^*brut/o

1.

Kvarpieda hejma paŝtobesto (bovo, ĉevalo, porko, ŝafo): [ili] loĝas en tendoj kaj paŝtas brutojn [1]; kiam oni povas buĉi hejme tian bruton, oni havas viandon [2]; la servistino leviĝis ĉe la matenruĝo por nutri la brutojn [3]; agrikulturo postulas sufiĉe da realkapitalo en la formo de tirbestoj, brutoj kaj iloj [4].

2.

(figure) Homo krudaĉa, senbride perfortema, sensaĝa: kvazaŭ brutoj ili konstante rigardas malsupren, klinas la kapon malsupren super la tabloj kvazaŭ mordante herbon kaj […] avide batas unuj la aliajn [5]; jen, mi iĝis bruto, li murmuras kaj ekdormas ĉe la brandbotelo [6]; „antaŭ vi mi estas bruto, nun centoble pli ol kiam ni unue estis kune“, ŝi ŝovis sin pli proksimen al li kaj per facila tuŝo karesis liajn manojn [7].

Bruto (alnomo)

1.

Rilata al bruto: ni pagis ĉiujn impostojn: en milio, tritiko, floroj kaj brutaj feloj [8]; stratoj mallarĝaj, kaj ŝajne ne eblis eskapi el prema bruta odoro kaj el […] muĝado, kiu konstante fonis [9].

2.

(figure) Kruda, malmilda, abrupte aganta: bruta murdo [10]; ŝia sinteno […] estis plej severa kaj bruta [11]; preninta la plumingon, subite per ekmovo bruta, aŭtomata, pli forta al ŝia volo, ŝi ĝin rompis [12]; tiu bruta ŝipisto […] dronigis la virtan anabaptiston [13]; bruta procedo por la kontentigo de bruta volupta deziro [14]! en mizera drinkejo, […] kie regis bruta gajeco [15].

Kolekto de samspecaj paŝtobestoj, grego, paŝtataro: sur tiuj ĉi vastaj kaj herboriĉaj kampoj paŝtas sin grandaj brutaroj, precipe aroj da bellanaj ŝafoj [16]; la brutaro mem revenas de la paŝtejoj, kvazaŭ proksimiĝus la vespero [17]; ilia reĝo mem zorgis pri sia brutaro, mem bastonis siajn regnanojn, ne konis ilian nombron, ne sciis kolekti ilin, kiam venis niaj armeoj [18]; por ke brutaro kresku pli rapide [...] oni donis al ĝi ne nur naturan furaĝon sed kromajn nutraĵojn kaj medikamentojn ^Monato .

Igi iun bruta: alkoholo brutigas la homon; la maŝinoj tamen obeis al la homoj, eĉ se ili brutigis laboristojn kiel nian ŝatatan Charlie Chaplin en „Modernaj Tempoj“ [19].

Iu el kornhavaj brutoj: la baza fonto de la malsano estas la kornbrutaro (bovoj kaj ŝafoj), en kies intestaro la mikroboj bone reproduktiĝas [20].