*ĵur/i UV

*ĵuri

(tr)
Promesi aŭ atesti ion je la nomo de iu aŭ io sankta: ĵuru do al mi per Dio, ke vi ne agos malfidele kun mi [1]; mi ĵuras per la vivo de Faraono, ke vi foriros el ĉi tie nur tiam, kiam venos ĉi tien via plej juna frato [2]; ke mi ĉion ĉi tion faros kaj plenumos, mi ĵuras per ĉiuj belaj okuloj de ĉiuj miaj diinoj Marta ; diru kion vi volas, ĵuru kiel vi volas, mi tamen ne kredos al vi Marta ; li tradiboĉas ĉion, ĝis la lasta ĉemizo, tiel ke sur li restas nur surtuteto kaj palteto, vere, mi ĵuras al viĵuras [3]! mi ĵuras per mia honoro — mi faros uzon el tiuj rajtoj [4]; per la morto mi ĵuras! […] ni tion devas fari [5]! per tiu ĉi vira mano mi ĵuras al vi ĉi tie, ke fidele kaj kuraĝe mi restos via hetmano la morto [6]! mi ĵuras per mia animo! mi neniam vin forlasos [7]! apud la mortlito de sia amiko li ĵuris, ke li dediĉos sian tutan vivadon al la filo [8]; pri nenio oni povas ĵuri (esti certa) PrV ; ĵuri per la barbo de l' profeto PrV ; ĵuri kaj reĵuri PrV . VD:invoki
1. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 21:23
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 42:15
3. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto dua
4. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
5. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
6. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
7. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Tria
8. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Tria
angle:
swear
beloruse:
клясьціся, прысягаць
bulgare:
заклевам се
ĉine:
誓言 [shìyán], 誓 [shì]
france:
jurer (faire un serment), donner sa parole, faire serment, prêter serment
germane:
schwören, beeiden
greke:
ορκίζομαι
hispane:
jurar
hungare:
esküszik, megesküszik
indonezie:
bersumpah, berikrar
itale:
giurare
japane:
誓う [ちかう], 誓約する [せいやくする], 宣誓する [せんせいする]
nederlande:
zweren
portugale:
jurar
ruse:
клясться, присягать
tibete:
མནའ་སྐྱེལ་
ukraine:
клястися, присягати

ĵuro

Atesto aŭ promeso, pri kiu oni ĵuras: estu ĵuro inter ni […] kaj ni faru interligon [9]; se la virino ne volos iri kun vi, tiam vi fariĝos libera de ĉi tiu mia ĵuro [10]; li ĵuris al mi […] per ĉiuj sanktaj ĵuroj de ĉielo [11]; se la sango bolas, tiam lango la ĵurojn ne avaras [12]; do vi plenumas la ŝuldiĝon de la ĵuro, kiun vi faris al mi publike [13]? kvazaŭ mi estus tia virino, kiu povas rompi la ĵuron de fideleco, kiun mi donis al edzo [14]; vian ĵuron nuligis la ĉiopova morto [15]; [li] postulante ĵuron pri diskreteco, rakontis al ili pri iaj traktatoj kun Asirio [16]; ju pli da ĵuroj, des pli da suspekto PrV .
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 26:28
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 24:8
11. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, Hamleto
12. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, Hamleto
13. Molière, trad. D-ro L. L. Zamenhof: Georgo Dandin, Akto Dua
14. Molière, trad. D-ro L. L. Zamenhof: Georgo Dandin, Akto Dua
15. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
16. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro VII
angle:
oath
beloruse:
клятва, прысяга
bulgare:
клетва
ĉine:
誓言 [shìyán], 誓 [shì]
france:
serment, parole (serment), vœu (serment)
germane:
Schwur, Eid
greke:
όρκος
hispane:
juramento
hungare:
eskü, esküvés
indonezie:
ikrar, sumpah
itale:
giuramento
japane:
誓い [ちかい], 宣誓 [せんせい]
nederlande:
eed
portugale:
juramento, jura
ruse:
клятва, присяга
tibete:
རྟུལ་བ་
ukraine:
клятва, присяга

