*ek- PV

I.

ek-

Aspekta prefikso signifanta ke procezo aŭ stato komenciĝas subite kaj precize je koncerna momento:
1.
kun eventuala plia daŭro (komenca aspekto): ektremi1; ekscii; kiam vi ekparolis, ni atendis aŭdi ion novan, sed baldaŭ ni vidis, ke ni trompiĝis [1]; subite ni ekvidis la maron; eksonis la sonoriloj [2]; se homo ekaŭdas ion konatan [3]; ekbruligi fajron sur la kameno Marta ; ekde tiam venis unu katastrofa novaĵo post la alia [4]; ekde infaneco mi bone parolas la anglan [5]; ekkiam regas am' sur ter' [6]; li kapablis [...] memori informojn ekkiam li aĝis 16 monatojn [7].
Rim.: En tiu senco la prefikso ek (komenco de ago) ludas la saman rolon kiel la sufikso ĉe la netransitivaj verboj(veno en staton): eksidi ‐ sidiĝi, ekstari ‐ stariĝi, ekkuŝi ‐ kuŝiĝi; ekesti ‐ estiĝi.
2.
sen plua daŭro (momenta aspekto): ektremi2; „ho, ĉielo!“ ekkriis la patrino [8]; mi eksaltis de surprizo [9]; du ekbriloj de fulmo trakuris tra la malluma ĉielo [10]. SIN:-er
Rim.: En tiu senco la prefikso ek, same kiel ĝia kontraŭo ad, estas uzata kiel konjugacia afikso, por precizigi la sencon de la perfekto: ĝi prezentas la agon kiel simplan kaj nedaŭran temperon, kaj tradukas la francan „simplan pasinton“ kaj la grekan „aoriston“: tio ĉi ekenuigis la virinon; ŝi ekbrulis per envio; la vento ekŝancelis la akvon.
germane:
los-, er-, an-
hispane:
1. ponerse a ..., comenzar a ... 2. acción con efecto inmediato y momentáneo
portugale:
1. pôr-se a ..., começar a ...
ruse:
1. за- 2. -ну-
tokipone:
kama
II.
Memstare uzata vortero kun la senco ek1-:

ek

(ekkrio)
Ekagu, vigliĝu!: ek al la batalo! PIV1 ; Ek Italio (itale „Forza Italia“) estis itala politika partio, gvidita de Silvio Berlusconi [11]; Ek al Leg'! [12].
beloruse:
старт!, марш!, давай!
germane:
los, los geht's, auf, auf geht's
hispane:
¡adelante!, ¡vamos!
japane:
さあ!
nederlande:
vooruit!, start!
pole:
start!, naprzód!, marsz!
ruse:
давай!, начинай!, вперёд!, марш!, пошёл!
volapuke:
suso

eke de

(prepoziciaĵo)
Ekde: ĝi ĝermas eke de 0 °C [13].
Rim.: Por eviti miskomprenon de unuopa vorto „ek“ kiel interjekcio, Akademio de Esperanto konsilas: oni skribu "ekde" aŭ "eke de", sed ne "ek de" per du vortoj, ĉar "ek" estas tie uzata prefikse aŭ adverbe, sed ne kiel interjekcio.
beloruse:
пачынаючы ад
ĉine:
从那以后 [cóngnàyǐhòu]
france:
à compter de, à partir de, depuis
germane:
von ... an, direkt nach, ab
hispane:
a partir de, después de
nederlande:
vanaf
ruse:
начиная с

eki

(ntr)
Komenciĝi: post la raportoj ekis vigla diskutado; ĝi unue devis eki el Porte d'Auteuil kaj atingi la operejon Garnier, sed ĝi estis plilongigita [14].
afrikanse:
begin
albane:
të fillojë
amhare:
ጀምር
arabe:
بدأ
armene:
սկսել
azerbajĝane:
başlamaq
beloruse:
пачынацца
bengale:
শুরু
birme:
အစ
bosne:
počinje
ĉeĥe:
nastat, počít (se) vzniknout, započít se, začít, začít pracovat
ĉine:
[chù], 昉 [fǎng], 启 [qǐ], 謖 [sù], 启动 [qǐdòng], 伊始 [yīshǐ], 开创 [kāichuàng], 起初 [qǐchū]
dane:
begynde
estone:
alustada
eŭske:
hasiko
filipine:
simulan
france:
commencer (intr.), débuter
galege:
inicio
germane:
beginnen (mit) [+Dat], anfangen, loslegen, starten
guĝarate:
શરૂ
haitie:
kòmanse
haŭse:
za a fara
hebree:
להתחיל
hinde:
प्रारंभ करना
hispane:
comenzar (intr.), debutar
igbe:
na-amalite
irlande:
tús a chur
islande:
byrja
japane:
始まる [はじまる]
jave:
miwiti
jide:
אָנהייבן
jorube:
bẹrẹ
kanare:
ಆರಂಭಿಸಲು
kartvele:
დაიწყოს
kazaĥe:
баста
kimre:
dechrau
kirgize:
баштоо
kmere:
ចាប់ផ្តើម
koree:
시작
korsike:
comincia
kose:
qala
kroate:
početak
kurde:
destpêkirin
latine:
incipe
latve:
sākties
laŭe:
ເລີ່ມຕົ້ນ
litove:
pradėti
makedone:
започне
malagase:
manomboka
malaje:
mula
malajalame:
ആരംഭിക്കുന്നു
malte:
tibda
maorie:
timata
marate:
सुरू
monge:
pib
mongole:
эхлэх
nederlande:
beginnen
nepale:
सुरु
njanĝe:
yamba
okcidentfrise:
begjinne
panĝabe:
ਸ਼ੁਰੂ
paŝtue:
پيل كيدل؛ شروع كيدل: او چنېدل، راوتل
pole:
rozpoczynać się, startować
ruande:
tangira
ruse:
начаться
samoe:
amata
sinde:
شروع
sinhale:
ආරම්භය
skotgaele:
tòiseachadh
slovake:
začať
slovene:
začeti
somale:
bilaabaan
ŝone:
kutanga
sote:
qala
sunde:
mimiti
svahile:
kuanza
taĝike:
оғоз
taje:
เริ่มต้น
tamile:
தொடங்கும்
tatare:
башларга
telugue:
ప్రారంభం
ukraine:
починати
urdue:
شروع
uzbeke:
boshlanishi
vjetname:
bắt đầu
zulue:
uqale

ekigi

(tr)
Komenci: tiu renversis la feŭdan registaron, nomatan la ŝogunejo, kaj ekigis la modernigon de Japanio [15]; la elektre kampa forteco ĉirkaŭ la glata elektrodo ne sufiĉas [por] ekigi malŝargon [16].
beloruse:
пачынаць
ĉeĥe:
spustit, vyvolat, zahájit, začít, způsobit
france:
commencer (tr.)
germane:
beginnen [+Akk], anstoßen, starten [+Akk]
hebree:
לגרום להתחלה
hispane:
comenzar (tr.)
nederlande:
doen beginnen
pole:
rozpoczynać, wszczynać, jąć się
ruse:
начать
slovake:
spustiť, vyvolať, zahájiť

administraj notoj

pri ~e de :
Mankas konkreta fonto de la AdE-rekomendo [WD]