*17scen/o
*sceno[1]
- 1.
-
Emociiga aŭ interesa vidata okazo:
instrua, neforgesebla, naŭza sceno;
unu sceno fiksiĝis en la memoro de Ramzes: sur la deklivo de
monteto
laboris tri gruoj: unu verŝis akvon el la rivero en la plej
malaltan puton, la dua ĉerpis el ĝi […]
[2];
la sola efektive erotika sceno de la libro
[3].
- a)
- Senrompa agado de samaj rolantoj, subparto de teatra akto: la tuta sceno estas parolata per mallaŭtigata voĉo [4]; muta (senparola) sceno [5]; ŝi rakontis kelke da komikaj scenoj el la komedioj de Holberg [6]; la [...] reĝisoro sukcese kreas suspenson ekde la unua sceno [7].
- b)
- Figurado de homoj en tipa situacio: ĉiuj muroj estis kovritaj per pentraĵoj, prezentantaj scenojn el la vivo de l' antaŭuloj de Sofra: militojn, marajn vojaĝojn kaj ĉasojn [8]; Desegnoj kaj fotoj […] „tradukas“ scenon tridimensian en dudimensian surfacon [9]; vi tie trovas vere altvaloran vazaron kun la ŝatataj ĉasoscenoj, kiajn oni vidas sur malnovaj gobelenoj aŭ sur anglaj gravuraĵoj [10].
- 2.
- Scenejo: oni aŭdas pafojn post la sceno Hamlet ; ĝi neniam estis donata sur la sceno Hamlet ; (figure) mia persono tute foriras de la sceno DL (rezignas je publika vidateco).
1.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 2 k
4
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro 14a
3. S. Johansson: Hamburgero ne tre erotika, Monato, 1996/07, p. 22
4. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvara
5. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvina
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malgranda Tuk
7. M. Ecott: Inkubo en Kubo, Monato, 2000/03, p. 17
8. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro 24a
9. G. Cazzaro: La modo de fiksokuloj, Monato, 1995/01, p. 12
10. -: Arto sur la tablo, Norda Prismo, 1958:2
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro 14a
3. S. Johansson: Hamburgero ne tre erotika, Monato, 1996/07, p. 22
4. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvara
5. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvina
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malgranda Tuk
7. M. Ecott: Inkubo en Kubo, Monato, 2000/03, p. 17
8. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro 24a
9. G. Cazzaro: La modo de fiksokuloj, Monato, 1995/01, p. 12
10. -: Arto sur la tablo, Norda Prismo, 1958:2
- angle:
- scene
- beloruse:
- сцэна
- bulgare:
- сцена
- ĉeĥe:
- scéna, výjev, výstup
- ĉine:
- 光景 [guāngjǐng], 场面 [chǎngmiàn], 場面 [chǎngmiàn], 情景 [qíngjǐng], 画面 [huàmiàn], 畫面 [huàmiàn], 场景 [chǎngjǐng], 場景 [chǎngjǐng]
- france:
- scène
- germane:
- 1. Szene 2. Bühne
- hebree:
- סצינה
- hungare:
- jelenet, szín
- itale:
- scena
- japane:
- 場 [じょう], 場面 [ばめん], 光景 [こうけい], シーン [しーん]
- nederlande:
- scène 2. toneel
- pole:
- 1. scena 2. scena
- ruse:
- сцена
- slovake:
- scéna, výjav, výstup
- ukraine:
- сцена, ява
scenaro
- 1.
- Skizo de teatraĵo aŭ kinaĵo, prezentanta la rolulojn, lokojn, situaciojn, ĉefajn scenojn: vi estas verkanto de via propra viv-scenaro [11]; surbaze de kolektita materialo [ili] skribis scenaron kaj sekve preparis spektaklon [12].
- 2.
- Klarigo de natura, socia aŭ teĥnika evoluo per elpensita, hipoteza sinsekvo kvazaŭ en scenolibro: advokato [...] deklaris, ke la saman scenaron uzis la polico antaŭ du jaroj [13]; neniu el tiuj du scenaroj (por klarigi ekeston de Venuso) estas vere pravigebla, certe ne laŭ aktualaj scioj [14]; povus esti, ke timoj kaj teruradaj scenaroj pri eksplodonta monda loĝantaro, priskribitaj antaŭ 50 jaroj, ne realiĝos [15]; kiom realisma estas tiu scenaro [16]?
11.
