*av/o
*avo
- Patro de patro aŭ patrino: mi venas de la avo, kaj mi iras nun al la onklo [1]; li estas la avo de la malgranda paŝtistino [2]; ĉi tion […] iam rakontis maljuna avo al sia malgranda nepo, kaj la malgrandulo sciis, ke kion la avo rakontas, tio estas pura vero [3]; maljuna viro, kiu laŭ sia aĝo povis esti la avo de ĉiuj, kiuj troviĝis en la ĉambro [4]; tio estis tiel longatempe antaŭe, ke kiam la avo de la avo prirakontis, li nomis tion la malnovaj tempoj [5]; laŭ alia teorio, en pratempo „atta“ signifis adoptan patron, patrinflankan onklon aŭ patrinflankan avon [6].
1.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 9
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Paŝtistino kaj kamentubisto
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Dano Holger
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Malnova tomba ŝtono
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Nokta ĉapo de fraŭlo
6. Anna kaj Mati Pentus: Hindeŭropaj etimoj (2), Monato, 2004
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Paŝtistino kaj kamentubisto
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Dano Holger
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Malnova tomba ŝtono
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Nokta ĉapo de fraŭlo
6. Anna kaj Mati Pentus: Hindeŭropaj etimoj (2), Monato, 2004
- angle:
- grandfather
- beloruse:
- дзед
- bretone:
- tad-kozh
- bulgare:
- дядо
- ĉeĥe:
- děd, děd, dědeček
- ĉine:
- 大爷 [dàyé], 大爺 [dàyé], 爷 [yé], 爺 [yé]
- eŭske:
- aitite
- france:
- grand-père
- germane:
- Großvater, Opa
- hebree:
- סב, סבא
- hispane:
- abuelo
- hungare:
- nagyapa
- ide:
- avulo
- indonezie:
- kakek
- itale:
- nonno
- japane:
- 祖父 [そふ], おじいさん
- katalune:
- avi, iaio, jai
- loĵbane:
- rirpa'u pafpa'u, mampa'u
- nederlande:
- grootvader, opa
- norvege:
- bestefar
- okcidentfrise:
- pake
- perse:
- پدربزرگ
- pole:
- dziadek
- portugale:
- avô
- rumane:
- bunic
- ruse:
- дед, дедушка
- slovake:
- starý otec, dedko
- svahile:
- babu
- svede:
- farfar, morfar
- tokipone:
- mama mama mije
- turke:
- dede, büyük baba
- ukraine:
- дід, дідусь
- volapuke:
- lefat, hilepal fatafat, motafat
avino
- Patrino de patro aŭ patrino: avinaj fabeloj [7]; mia avino forgesis, kiam ŝi estis tie interne la lastan fojon [8]; li vestis la maljunan avinon per ŝiaj dimanĉaj vestoj [9]; la birdetoj[…]n la avino nomis fiŝoj, ĉar alie ŝiaj nepinoj, kiuj ne vidis ankoraŭ birdojn, ne povus ŝin kompreni [10]; vi ĝuos intimon kaj apogon ĉe la avino [11].
7.
