* -ind/
-
Vortero memstare uzata, proksimume samsignifa:
inda
- 1.
- Meritanta ion: inda je danko FK ; mia lingvo estas inda je lerno DL ; inda je plena akcepto [12]; mi montros min inda je via konfido BdV ; nenio inda je morto estas farita de li [13]; ne estas inde perdi tempon por [tio] FK .
- 2.
- Sammerita, samvalora kiel: mi fariĝis inda vin Marta ; vin montri inda filo Hamlet ; liajn ŝuojn mi ne estas inda porti [14]; la ŝipanaro montriĝas ne inda je sia estro FK ; trankvila rideto, inda de supernatura estaĵo [15].
- 3.
-
Meritoplena, honorinda, respektinda:
inda ĉefo, karaktero, sintenado;
ege inda eseo kun multegaj ekzemploj
[16];
ne ekzistas inda socio sen solidareco
[17].
Rim.: Fakte tiu ĉi subkomprena uzo estas specialiĝo en la senco „inda esti tiu, kiu li estas“, „inda je sia rango, nomo, rolo“.
digna
12. La Nova Testamento, I. Timoteo 1:15
13. La Nova Testamento, Luko 23:15
14. La Nova Testamento, Mateo 3:11
15. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XXIV
16. Monato, Antonio Valén: Klero kaj klaro delektos la leganton, 2005
17. Monato, Yves Nicolas: Komuna agado, komunaj valoroj, 2010- beloruse:
- годны, варты
- ĉeĥe:
- hodný něčeho
- ĉine:
- 有報酬 [yǒubàochóu]
- france:
- digne (de), passible (de), méritant (digne de)
- germane:
- wert, würdig, lohnend
- hispane:
- digno (de)
- hungare:
- méltó (vmire), érdemes (vmire)
- japane:
- ～に値する [にあたいする], ふさわしい
- nederlande:
- 1. waard 2. waardig 3. waardig
- portugale:
- digno (adj.)
- ruse:
- 1. достойный, заслуживающий 2. достойный, стоящий 3. достойный
- slovake:
- hodný niečoho
- ukraine:
- гідний, вартий (кого-н., чого-н.)
indi
(tr)- Meriti: la suferoj de la nuna tempo ne indas komparon kun la gloro, kiu estas malkaŝota al ni [18]; por vi, pastro, nur tiu indas la kompaton, kiun manĝas la pedikoj [19]; ne indas zorgi pri tio [20]; ĝi ne indis la penon! [21].
18. La Nova Testamento, Al la Romanoj 8:18
19. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, ĉap. 24
20. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, ĉap. 25
21. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Tablo, la orazeno kaj bastono el sako- angle:
- deserving
- beloruse:
- быць годным, быць вартым, заслугоўваць
- ĉeĥe:
- být hoden, zasluhovat
- ĉine:
- 值 [zhí], 值得 [zhíde], 应得 [yīngdé], 該當 [gāidāng], 值得敬佩 [zhídejìngpèi], 当之无愧 [dāngzhīwúkuì]
- france:
- être digne (de), être passible (de), mériter, valoir la peine
- hispane:
- ser digno (de), valer la pena
- hungare:
- méltó (vmire), érdemes (vmire)
- japane:
- 値する [あたいする]
- nederlande:
- waard zijn
- portugale:
- ser digno de
- ruse:
- стоить, заслуживать
- slovake:
- byť hodný, zaslúžiť si
indeco, indo
Eco de tio aŭ tiu, kiu meritas esti trafita de la ago esprimata de la radiko:- 1.
- Merito: indo de l’ estinta via edzo Hamlet ; laŭ mezuroj de via propra honoro kaj indo Hamlet .
- 2.
- Respekto, kiun oni konscias meriti per sia konduto; digno: ne respektante dece nian indon Hamlet ; krimon […] danĝeran kaj punindan vi lasis sen konvena puno, kiun postulis […] via indo Hamlet ; la sento de persona indeco ne cedus en ŝi antaŭ la timo de mizero Marta .