R. Kheir-Khah: Mirinda dimensio de nia vivo, Monato, 2000/09, p. 16
12. Z. Banet-Fornalowa: Listo de Sendler, Monato, 2004/11, p. 18
13. G. van Damme: Kiu faris kion?, Monato, 1996/11, p. 8
14. M. Halvelik: Kaj la suno haltis ..., Monato, 1993/11, p. 23
15. S. Maul: Griziĝanta mondo, Monato, 2003/05, p. 6
16. M. Naoki Lins: Ĉu la tero fariĝos saŭno?, Monato, 2005/11, p. 17
12. Z. Banet-Fornalowa: Listo de Sendler, Monato, 2004/11, p. 18
13. G. van Damme: Kiu faris kion?, Monato, 1996/11, p. 8
14. M. Halvelik: Kaj la suno haltis ..., Monato, 1993/11, p. 23
15. S. Maul: Griziĝanta mondo, Monato, 2003/05, p. 6
16. M. Naoki Lins: Ĉu la tero fariĝos saŭno?, Monato, 2005/11, p. 17
- angle:
- scenario, screenplay
- beloruse:
- сцэнар
- ĉeĥe:
- scénář
- ĉine:
- 剧本 [jùběn], 劇本 [jùběn], 剧情 [jùqíng], 劇情 [jùqíng], 电影剧本 [diànyǐngjùběn], 電影劇本 [diànyǐngjùběn], 情節 [qíngjié], 情节 [qíngjié]
- france:
- scénario
- germane:
- Szenario, Ablauf 1. Szenenfolge, Handlung
- hebree:
- תסריט, תרחיש
- hungare:
- forgatókönyv
- itale:
- scenario (sequenza di scene), sceneggiatura
- japane:
- シナリオ [しなりお], 脚本 [きゃくほん]
- nederlande:
- draaiboek, scenario
- pole:
- scenariusz
- ruse:
- сценарий
- slovake:
- scenár
- ukraine:
- сценарій
scenaristo
- Verkisto de scenaroj: la generaloj – rekte enhakiĝis en la disputon la scenaristo Gluĥarjov [17]; la scenaristo estas Genc Permeti el Albanio, kaj la reĝisoro Goran Pakalević el Serbio [18].
17.
Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, ĉapitro 5a, p. 49a
18. B. Selimi: Kunlaboro mielmonata, Monato, 2008/11, p. 09
18. B. Selimi: Kunlaboro mielmonata, Monato, 2008/11, p. 09
- angle:
- scenarist, scriptwriter
- beloruse:
- сцэнарыст
- ĉeĥe:
- scénárista
- ĉine:
- 編劇 [biānjù], 编剧 [biānjù], 編劇家 [biānjùjiā], 编剧家 [biānjùjiā], 电影剧本作家 [diànyǐngjùběnzuòjiā], 電影劇本作家 [diànyǐngjùběnzuòjiā]
- france:
- scénariste
- germane:
- Drehbuchautor
- hebree:
- תסריטאי
- hungare:
- forgatókönyvíró
- itale:
- scenarista, sceneggiatore
- japane:
- シナリオ作家 [しなりおさっか], 脚本家 [きゃくほんか]
- nederlande:
- scenarioschrijver, scenarist
- pole:
- scenarzysta
- ruse:
- сценарист
- slovake:
- scenárista
- ukraine:
- сценарист
scenejo
- Loko, kie rolistoj ludas; sceno2: Semplejarov propraokule vidis la magiiston sur la scenejo [19]; lia karikaturo sur la scenejo [20]; per voĉo, plene kopianta la hieraŭ sur la scenejo aŭditan voĉon de Pariso Marta ; malantaŭ la scenejo [21]; sur scenejo antaŭ miloj da scivolaj spektantoj [22]; (figure) tiu okazo ŝovis la demandon pri Esperanto en la antaŭan scenejon. (figure) Irlando, Skotlando kaj Kimrio, kiuj ĉiu estas parto de la vasta scenejo, sur kiuj estas ludataj la dramoj de la sagaoj [23].
19.
Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, ĉapitro 27a, p. 288-289a
20. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Dorna vojo de la honoro
21. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvara
22. L. Stražnickas: Havi ĉimpanzon hejme, Monato, 2004/07, p. 16
23. G. MacAoidh: Leĝoj landon prosperigas, Monato, 2004/07, p. 27
20. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Dorna vojo de la honoro
21. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvara
22. L. Stražnickas: Havi ĉimpanzon hejme, Monato, 2004/07, p. 16
23. G. MacAoidh: Leĝoj landon prosperigas, Monato, 2004/07, p. 27
- angle:
- scene, stage
- beloruse:
- сцэна, падмосткі
- bulgare:
- сцена
- ĉeĥe:
- dějiště, jeviště
- ĉine:
- 景致 [jǐngzhì], 情景 [qíngjǐng]
- france:
- plateau (cinéma, télév.), scène (théâtre)
- germane:
- Bühne
- hebree:
- זירה, מקום התרחשות, במה
- hungare:
- színpad
- itale:
- scena (palcoscenico), palcoscenico
- japane:
- 舞台 [ぶたい]
- nederlande:
- scène, toneel, bühne
- pole:
- scena
- ruse:
- сцена, подмостки
- slovake:
- javisko
- tibete:
- ཡུལ་ལྗོངས་
- ukraine:
- сцена (споруда)
enscenigi, surscenigi
(tr)
- Ĉion aranĝi por ludado de teatraĵo aŭ kinaĵo ĝis efektivigo: aŭstraliaj helhaŭtuloj enscenigis Freeman, aborigen-devenan, kvazaŭ ili kritikus [...] la pasintecon de sia lando [24]; la baleto „La konsekro de la printempo“ [...] surscenigita en Parizo en 1913 [25].