La Nova Testamento, I. Timoteo 4:7
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fajrilo
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Malgranda Niko kaj granda Niko
10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
11. Cao Xueqin, trad. Xie Yuming: Ruĝdoma sonĝo, ĉapitro 3a, volumo 1a, p. 33a
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fajrilo
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Malgranda Niko kaj granda Niko
10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
11. Cao Xueqin, trad. Xie Yuming: Ruĝdoma sonĝo, ĉapitro 3a, volumo 1a, p. 33a
- angle:
- grandmother
- beloruse:
- бабка
- bretone:
- mamm-gozh
- bulgare:
- баба
- ĉeĥe:
- babička, bába
- ĉine:
- 婆 [pó], 姥 [lǎo]
- eŭske:
- amama
- france:
- grand-mère
- germane:
- Großmutter, Oma
- hebree:
- סבתא
- hispane:
- abuela
- hungare:
- nagyanya
- ide:
- avino
- indonezie:
- nenek
- itale:
- nonna
- japane:
- 祖母 [そぼ], おばあさん
- katalune:
- àvia, iaia, jaia
- loĵbane:
- rirmamta pafmamta, mamymamta
- nederlande:
- grootmoeder, oma
- norvege:
- bestemor
- okcidentfrise:
- beppe
- perse:
- مادربزرگ
- pole:
- babcia
- portugale:
- avó
- ruse:
- бабушка
- slovake:
- stará mama, babka
- svahile:
- nyanya
- svede:
- farmor, mormor
- tokipone:
- mama mama meli
- turke:
- nine, büyük anne
- ukraine:
- баба, бабуся
- volapuke:
- lemot, jilepal fatamot, motamot
geavoj
-
Avo(j) kaj avino(j):
mia avo kaj avino (geavoj).
la ĉefaj aktivuloj de diversaj naciaj movadoj estas gejunuloj,
kies gepatroj aŭ
geavoj apartenas (aŭ apartenis) al naciaj malplimultoj aŭ
minoritatoj
[12];
la dometo povas esti malnova heredaĵo, tute sen moderna
komforto, sed plena je
memoroj pri geavoj
[13];
ŝi loĝis kun diversaj parencoj: geavoj, diversaj gepraonkloj
kc
[14];
la geava generacio
[15].
Rim.: Iuj uzas la vorton „geavo(j)“ ankaŭ por paroli pri avo(j) aŭ avino(j), kies sekso ne estas konata.
12.
Sylvia Brylska: Ĉu reiri al naciaj
radikoj?, Monato, 1993/08, p. 12
13. Saliko: Ĝojoj kaj ĝuoj de finna somero, Monato, 2000/12, p. 12
14. Donald Broadribb: Memoroj neniam perdas sian malĝojon, Monato, 2006/11, p. 25
15. Jesuo Gonjuo: Labori pli, enspezi malpli., Monato, 2011/05, p. 14
13. Saliko: Ĝojoj kaj ĝuoj de finna somero, Monato, 2000/12, p. 12
14. Donald Broadribb: Memoroj neniam perdas sian malĝojon, Monato, 2006/11, p. 25
15. Jesuo Gonjuo: Labori pli, enspezi malpli., Monato, 2011/05, p. 14
- angle:
- grandparents
- beloruse:
- дзед і бабка
- ĉine:
- 外公外婆 [wàigōngwàipó], 祖父母 [zǔfùmǔ]
- france:
- grands-parents
- germane:
- Großeltern
- hispane:
- abuelos y abuelas
- ide:
- geavi
- indonezie:
- kakek nenek
- japane:
- 祖父母 [そふぼ]
- nederlande:
- grootouders grootvaders en grootmoeders, opa's en oma's
- okcidentfrise:
- pakes en beppes
- perse:
- پدربزرگ و مادربزرگ
- pole:
- dziadkowie dziadkowie
- tokipone:
- mama mama
- ukraine:
- дід і баба, дідусь і бабуся
- volapuke:
- lepals
praavo
- Patro de avo aŭ avino: Abraham, nia praavo laŭ la karno [16]; la tempoj de la praavoj [17]; [li] turnis la portreton de la praavo al la muro, por ke ĝi ne povu aliĝi al la interparolado [18]; ili estis praavoj kaj estis baldaŭ festontaj sian oran edziĝofeston, sed ili ne povis precize rememori la daton [19]; la praavon ĉagrenis tia familiara parolo RabistFab ; mia praavo aŭ prapraavo estis unu el potenculoj inter Ĥiksoj [20].
16.
