*mir/i

*miri

(x)
Senti impreson de surprizo pro io stranga, neatendita, nekutima, eksterordinara: la vortaro […] estas ne plena, kaj la leganto ne miru, se li multajn vortojn en ĝi ne trovas [1]; mi miras, kial la kapelestro ne ĵetis al vi la notojn en la vizaĝojn [2]; [se] rompadon de justeco kaj honesteco vi vidas en lando, ne miru, ĉar […] plej altaj ilin kontrolas [3]; la homamasoj miris, dirante: neniam tia afero estas vidita [4]; vi eble miros, ke mi parolas al vi ne ruse, sed esperante [5]; mi miris pri [lia] surprizita mieno [6]; la ŝuoj estis el pura oro, kiam ŝi venis tiel vestita, ĉiuj miris [7]. VD:admiri, perpleksiĝi, surpriziĝi
angle:
marvel, be amazed, be astonished
beloruse:
дзівіцца, зьдзіўляцца
ĉeĥe:
divit se
ĉine:
訝異 [yàyì], 讶异 [yàyì], 詫 [chà], 诧 [chà], 奇怪 [qíguài], 惊奇 [jīngqí], 驚奇 [jīngqí], 令人吃惊 [lìngrénchījīng], 令人吃驚 [lìngrénchījīng]
france:
s'émerveiller, être surpris
germane:
sich wundern, staunen
hispane:
admirarse, asombrarse, maravillarse
hungare:
csodálkozik
indonezie:
kagum, takjub, heran, terkesima, tercengang
japane:
不思議に思う [ふしぎにおもう], 驚く [おどろく], 驚嘆する [きょうたんする]
nederlande:
zich verwonderen
pole:
dziwić się, być zdziwionym
ruse:
удивляться, удивиться
slovake:
diviť sa, čudovať sa
ukraine:
дивуватися, виявляти подив, чудуватися, зуміватися

miro

Impreso sentita de tiu, kiu miras: kion mi vidas! diris ŝia patrino kun grandega miro [8]; kun miro ili rigardas unu alian [9]; miro kaptis lin [10]; li ekvidis kun miro, ke la tombo estas ornamita [11]; ili kriegis de ĝojo kaj miro [12]; sur ŝia vizaĝo aperis miro kaj embaraso Marta ; senmovigita de miro kaj de admiro [13]. VD:konfuzo3, konsterno, miraklo, sensacio, surprizo
afrikanse:
wonder
albane:
pyes veten
amhare:
ይገርማል
angle:
wonder, amazement, astonishment
arabe:
عجب
armene:
զարմանում
azerbajĝane:
görəsən
beloruse:
зьдзіўленьне
bengale:
আশ্চর্যের
birme:
အံ့ဘွယ်သောအမှု
bosne:
pitam
ĉeĥe:
div, mirabilium, podivnost
ĉine:
神跡 [shénjì], 神迹 [shénjì]
dane:
spekulerer
estone:
huvitav
eŭske:
galdetzen
france:
émerveillement, surprise
galege:
pregunto
germane:
Verwunderung, Erstaunen
guĝarate:
આશ્ચર્ય
haitie:
mande
haŭse:
mamaki
hinde:
आश्चर्य
hispane:
maravilla
hungare:
csodálkozás
igbe:
na-eche
indonezie:
kekaguman, ketakjuban, keheranan
islande:
furða
japane:
不思議 [ふしぎ]
jide:
ווונדער
jorube:
iyanu
kanare:
ಆಶ್ಚರ್ಯ
kartvele:
გასაკვირი არ არის
kazaĥe:
керемет
kimre:
tybed
kirgize:
таң калуу
kmere:
ឆ្ងល់
koree:
궁금
korsike:
c’avissi
kose:
ukumangaliswa
kroate:
pitam
kurde:
mûcîze
latine:
admiramini
latve:
brīnums
laŭe:
ສິ່ງມະຫັດ
litove:
nenuostabu
makedone:
се прашувам
malagase:
manontany tena
malaje:
tertanya-tanya
malajalame:
വിസ്മയം
maorie:
uiui nei
marate:
आश्चर्य
monge:
xav paub
mongole:
гайхдаг
nederlande:
verwondering
nepale:
आश्चर्य
njanĝe:
ndikudabwa
okcidentfrise:
wûnder
panĝabe:
ਹੈਰਾਨ
paŝtue:
حيران
pole:
zdziwienie
ruande:
igitangaza
ruse:
удивление
samoe:
ofo
sinde:
عجب
sinhale:
පුදුමයක්
skotgaele:
saoil
slovake:
div, podivuhodnosť
slovene:
sprašujem se,
somale:
layaabeen
ŝone:
shamisika
sote:
ipotsa
sunde:
kaajaiban
svahile:
ajabu
taĝike:
ҳайрат
taje:
ไม่น่าแปลกใจ
tamile:
தெரியவில்லை
tatare:
гаҗәпләнү
telugue:
ఆశ్చర్యానికి
ukraine:
цікаво
urdue:
حیرت ہے
uzbeke:
hayron
vjetname:
tự hỏi
zulue:
bayazibuza

mirebla

Tre surpriza, pri kiu oni povas miri: ne estas mireble, ke sur malbone flegita trunketo nepre aperis kreaĵo parazita [14].
14. Leono Zamenhof, trad. L. Dreher: Troabundo de Inteligentularo, Pola Esperantisto, 1934, p. 151a
ĉine:
令人惊讶 [lìngrénjīngyà], 令人驚訝 [lìngrénjīngyà]
france:
étonnant
germane:
erstaunlich, verwunderlich
hispane:
sorprendente

