*kar/a UV
*kara
- 1.
-
Amata:
kara patrino;
mia karmemora patro
PrV
;
li konfesis al ŝi, kiel kore li ŝin amas kaj ke ŝi devas fariĝi lia kara
edzineto
[1];
mi certigas vin, kara amiko, ke la animpaco de fraŭlino Klaro estas por mi
grava afero
[2].
Rim.: Oni uzas ĝin ofte en alparolo, aparte enkonduke de letero: Puŝkin skribis leteron al Robindronath Tagor: „Kara fora amiko! Mi vin ne konas, kaj vi min ne konas…“ [3].
- 2.
- Alte ŝatata, grandvalora: ĉion, kio estas kara al vi, ili prenu [4]; ĉiu por si mem estas la plej kara PrV ; kara estas dono en minuto de bezono PrV ; amiko estas kara, sed vero pli kara PrV ; ju pli granda la deziro, des pli kara la akiro PrV ; sia estas pli kara ol la najbara PrV ; vi ŝtelis de mi karan horon [5].
- 3.
- (arkaismo)
Multekosta:
kara loĝejo;
tro kara aranĝo por malkara tagmanĝo
(kandelo)
PrV
;
lia nigra vesto estis el plej kara ŝtofo
[6];
kare pagi por la konsiloj
[7];
ĝi estas pli kara, ol juveloj
[8];
vivi tiel malkare, kiel nur eble, ŝpari, kiom ni nur povos
FK
;
vi ŝtelistoj, vi volas malkare manĝi anserojn
[9]!
turkaj familioj vendis malkare siajn domojn kaj forkuris
[10].
Rim.: La pli klaraj sed malpli elegantaj anstataŭaĵoj „multekosta“, „malmultekosta“ ne ĉiam plensence povas anstataŭi „kara“ kaj „malkara“. En la proverbo: malhumileco estas kara plezuro PrV , „multekosta“ ne povus esprimi la profundan signifon, ke per malhumileco oni riskas perdi pli ol nur monon: socian subtenon kaj staton, sekurecon, eble eĉ la propran vivon. Kara pago inkluzivas pagon per tio, kio al si mem estas kara2. [Wolfram Diestel]
1.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Sub la saliko
2. H. A. Luyken: Mirinda Amo, Ĉapitro VI
3. La Ondo de Esperanto, 1999, No 6 (56)
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Reĝoj 20:6
5. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, La ombro
7. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XI
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 3:15
9. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Kamarado Gaja
10. Julian Modest: Vetiha, Monato, 2001/02, p. 26
2. H. A. Luyken: Mirinda Amo, Ĉapitro VI
3. La Ondo de Esperanto, 1999, No 6 (56)
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Reĝoj 20:6
5. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, La ombro
7. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XI
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 3:15
9. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Kamarado Gaja
10. Julian Modest: Vetiha, Monato, 2001/02, p. 26
- afrikanse:
- liewe
- albane:
- i dashur
- amhare:
- ውድ
- angle:
- 1. beloved, cherished, loved 2. highly esteemed, precious, valuable 3. costly, expensive, high-priced
- arabe:
- عزيزتي
- armene:
- սիրելի
- azerbajĝane:
- əziz
- beloruse:
- дарагі
- bengale:
- দুর্মূল্য
- birme:
- ချစ်လှစွာသော
- bosne:
- drag
- ĉeĥe:
- drahý, milý, vzácný
- ĉine:
- 心愛 [xīnài], 亲爱 [qīnài], 昂貴 [ángguì], 昂 [áng]
- dane:
- kære
- estone:
- kallis
- eŭske:
- maitea
- filipine:
- mahal
- france:
- cher (aimé), cher (coûteux), aimé (adj.), bien-aimé (adj.), chéri (adj.), coûteux, onéreux, précieux
- galege:
- caro
- germane:
- 1. lieb 2. wert 3. teuer
- guĝarate:
- પ્રિય
- haitie:
- mwen renmen anpil
- haŭse:
- masoyi
- hinde:
- प्रिय
- hispane:
- 1. querido, querida
- hungare:
- 1. kedves 2. kedves 3. drága
- igbe:
- ezigbo
- indonezie:
- 1. tercinta, terkasih, tersayang 2. berharga, bernilai 3. mahal
- irlande:
- daor
- islande:
- kæri
- japane:
- かわいい
- jide:
- ליב
- jorube:
- ọwọn
- kanare:
- ಪ್ರಿಯ
- kartvele:
- ძვირფასო
- katalune:
- 1. estimat, amat 2. preuat, apreciat 3. valuós, cotitzat
- kazaĥe:
- Құрметті
- kimre:
- annwyl
- kirgize:
- кымбаттуу
- kmere:
- ជាទីស្រឡាញ់
- koree:
- 친애
- korsike:
- caru
- kose:
- abathandekayo
- kroate:
- draga
- kurde:
- 1. delal
- latine:
- carissimi
- latve:
- dārgais
- laŭe:
- ຮັກແພງ
- litove:
- brangusis
- makedone:
- драги
- malagase:
- malala
- malaje:
- sayang
- malajalame:
- പ്രിയ
- malte:
- għażiż
- maorie:
- aroha
- marate:
- प्रिय
- monge:
- Nyob zoo
- mongole:
- хайрт
- nederlande:
- 1. lief 2. dierbaar 3. duur
- nepale:
- प्रिय
- njanĝe:
- wokondedwa
- okcitane:
- car
- panĝabe:
- ਪਿਆਰੇ
- paŝtue:
- ګران
- pole:
- 1. drogi, miły, kochany 2. drogi, miły 3. drogi
- portugale:
- 1. querido, amado, caro, bem-amado 2. muito estimado, querido, prezado, caro 3. caro, oneroso, precioso
- ruande:
- nshuti
- rumane:
- drag, scump
- ruse:
- 1. милый, дорогой, любимый 2. дорогой 3. дорогой (по цене)
- samoe:
- pele
- sinde:
- پيارا
- sinhale:
- ආදරණීය
- skotgaele:
- ghràdhach
- slovake:
- drahý, milý, vzácny
- slovene:
- dragi
- somale:
- gacaliye
- ŝone:
- mudiwa
- sote:
- ratehang
- svahile:
- wapenzi
- taĝike:
- азиз
- taje:
- ที่รัก
- tamile:
- அன்பே
- tatare:
- кадерлем
- telugue:
- ప్రియమైన
- tibete:
- གོང་ཆེན་པོ་
- ukraine:
- дорогий
- urdue:
- عزیز
- uzbeke:
- aziz
- vjetname:
- thân yêu
- zulue:
- othandekayo
karigi
karulo
- Kara homo: [ili] senĉese ploras manke de siaj karuloj pereintaj dummilite [12]; anstataŭ ĉiu el niaj karuloj […], ni havas unu amikon en la ĉielo pli [13]; la juna fraŭlino pli proksime sin alpremis al sia karulo, ĉirkaŭprenis lin, li forte, dolĉe ŝin kisis FK .
12.
Manoel BORGES DOS SANTOS: Poemoj, Monato, 2000/04, p. 32
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Lasta perlo
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Lasta perlo
- beloruse:
- дарагі (наз.)
- ĉine:
- 情人 [qíngrén], 姘伕 [pīnfū], 亲爱的 [qīnàide]
- france:
- chéri (subst.), aimé (subst.), bien-aimé (subst.)
- germane:
- Teuerster, Geliebter
- indonezie:
- kekasih (laki-laki)
- japane:
- いとしい人 [いとしいじん]
- katalune:
- estimat (subst.)
- pole:
- drogi (osoba), kochany (osoba)
- tibete:
- སྙིང་སྡུག་
- ukraine:
- дорогий, любий, милий (у знач. ім.), любко, любчик
karulino
- beloruse:
- дарагая (наз.)
- ĉine:
- 情人 [qíngrén], 心上人 [xīnshàngrén], 意中人 [yìzhōngrén], 亲爱的 [qīnàide]
- france:
- chérie (subst.), aimée (subst.), bien-aimée (subst.)
- germane:
- Teuerste, Geliebte
- indonezie:
- kekasih (perempuan)
- japane:
- いとしい人 [いとしいじん]
- katalune:
- estimada (subst.)
- pole:
- droga (osoba), kochana (osoba)
- ukraine:
- дорога, люба, мила (у знач. ім.), любка
malkara
- 1.
- Malmultkosta: bona marmelado malkara [16]! ligno estos pli malkara [17]; kruda silko po 6 ŝilingoj por ulno estas kompare kun la tempo de uzado pli malkara, ol kalikoto po 1 ŝilingo FK ; havi bonan kaj tre malkaran laborantinon Marta ; [li] krias pri la malkara tempo, pri la kvin procentoj […] [18]; tro kara aranĝo por malkara tagmanĝo PrV .
- 2.
- Senvalora: tiom da elspezoj! eĉ plej malkara vesto kostas multe IK ; la vino brilu en pokalo aŭ en malkara glas' [19]; ne elturnu vin per malkaraj ŝercoj FK !
16.
Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La kuraĝa tajloreto
17. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro VI
18. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
19. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko, Bona Konsilo
17. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro VI
18. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
19. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko, Bona Konsilo
- angle:
- cheap
- beloruse:
- танны
- ĉine:
- 便宜 [piányi], 价格便宜 [jiàgépiányi], 不值錢 [bùzhíqián], 不貴 [búguì], 低廉 [dīlián]
- france:
- pas cher
- germane:
- billig
- indonezie:
- murah
- japane:
- 安価な [あんかな], 安い [やすい], うとましい
- ruse:
- дешевый
- tibete:
- ཁེ་པོ་
- ukraine:
- дешевий