^*surd/a ^UV

1.

Ne havanta aŭ tre malfortan aŭdsenson: ĉu vi estas surda aŭ muta [1]? blinda kaj surda li sidas tie en la jaroj de sia maljuneco [2]; oni kondukis al li viron surdan kaj apenaŭ parolkapablan [3]; surda-muta ^EE .

2.

(figure) (iu) Ne volanta aŭdi pro senkompato, kolero, ĝentileco ktp; obstine senceda: resti surda por ia peto; plej nekuraceble surda estus tiu, kiu ne volas aŭdi; la plej granda parto de l' amaso restos surda por viaj vortoj, ĉar ĝi timos, ke vi postulas de ĝi ian oferon ^DL ; mi skribas pri la vero […], sed por tiaj aferoj ĉiu orelo estas surda [4]; (poezie) senviva surda nokto, surda neceseco ^Ifigenio ; kion vidas mia okulo, pri tio mi silentas, ĉar mi scias, ke oni estas surda por tiuj, kiuj uzas multe da vortoj [5]; virino bonorda estas muta kaj surda ^PrV .

3.

(figure) (io) Sonanta kvazaŭ la aŭdanto havus malbonan aŭdkapablon; malsonora kaj malpreciza, obtuza²: taĉmento da soldatoj […] salutis la sinjoron per surda bruo de tamburoj [6]; al miaj ĝemoj nur per surdaj tonoj respondas la ondegoj de la maro ^Ifigenio ; vekiĝis en li surda malamo al la potencaj Azianoj [7]; sufiĉe jam, interrompis surde la kronprinco [8]; surda voĉo ^Ifigenio .

Malbone aŭdanta: tiuj gepatroj, ofte tre malfeliĝiĝintaj post la ekscio, ke iliaj gefiloj estas surdetaj, ricevas ― post la tralego de miaj konsiloj kaj sugestoj ― novan viv-impulson [9].

(figure) Suferigante la aŭdsenson por momento; bruega: ŝi decidis puni lin per surdigaj frapoj al la pordo [10]; la surdiganta sono de la sonoriloj [11]; kiam ŝi renkontis la princon en la dezerta valo, li plaĉis al ŝi, sed ĉi tiu sento subite eksilentis sub la influo de la surdiganta sciigo, ke ĉi tiu bela knabo estas la filo de l' faraono [12]; ĉi tiuj vortoj faris sur Aleĉjo impreson surdigan kaj rigidigan ^Marta ; narkotaĵo, kiu streĉas la nervojn, blindigas la penson, surdigas la konsciencon ^Marta .

(malofte) (evitinde) Teĥnika ilo por malpliigi la laŭtecon de sonoj. Kp dampilo.

Rim.: La derivaĵo estas mallogika: temas ne pri surdigo, sed pri mutigo. Surdigilo konvenus por orelŝtopilo aŭ simila aranĝaĵo ŝirmanta la orelojn. Cetere, la vorto apenaŭ estas uzata. [Sergio Pokrovskij]

1.

Homo kiu ne aŭdas aŭ ne bone aŭdas: ne malbenu surdulon, kaj antaŭ blindulo ne kuŝigu falilon [13]; mi estas kiel surdulo kaj ne aŭdas [14]; li faris ĉion bone, li igas la surdulojn aŭdi, kaj la mutulojn paroli [15]; aŭskultu, ho surduloj, kaj vi, blinduloj, rigardu, por ke vi vidu [16]; mi ĵus finlegis libron pri la gestolingvoj de la surduloj [17]. kriplulo

2.

(figure) Homo kiu obstine malvolas aŭdi, akcepti, konsenti, komplezi: prediki al surduloj (vane peni por persvadi) ^PrV .