La Nova Testamento, Romanoj 4:1
17. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malnova domo
18. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Dio de dormo
19. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Sambuka virineto
20. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro IV
17. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malnova domo
18. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Dio de dormo
19. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Sambuka virineto
20. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro IV
- angle:
- great-grandfather
- beloruse:
- прадзед
- bretone:
- tad-kuñv
- bulgare:
- прадядо
- ĉeĥe:
- praděd, pradědeček
- ĉine:
- 太爷爷 [tàiyéyé], 太爺爺 [tàiyéyé]
- france:
- arrière-grand-père
- germane:
- Urgroßvater, Uropa
- hebree:
- סבא רבא
- hispane:
- bisabuelo
- hungare:
- dédapa
- ide:
- preavulo
- indonezie:
- kakek buyut
- itale:
- bisnonno, bisavo, bisavolo
- japane:
- 曾祖父 [そうそふ], ひいおじいさん
- katalune:
- besavi
- nederlande:
- overgrootvader
- norvege:
- oldefar
- okcidentfrise:
- oerpake
- perse:
- پدرِ پدربزرگ یا مادربزرگ
- pole:
- pradziadek
- ruse:
- прадед
- slovake:
- praded, pradedko
- tibete:
- སྤོ་ལགས་
- tokipone:
- mama mama mama mije
- ukraine:
- прадід
- volapuke:
- lelefat, hilelepal
praavino
- Patrino de avo aŭ avino: ili tenis sin reciproke je la manoj, tute tiel same, kiel estis farintaj la praavo kaj la praavino tie en la nova ĝardenaro, kaj ili tiel same parolis pri la malnovaj tagoj kaj pri la ora edziĝofesto [21]; heredaĵo el la tempo de la praavino [22]; la praavino pli bone fartas [23]; tio estas ja malnova historio, kiun mi aŭdis el la tempo de mia prapraavino [24].
21.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Sambuka virineto
22. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Paŝtistino kaj kamentubisto
23. Cao Xueqin, trad. Xie Yuming: Ruĝdoma sonĝo, ĉapitro 64a, volumo 2a, p. 393a
24. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
22. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Paŝtistino kaj kamentubisto
23. Cao Xueqin, trad. Xie Yuming: Ruĝdoma sonĝo, ĉapitro 64a, volumo 2a, p. 393a
24. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
- angle:
- great-grandmother
- beloruse:
- прабабка
- bretone:
- mamm-guñv
- bulgare:
- прабаба
- ĉeĥe:
- prababička
- ĉine:
- 太婆 [tàipó], 父母的祖母 [fùmǔdezǔmǔ], 老祖母 [lǎozǔmǔ], 太奶奶 [tàinǎinai], 太祖母 [tàizǔmǔ]
- france:
- arrière-grand-mère
- germane:
- Urgroßmutter, Uroma
- hebree:
- סבתא רבתא
- hispane:
- bisabuela
- hungare:
- dédanya
- ide:
- preavino
- indonezie:
- nenek buyut
- itale:
- bisnonna, bisava, bisavola
- japane:
- 曾祖母 [そうそぼ], ひいおばあさん
- katalune:
- besàvia
- nederlande:
- overgrootmoeder
- norvege:
- oldemor
- okcidentfrise:
- oerbeppe
- perse:
- مادرِ پدربزرگ یا مادربزرگ
- pole:
- prababcia
- ruse:
- прабабушка
- slovake:
- prababka
- tibete:
- རྨོ་ལགས་
- tokipone:
- mama mama mama meli
- ukraine:
- прабаба
- volapuke:
- lelemot, jilelepal
praavismo
- angle:
- atavism
- beloruse:
- атавізм
- ĉeĥe:
- atavizmus
- france:
- atavisme
- germane:
- Atavismus
- hispane:
- atavismo
- hungare:
- atavizmus, visszaütés
- ide:
- atavismo
- indonezie:
- atavisme
- itale:
- atavismo
- katalune:
- atavisme
- nederlande:
- atavisme
- norvege:
- atavisme
- pole:
- atawizm
- ruse:
- атавизм
- slovake:
- atavizmus
administraj notoj
pra~ismo:
Mankas dua fontindiko.