^*avert/i ^UV

(tr)

1.

Antaŭsciigi kaj atentigi iun pri io: ni avertas vin, ke ĉion tion ĉi vi en nia parolo ne trovos ^EE . avizi.

Rim.: Precipe t.e. anonci, ke io ne okazos tiel, kiel oni atendas...

2.

Antaŭsciigi kaj atentigi iun pri minacanta danĝero aŭ malbono, por ke oni ĝin evitu: kiu minacas, tiu avertas ^PrV ; oni lin avertis, ke li gardu sin kontraŭ la skombraj sablorifoj, ke ili […] tiras lin sub la akvon [1]; Noa, avertite pri la ankoraŭ ne viditaj aferoj, kun pia timo konstruis arkeon por la savado de sia domo [2]; kiu vin avertis forkuri de la venonta kolero [3]?

3.

Malkonsili iun de io; konsili iun, ke li ne faru; deadmoni iun de io; dekonduki iun de io: avertu Saran, ke ŝi ne kantu [4]; avertu la popolon, ke ili ne translimiĝu perforte [5]; vi avertis la malvirtulon kontraŭ lia konduto, ke li deturnu sin de ĝi [6]; ne ektuŝu la floron! avertis la maljuna virino [7]; min mem avertis […] la zorgo, ke min trompo de rabisto […] ne fordonu al la sklaveco ^Ifigenio ; ne malnobla estas la zorgo, kiu penas min averti, ke mi ne trompu mian reĝon ^Ifigenio .

Rim.: En tiu senco, por ke oni ne donu al averti la 1-an sencon, estas nepre necese aŭ meti ne antaŭ la infinitivo aŭ uzi negativan dependan propozicion ke... ne faru....

Ago averti, rezulto de la ago: ni forgesas averton, ni memoras la sperton ^PrV ; pasero sperta ne bezonas averton ^PrV ; ĝi esprimas sian opinion en formo de riproĉo aŭ averto ^Marta ; tio devas esti por ni averto, por ke ni ne kondutu tiel same [8]. komuniko

Rimedo, ilo, aparato, kiu avertas: afiŝo, hupo, bremsolumo, alarmilo...: Mi […] faros lin avertilo kaj ekzemplo, kaj Mi ekstermos lin el inter Mia popolo [9]; kie troviĝas marakvaj krokodiloj, turistoj ofte vidas avertilojn pri la danĝero naĝi [10].