- 3.
- Valoro: tiu, kiu kutimis estimi la aferojn ne laŭ ilia praktika signifo kaj efektiva indo, sed laŭ la mirindeco kaj nenatureco de ilia nasko, estos kredeble trompita en siaj esperoj DL ; mia vivo ne havas por mi indon Hamlet ; la reĝido konsideris, ke tia kapablo havas pli grandan indon, ol ĉio, kion oni povus doni dote al alia fraŭlino [22].
22. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 23- beloruse:
- годнасьць, вартасьць
- ĉeĥe:
- cena, zásluha
- ĉine:
- 功劳 [gōngláo], 功德 [gōngdé], 尊严 [zūnyán]
- france:
- dignité (mérite), mérite, valeur (mérite)
- germane:
- Würde
- hispane:
- dignidad (mérito), mérito
- hungare:
- 1. érdemesség, kiérdemeltség 2. méltóság 3. érdem, érték
- japane:
- 価値 [かち], 品位 [ひんい], とりえ
- nederlande:
- 1. waarde 2. waardigheid 3. waarde
- portugale:
- dignidade
- ruse:
- достоинство
- slovake:
- zásluha
- ukraine:
- гідність, достоїнство, достойність, вартість
indigi
- beloruse:
- рабіць годным, рабіць вартым
- ĉine:
- 使增值 [shǐzēngzhí], 升值 [shēngzhí]
- france:
- rendre digne (de)
- germane:
- würdigen, aufwerten
- hispane:
- restituir la dignidad (de)
- hungare:
- méltóvá tesz, érdemessé tesz
- japane:
- ～に値させる [にあたいさせる], ふさわしいと思う [ふさわしいとおもう]
- portugale:
- dignificar
- ruse:
- сделать достойным
- ukraine:
- робити гідним/вартим (чого-н.), давати можливість, дозволяти
malinda
- 1.
- Ne meritanta ion: li estas vere malinda je rekompenco; la riĉaĵoj […] devas fine esti elŝiritaj el la malindaj manoj, kaj redonitaj al la fidelaj servistoj [25].
- 2.
- Ne digna1: miaj malindaj piedoj tuŝis vian plankon, princo [26]; ŝteloj, mortigoj, adultoj, avideco, malindaĵoj […] [27]; la silento […] kvazaŭ purigis la internon de ĉio malbona kaj malinda [28]; malinda viro, konduto, ago.
25. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro VI
26. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro VIII
27. La Nova Testamento, Marko 7:22
28. Stellan Engholm: Al Torento, ĉapitro IV, 1930- beloruse:
- няварты, нягодны, нікчэмны
- ĉeĥe:
- nedůstojný, nevhodný
- ĉine:
- 冤枉 [yuānwang]
- france:
- indigne, indigne (de)
- germane:
- unwert, unwürdig
- hispane:
- indigno, indigno (de)
- hungare:
- 1. érdemtelen 2. méltatlan
- japane:
- 値打ちのない [ねうちのない], とりえのない
- nederlande:
- onwaardig
- portugale:
- indigno (adj.)
- ruse:
- 1. недостойный, незаслуживающий 2. недостойный
- slovake:
- nehodný
- ukraine:
- невартий, негідний, нікчемний
senindulo
- Homo sen valoro kaj merito: malestimon, kiun seninduloj regalas al merito efektiva [29].
29. L. L. Zamenhof: Hamleto- beloruse:
- нікчэмнік, нягоднік
- ĉeĥe:
- budižkničemu, nemehlo, nemotora, nevhodný člověk, nešika
- germane:
- Nichtswürdiger, Unwürdiger
- hungare:
- semmirekellő, semmiházi
- japane:
- ろくでなし, 能なし [のうなし]
- nederlande:
- onwaardige
- portugale:
- indigno (pessoa)
- ruse:
- недостойный человек
- slovake:
- nemehlo, nešika
- ukraine:
- негідник
administraj notoj
sen~ulo:
Mankas dua fontindiko.