*ke

*ke

Dependiga konjunkcio, enkondukanta:
A.
Kompletigajn propoziciojn, kun rolo:
1.
de subjekto: estas al mi tre agrable, ke mi havas nun la okazon nun saluti [vin] [1]; ne bone estas, ke […] la malsanuloj fumas tian fortan tabakon [2]; ŝajnas, ke respondi tiun ĉi demandon ekzistas nenia eblo [3].
2.
de apozicio: tiun supozon, ke li estas trompisto, mi tuj pruvos al vi; mi faras al vi donacon […], ke ĉe ĉiu vorto […] el via buŝo eliros aŭ floro aŭ multekosta ŝtono [4]; stranga ŝajnis al ŝi la fakto, ke ŝi estas portata tra la aero [5]; ĉio klare kopiiĝis […] kun la diferenco, ke ĉio staris sur la kapo [6]; [li] havis ĉe si ateston, ke li estas [profesoro de botaniko] [7]; li esprimis la deziron, ke lia verko […] enhavu ankaŭ parton Esperantan PrV ; paco estos al mi, malgraŭ tio, ke mi iros laŭ la deziroj de mia koro [8].
3.
de predikativo: lia penso estas, ke ni devas akcepti la inviton; la plej agrabla estis, ke Alekso neniam kondutis kiel plenaĝa protektanto [9]; la plej grava estas, ke ni lernis, kiamaniere oni devas lerni [10].
4.
de objekta komplemento: li asertis, ke tio estis la plej terura nokto de lia vivo [11]; li sentis, ke sovaĝa decido enpenetras lian animon [12]; li iel sentis, ke respondi ne valoras [13]; mi opinias, ke paroli bele estas nekonvene [14]; mi opinias, ke malpermesi la uzadon de tiu ĉi formo estus tute senbezone [15].
Rim. 1: Post verboj signifantaj „diri, kredi, pensi“ kaj la analogaj, Zamenhof kelkfoje subkomprenas la konjunkcion: vi scias ja, vi ilin al mi donis [16]; kristanan enterigon, […] mi diras al vi, ŝi ricevos, faru do rapide ŝian tombon [17]; kredu, mi ĝin faris pro embaraso, ne pro malkonfido [18].
Rim. 2: Post la konjunkcio ke oni povas trovi ĉiujn modalojn laŭ la senco: zorgu, ke la reĝo ricevu la leterojn [19]; ne ekzistas eĉ la plej malgranda kaŭzo por timi, ke aperus ia nova lingvo, kiu elpuŝus Esperanton [20].
B.
Cirkonstancajn propoziciojn, kun rolo de komplemento:
5.
de kaŭzo: mi estas tute furioza, ke mi staras kiel malpravulo, dum mi estas prava [21]; ni ĝojas, ke vi sanas tiel bonege [22]; mi dankas, ke vi ŝin ne akceptis [23].
Rim.: En tiu senco ke estas ordinare precizigita per tial, pro tio, pretekste: ĉiuj ŝatis Esperanton […] tial, ke ĝi alproksimigas iliajn korojn [24].
6.
de celo: ekzistas ezoko, ke fiŝetoj ne dormu PrV ; trapiku lin, ke li momente falu [25]; kiu mi estas, ke mi iru al Faraono [26]?
Rim.: En tiu senco ke estas ordinare precizigita per por: rapidu foriri, por ke li […] ne atingu nin [27]; altegaj piceoj etendas siajn branĉojn al li, por ke li grimpu al iliaj suproj [28].
7.
de rezulto: la neĝo kuŝis ekstere ĉirkaŭ nia kabano tiel alte, ke la kabano preskaŭ estis kaŝita [29]; ĉiuj muroj estis ornamitaj per grandaj pentraĵoj, ke estis efektiva plezuro ĉion tion ĉi vidi [30]; kio estas al la popolo, ke ili ploras [31]? paca silento, ke ne blovas eĉ vento PrV .
Rim.: En tiu senco ke estas ordinare precizigita per tiel, tiamaniere, tia, tiom: mi tiel kuris […], ke mi ne povas retrovi la spiron [32].
8.
de kondiĉo: supozante, ke eĉ la lingvo mem nenion de tio suferus, ni forte dubas, ĉu […] [33]; la mastro […] donis al li ĉambron en la malantaŭa konstruaĵo, kondiĉe ke li ne montros sin [34].
Rim.: Oni neniam uzu ke en la tempaj cirkonstancaj frazoj (kiam, ĝis, dum, ol), nek antaŭ u-modalo en ordona aŭ dezira ĉefpropozicio: Dio volu.
1. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado en la Guildhall (Londono) en la 21a de aŭgusto 1907
2. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto unua
3. L. L. Zamenhof: Esenco kaj Estonteco, VI
4. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 15
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Najbaraj familioj
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Folio el la ĉielo
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 29:19
9. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Unua Parto
10. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Dua Parto
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
12. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Dekkvara
13. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XXVIII
14. I. S. Turgenjev, trad. Kazimierz Bein: Patroj kaj filoj, XXI
15. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, Dua Parto – Gramatiko
16. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, Hamleto
17. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, Hamleto
18. J. W. Goethe, trad. L. L. Zamenhof: Ifigenio en Taŭrido, Ifigenio en Taŭrido
19. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, Hamleto
20. L. L. Zamenhof: Esenco kaj Estonteco, VII
21. Molière, trad. D-ro L. L. Zamenhof: Georgo Dandin, Akto Unua
22. Hendrik J. Bulthuis: Idoj de Orfeo, Kvina Parto
23. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XV
24. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Dua Kongreso Esperantista en Genève en la 28a de aŭgusto 1906
25. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, Hamleto
26. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 3:11
27. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Samuel 15:14
28. Stellan Engholm: Homoj sur la tero, La nepo
29. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ligo de amikeco
30. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
31. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 11:5
32. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto tria
33. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, Dua Parto – Gramatiko
34. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ursa Felo
afrikanse:
wat
albane:
amhare:
የሚል ነው
angle:
that
arabe:
أن
armene:
որ
azerbajĝane:
o
beloruse:
што (злучнік), каб
bengale:
যে
birme:
ထို
bosne:
da
ĉeĥe:
že aby, nechť
ĉine:
以致于 [yǐzhìyú]
dane:
at
estone:
et
eŭske:
duten
filipine:
na
finne:
että
france:
que (conj. sub.)
galege:
que
germane:
dass 6. damit 7. so dass
guĝarate:
કે
haitie:
ki
haŭse:
cewa
hebree:
ש-, אשר
hinde:
कि
hungare:
hogy
igbe:
na
irlande:
go
islande:
japane:
その
jave:
sing
jide:
אַז
jorube:
ti
kanare:
kartvele:
რომ
katalune:
que
kazaĥe:
сол
kimre:
bod
kirgize:
ошол
kmere:
ថា
koree:
korsike:
chì
kose:
ukuba
kroate:
da
kurde:
va
latine:
quod
latve:
ka
laŭe:
ທີ່
litove:
kad
makedone:
дека
malagase:
fa
malaje:
yang
malajalame:
malte:
li
maorie:
e
marate:
त्या
monge:
uas
mongole:
гэж
nederlande:
dat
njanĝe:
kuti
okcidentfrise:
hy
panĝabe:
, ਜੋ ਕਿ
paŝtue:
چې
pole:
aby, ażeby, bodaj, by, że
ruande:
ibyo
rumane:
că, poate, probabil
ruse:
что (союз), чтобы (союз перед повелительным наклонением)
samoe:
lea
sinde:
ته
sinhale:
බව
skotgaele:
gu bheil
slovake:
aby, že
slovene:
da
somale:
in
ŝone:
kuti
sote:
hore
sunde:
yen
svahile:
kwamba
svede:
att
taĝike:
он
taje:
ว่า
tamile:
என்று
tatare:
Бу
telugue:
ukraine:
що
urdue:
کہ
uzbeke:
ekan
vjetname:
volapuke:
das
zulue:
ukuthi

administraj notoj