Jupiter/o

1.

Supera dio de la antikva Romo, la dio de lumo, tondro kaj fulmo, responda al la malnovgreka Zeŭso: kun alta frunto, kvazaŭ Jupitero ^Hamlet ; kio estas permesata al Jupitero, ne estas permesata al bovo ^Marta ; Ho vi, ora suno, / Radiojn la plej belajn al mi pruntu / Kaj metu ilin kiel mian dankon / Al Jupitero antaŭ lian tronon! ^Ifigenio ; Kiujn Jupitero volas pereigi, tiujn li unue malprudentigas [1]; Laŭ konata fablo, la ranoj petis de Jupitero reĝon ^DonKihxoto ; (figure) [ili] rilatis al tiu ĉi por la homaro treege grava ideo pli serioze, ol diversaj nuntempaj Jupiteroj, kiuj pensas, ke ĉia eĉ plej supraĵa konatiĝo kun la esenco de lingvoj artaj malaltigus ilian honoron kaj indecon ^EE . Jovo

Rim.: La PIV-oj prezentas ‹Jovo›n kiel la ĉefformon de tiu nomo de dio, kaj ‹Jupitero›n difinas per «Solena nomo de Jovo („Jovopatro“)». Tio veras etimologie, sed malĝustas lingve: kiel en la klasika Latino ‹Juppiter› estas simple la stile neŭtra formo nominativa, tiel ankaŭ en Esperanto ‹Jupitero› estas la sola formo de la nomo universale uzata de la klasikuloj. Ankaŭ nun ‹Jupitero› restas la ĉefa formo multoble pli ofta ol ‹Jovo›. [Sergio Pokrovskij]

2.

La kvina (laŭ distanco de la Suno) kaj la plej granda planedo de la sunsistemo: stranga estas Hor-set, la planedo Jupitero, kiu ĉirkaŭiras la ĉielon dum dek du jaroj, ĉar ĉirkaŭ ĝi rondiras kvar pli malgrandaj steloj [2]; la kometo troviĝis 615 milionojn da kilometroj for de la suno, alivorte (kaj pli simple) iom ekster la orbito de Jupitero [3]; la planedo troviĝas en la konstelacio Hidro kaj pezas kvinoble pli ol la planedo Jupitero [4]. (♃)