^* -aĵ/

I.

-aĵ

Sufikso, kiu:

1.

aplikate al adjektivo aŭ adverbo, foje al substantivo ‐ esprimas iun konkretan objekton, kiu estas esence tia, kiel esprimas tiu vorto, al kiu ĝi estas aplikata: sanktaĵo (= io sankta); malpuraĵo (= koto, polvo k.s.); teruraĵo (= io, kio kaŭzas teruron); Moseo rakontis al sia bopatro [...] ĉiujn malfacilaĵojn, kiuj trafis ilin dum la vojo kaj el kiuj la Eternulo ilin savis [1]; ĉio devas esti unu forĝita tutaĵo (t.e. ne konsistanta el pluraj partoj) el pura oro [2]; prenu la tutan sebon kiu kovras la internaĵon (t.e. la internaj organoj) [3]; li ne etendis sian manon sur la apartenaĵon de sia proksimulo (ne ŝtelis de lia havo) [4]; (figure) ĝi estas por mi volapukaĵo (nekompreneblaĵo) ^PrV .

Rim.: Substantivo formita el adjektiva radiko per la sufikso aĵ ( belaĵo ) diferencas de la vorto aĵo memstare uzata kun akompano de adjektivo ( bela aĵo ). La unua esprimo montras esencan konstantan kvaliton; la dua signifas, ke la aĵo havas ian okazan neesencan kvaliton.

2.

aplikate al verbo ‐ havas saman signifon kiel aplikate al iu el la participoj de tiu verbo: fluaĵo (= fluantaĵo); skribaĵo (= skribintaĵo); frandaĵo (= frandataĵo); forbruligu ĝin sur la altaro kune kun la brulofero kiel agrablan odoraĵon antaŭ la Eternulo [5]; sanigaĵo malbongusta sed efiko plej ĝusta ^PrV ; la restaĵon manĝu la bestoj de la kampo [6]; blua, purpura kaj ruĝa teksaĵo [7].

3.

aplikate al substantivo ‐ esprimas konkretan objekton faritan el tio, kion nomas la substantivo, plej ofte manĝaĵon: bovaĵo (manĝaĵo farita el bova viando); glaciaĵo estas dolĉa glaciigita frandaĵo [8]; prenu la brustaĵon (brustviandon) de la virŝafo [9]; tolaĵon (t.e. io farita el tolo) malpuran lavu en la domo ^PrV .

1. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 18:8
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 25:36
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 29:13
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 22:8
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 29:25
6. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 23:11
7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 25:40
8. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 35
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 29:26

beloruse:

суфікс для ўтварэньня назоўнікаў

germane:

sankt~o: Heiligtum. malpur~o: Dreck, Schmutz. malfacil~o: Schwierigkeit. tut~o: ein Ganzes. intern~o: Innerei. ĝi estas por mi volapuk~o: das sind für mich böhmische Dörfer, das kommt mir spanisch vor.

hispane:

concreta en algo relacionado con la raíz

ruse:

sankt~o: святыня. malpur~o: грязь, мусор, нечистоты. malfacil~o: трудность, затруднение. tut~o: целое (сущ.). intern~o: внутренность. ĝi estas por mi volapuk~o: это для меня китайская грамота, это для меня тарабарщина .

taje:

1. แสดงคำนามของสิ่งที่เป็นนามธรรม 3. แสดงคำนามของสิ่งที่ทำมาจาก

II.

Uzata memstare:

aĵo

Konkreta objekto: la plej bona aĵo en la mondo [10]; la princo [...] prenos siajn aĵojn sur la ŝultron kaj eliros [11]; delikatajn aĵojn li manĝas [12]; mi mem pli bone enpakos viajn aĵojn, por ke tempo ne estu vane perdata [13]; en la plimulto da okazoj inter o kaj aĵo estas granda diferenco^LR .

10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Elfo de la rozo
11. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 12:12
12. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, ĉap. 10
13. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Sceno IX

angle:

thing

beloruse:

рэч

bulgare:

нещо

france:

chose, objet, truc

germane:

Ding, Sache, Gegenstand

hebree:

דבר

hispane:

cosa (objeto concreto), objeto

japane:

物 [ぶつ], 事物 [じぶつ], ものごと

katalune:

cosa

nederlande:

ding

okcitane:

causa

pole:

rzecz

ruse:

вещь

slovake:

vec

svahile:

kitu

svede:

sak

taje:

สิ่งของ, สิ่ง

tokipone:

ijo