tabak-varojn el aŭtomataj vendomaŝinoj [38]; la vendomaŝino ne redonis la reston de la mono [39].