ĵura

Konfirmata per ĵuro: ne kun vi solaj mi faras ĉi tiun […] ĵuran interkonsenton [17]; multaj el la Judoj estis en ĵura ligo kun li [18]; [ĉiuj] ligis sin per ĵura promeso [19].
17. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 29:14
18. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Neĥemja 6:18
19. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Neĥemja 10:29
angle:
sworn
beloruse:
клятвенны
germane:
beschworen
hungare:
eskü-
indonezie:
tersumpah
itale:
giurato (agg.)
japane:
誓約した [せいやくした], 宣誓した [せんせいした]
nederlande:
beëdigd
ruse:
клятвенный
ukraine:
клятвений

jeĵuri

(tr)
Ĵurpeti: ŝi metas vin nun en miajn manojn, Alfred, ŝi jeĵuris min en la nomo de mia amo al ŝi kaj al vi [20].
20. Charles Dickens, trad. L. L. Zamenhof: La Batalo de l' Vivo, La Batalo de l' Vivo
beloruse:
заклінаць
germane:
beschwören

kunĵuri

(ntr)
Konspiri: la faraono freneziĝis kaj kunĵuris kun eksterlanduloj por pereigi la templojn [21].
21. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XVI
angle:
conspire
beloruse:
складаць змову
ĉine:
共謀 [gòngmóu], 密謀 [mìmóu], 图谋 [túmóu], 同謀 [tóngmóu]
france:
se conjurer
germane:
sich verschwören
hispane:
conjurar
hungare:
összeesküszik
indonezie:
berkomplot, bersekongkol
itale:
congiurare
japane:
盟約する [めいやくする], 共謀する [きょうぼうする]
nederlande:
samenzweren
ukraine:
змовлятися, поклястися

ĵurigi, ĵurligi

Ligi per ĵuro: mi ĵurigas vin per la Eternulo, […] ke vi ne prenos edzinon [22]; la pastro ĵurligos la virinon per ĵuro de malbeno [23]; mi ĵurligas vin per Dio la vivanta, ke vi diru al ni, ĉu vi estas la Kristo, la Filo de Dio [24]; li ĵurigis min, ke nenia alia amo, se li mortus […] [25].
22. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 24:3
23. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Nombroj 5:21
24. La Nova Testamento, Mateo 26:63
25. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
angle:
swear (in) (transitiva)
beloruse:
прыводзіць да прысягі
france:
faire jurer, faire prêter serment, assermenté
germane:
vereidigen, einen Eid abnehmen, einschwören
hungare:
megesket
indonezie:
menyumpah, menyumpahi
itale:
far giurare
japane:
誓約で縛る [せいやくでしばる]
ruse:
приводить к присяге
ukraine:
приводити до присяги

ĵurpeti

Peti per ĵuroj: mi vin ĵurpetas per Dio, ke vi ne turmentu min [26].
26. La Nova Testamento, Marko 5:7
angle:
petition
beloruse:
заклінаць
france:
supplier
germane:
beschwören
hispane:
suplicar
hungare:
könyörög
indonezie:
mengemis
itale:
supplicare (scongiurare, chiedere), scongiurare (pregare, chiedere)
japane:
懇願する [こんがんする], 頼みこむ [たのみこむ]
nederlande:
bezweren
ukraine:
заклинати

ĵurrompo

Ne plenumi sian ĵuron aŭ fari falsan ĵuron: ili parolas nur pri ĵurrompo kaj mensogo [27]; gardu vin, ke [ili] ne nomu vin ĵurrompanto [28]!
27. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 59:12
28. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XIV
beloruse:
парушэньне клятвы
ĉine:
伪证 [wěizhèng], 虛誓 [xūshì], 伪证罪 [wěizhèngzuì], 发假誓 [fājiǎshì]
germane:
Meineid, Brechen eines Schwures
hispane:
cometer perjurio, perjurar
japane:
誓いを破ること [ちかいをやぶること], 偽証 [ぎしょう]

administraj notoj

pri ~a: 
    PIV1 donas plian sencon: "promesinta per jxuro, ke li agos juste".
    Por cxi tiu senco PV uzis "jxurinta" (cf ekz "jxurinta oficisto").
    [MB]