24.
Igarasi T.: Torĉo de hipokriteco, Monato, 2000/12, p. 15
25. N. Aroloviĉ: La homo de la kosma konscio, Monato, 2002/07, p. 20
25. N. Aroloviĉ: La homo de la kosma konscio, Monato, 2002/07, p. 20
- angle:
- stage, direct, present
- beloruse:
- паставіць (п’есу), інсцэнаваць
- ĉeĥe:
- inscenovat, režírovat
- ĉine:
- 上演 [shàngyǎn]
- france:
- mettre en scène
- germane:
- aufführen
- hebree:
- להעלות על הבמה, לביים, להציג
- hungare:
- színre visz, színpadra állít
- itale:
- allestire (tea.), inscenare
- japane:
- 上演する [じょうえんする], 演出する [えんしゅつする]
- nederlande:
- regisseren, ensceneren
- pole:
- wystawiać na scenie, inscenizować, reżyserować
- ruse:
- инсценировать, режиссировать, ставить (пьесу)
- slovake:
- inscenovať, uviesť na scénu
- ukraine:
- інсценізувати, інсценувати, ставити на сцені
enscenigisto, surscenigisto
- Kunordigisto de drama prezento, ekzercanta kaj gvidanta rolistojn kaj ceterajn agantojn: teatraĵo [...] devas elmetiĝi al kompetentuloj – aktoroj, reĝisoroj, surscenigistoj [26]; Csaba Kiss […] 1998 - 2000 Nova Teatro (Budapeŝto) – enscenigisto [27]. aranĝisto, koreografo, reĝisoro
- angle:
- director
- beloruse:
- пастаноўшчык
- ĉeĥe:
- režisér
- ĉine:
- 导演 [dǎoyǎn], 導演 [dǎoyǎn]
- france:
- metteur en scène
- germane:
- Regisseur
- hebree:
- במאי
- hungare:
- színházi rendező, színpadra állító
- japane:
- 演出家 [えんしゅつか]
- nederlande:
- regisseur
- pole:
- reżyser
- ruse:
- режиссёр, постановщик
- slovake:
- režisér
- ukraine:
- інсценізатор, постановник, режисер
enscenigo, surscenigo
- Aranĝo kaj efektiva ludado de teatraĵo aŭ kinaĵo: defio estas traduki tiom komplete kaj fidele al la originalo, kiom eblas, sen perdi la esencan ritmon kaj elanon, kiu nepras por sukcesa enscenigo [28]; inter septembro kaj oktobro, estis montritaj ses novaj surscenigoj kaj kvin gastludoj [29]. koreografio, scenografio
28.
S. MacGill: Irigu
vin tra intrigo vintra, Monato, 2007/02, p. 20
29. Monato, Thomas Sülzle: Komenco de la teatra maratono
29. Monato, Thomas Sülzle: Komenco de la teatra maratono
- angle:
- staging, presentation
- beloruse:
- пастаноўка (на сцэне)
- ĉine:
- 上台 [shàngtái], 上台表演 [shàngtáibiǎoyǎn], 上馬 [shàngmǎ], 上马 [shàngmǎ], 公共馬車業 [gōnggòngmǎchēyè], 公共马车业 [gōnggòngmǎchēyè]
- france:
- mise en scène
- germane:
- Aufführung, Bühnenadaption, Inszenierung
- hebree:
- הצגה, בימוי
- hungare:
- (színházi) rendezés, színrevitel
- itale:
- allestimento (tea.), messinscena
- japane:
- 演出 [えんしゅつ]
- nederlande:
- mise-en-scène, toneelschikking, enscenering, spelleiding, regie
- pole:
- wystawienie na scenie, odegranie na scenie, inscenizacja
- ruse:
- постановка
ensceniĝi, sursceniĝi
(ntr)
- Eniri scenejon, ekvidiĝi sur scenejo, sur publika loko: kiom da profesiaj aktoroj ni havas, kiuj kapablas kaj pretas ensceniĝi por prezenti spektaklon? [30]; danca dramo ‚Sonĝo en Dunhuang‘ ... mult-foje sursceniĝas en Pekino kaj aliaj landoj kaj kaŭzis fortan eĥon [31].
30.
C. Nourmont: Monda premiero, Esperanto, 2004:9
31. -: Iom pri ĉi-foja pekina internacia dramo-prezenta sezono, Ĉina Radio Internacia, 2005-04-22
31. -: Iom pri ĉi-foja pekina internacia dramo-prezenta sezono, Ĉina Radio Internacia, 2005-04-22
- beloruse:
- выходзіць на сцэну
- france:
- entrer en scène