miregi

Forte miri, senti daŭran surpriziĝon: ĉiuj, kiuj aŭdis lin, miregis pro lia kompreno kaj liaj respondoj [15]; pri ĉi tiu domo, kiu estas tre alta, ĉiu preteriranto miregos kaj fajfos [16]; li povis […] rakonti al ŝi tiajn aferojn, ke ŝi forte miregis [17]; la infanoj miregis, vidante ĥemiajn eksperimentojn, kiuj ŝajnis al ili tiel nekompreneblaj [18]. VD:frapi3
angle:
be stupefied
ĉeĥe:
velmi se divit, žasnout
ĉine:
吃惊 [chījīng], 吃驚 [chījīng], 訝異 [yàyì], 讶异 [yàyì]
france:
s'étonner
hispane:
quedar asombrado
indonezie:
terpesona
japane:
びっくり仰天する [びっくりぎょうてんする], 唖然とする [あぜんとする]
pole:
być zdumionym
ruse:
изумиться
slovake:
veľmi obdivovať niečo, vytreštiť oči, žasnúť nad niečím

mirego

Tre forta miro: ili sentis grandan miregon, ĉar ili ne komprenis pri […] [19]; kun granda mirego li ekvidis, ke li troviĝas jam alte super la nuboj [20]; ĉio tio ĉi por ok dolaroj semajne! mi esprimis mian miregon [21]; Dagon ŝtoniĝis de mirego kaj rigardis ŝin per larĝe malfermitaj okuloj [22]; en la cirko ekregis mirego, neniu kuraĝis krii aŭ aplaŭdi [23].
angle:
stupefaction
ĉeĥe:
údiv, úžas
france:
étonnement
hispane:
estupefacción, asombro
indonezie:
pesona
japane:
びっくり仰天 [びっくりぎょうてん], 驚愕 [きょうがく], 茫然自失 [ぼうぜんじしつ]
pole:
zdumienie
ruse:
изумление
slovake:
úžas

mirigi

(tr)
Kaŭzi miron al iu: ĉiuj estis senfine mirigitaj, la instruitulo eĉ eksaltis [24]; mirigis ilin, […] ke ili facile komprenis la lingvon [25]; ili ne komprenis liajn vortojn, sed la tono mirigis ilin [26]; mirigas min via indiferenteco interrompis la plej alta juĝisto [27]; la reguloj de la konveneco estis plenumitaj, sed la sciigo iom mirigis ŝin [28]; la neatendita demando iom mirigis Marta . VD:konsterni, surprizi
angle:
amaze, astonish
beloruse:
дзівіць, зьдзіўляць
ĉeĥe:
budit podiv, udivit, udivovat
ĉine:
惊怪 [jīngguài], 驚怪 [jīngguài], 令人吃惊 [lìngrénchījīng], 令人吃驚 [lìngrénchījīng]
france:
émerveiller
germane:
verwundern, verblüffen
hispane:
maravillar
hungare:
csodálkozásra késztet, ámulatba ejt
indonezie:
mencengankan, mengherankan, mengagumkan, menakjubkan
japane:
驚かせる [おどろかせる], 不思議がらせる [ふしぎがらせる]
nederlande:
verwonderen
pole:
zadziwiać
ruse:
удивлять, удивить
slovake:
prekvapiť, udiviť
ukraine:
дивувати, викликати подив, здивовувати, чудувати

mirinda

Meritanta miron: tie kreskas la plej mirindaj arboj kaj kreskaĵoj [29]; la sonorilo havas ja mirindan, belegan sonon [30]; la akvo […] havas tre mirindajn fortojn [31]; pluraj amatoraj lingvistoj posedas en siaj tirkestoj mirindajn projektojn [32]. VD:konsterna, mirakla, neatendita, sensacia
angle:
wonderful, amazing, astonishing
ĉeĥe:
obdivuhodný, podivuhodný, úžasný
ĉine:
美妙 [měimiào], 奇妙 [qímiào], 不平凡 [bùpíngfán], 妙 [miào], 神妙 [shénmiào], 奇蹟般 [qíjībān], 奇迹般 [qíjībān], 真棒 [zhēnbàng], 传奇式 [chuánqíshì], 傳奇式 [chuánqíshì]
france:
merveilleux
germane:
wundersam, wunderbar, bestaunenswert
hispane:
maravilloso
hungare:
csodálatos
indonezie:
luar biasa, mencengankan, mengherankan, mengagumkan, menakjubkan
japane:
不思議な [ふしぎな], 驚くべき [おどろくべき], すばらしい
malaje:
menakjubkan
nederlande:
wonderlijk
pole:
dziwny
ruse:
удивительный
slovake:
úžasný
tibete:
ཧ་ལས་པ་
ukraine:
дивний, дивовижний, чудесний

mirindaĵo

Io mirinda: la mirindaĵojn de Dio [33]; la mirindaĵoj de la universo [34]; tiuj, kiuj iam vidadis Ligian […], rakontis nun mirindaĵojn pri ŝia belegeco [35]; la vizitantoj trovas okazon [vidi…] ĉevalon kun kvin piedoj kaj aliajn mirindaĵojn [36]; SIN:miraklo
ĉine:
奇事 [qíshì], 奇景 [qíjǐng], 奇聞 [qíwén], 奇闻 [qíwén], 罕見的例子 [hǎnjiàndelìzi], 罕见的例子 [hǎnjiàndelìzi], 奇觀 [qíguān], 奇观 [qíguān], 奇跡 [qíjì], 奇迹 [qíjì], 鬼斧神工 [guǐfǔshéngōng]
germane:
Wunder
indonezie:
keajaiban
japane:
驚異 [きょうい], 不思議なもの [ふしぎなもの]

administraj notoj

~ebla: Mankas dua fontindiko.