*vokal/o PV

*vokalo

FON Sono, kiu estas farata sen baro de la aerfluo, kaj kiu povas porti akcenton. La voĉkordoj faras tonon (vibrigas la aeron), kaj la lango formas la sonon. La vokaloj diferencas inter si laŭ la pozicio de la lango: laŭ vasteco kaj laŭ antaŭeco. En silabo vokalo estas ties ĉefa, la plej forta parto: la simplaj vokaloj de Esperanto estas a, e, i, o, u; el malsimplaj vokaloj Esperanto havas nur diftongojn. VD:sonanto
Rim.: Laŭ la kriterio de daŭreco oni foje dividas la vokalojn inter longaj kaj mallongaj. Ne ĉiuj lingvoj konas ĉi tiun distingon. Iuj Esperantistaj fonetikistoj kaj prozodiistoj, ekzemple Kalocsay, rekomendas, ke oni longigu la vokalon de akcenta silabo, se ĝi troviĝas fine de la silabo: vi-no (kun longa i) kontraste al pin-to vi-na-gro (kun mallongaj i). Vokaloj de duonakcentaj silaboj kutime ne rajtas longiĝi: mi-a, a-pud.
afrikanse:
vokaal
albane:
zanore
amhare:
አናባቢ
angle:
vowel
arabe:
حرف لين
armene:
ձայնավոր
azerbajĝane:
sait
beloruse:
галосны гук
bengale:
স্বরবর্ণ
birme:
သရသံ
bosne:
samoglasnik
bretone:
vogalenn
ĉeĥe:
samohláska, vokál
dane:
vokal
estone:
vokaali
eŭske:
bokal
filipine:
patinig
france:
voyelle
galege:
vocal
germane:
Vokal, Selbstlaut, Selbstlauter
greke:
φωνήεν
guĝarate:
સ્વર
haitie:
vwayèl
haŭse:
wasali
hebree:
תנועה
hinde:
स्वर
hispane:
vocal
hungare:
magánhangzó
igbe:
ụdaume
irlande:
guta
japane:
母音 [ぼいん]
jave:
aksara
jide:
וואַואַל
kanare:
ಸ್ವರ
kartvele:
ხმოვანთა
kazaĥe:
дауысты
kimre:
llafariad
kirgize:
үндүү
kmere:
ស្រៈ
koree:
모음
korsike:
vucali
kose:
isikhamiso
kroate:
samoglasnik
kurde:
dengdar
latine:
vocali
latve:
patskaņu
laŭe:
ສະຫລະສຽງ
litove:
balsis
makedone:
самогласка
malagase:
zanatsoratra
malaje:
vokal
malajalame:
സരം
malte:
vokali
maorie:
oropuare
marate:
चालणार
mongole:
эгшиг
nederlande:
klinker
nepale:
स्वर
njanĝe:
zilembo za mawu
okcidentfrise:
lûd
panĝabe:
ਸ੍ਵਰ
paŝtue:
د کرسۍ
portugale:
vogal
ruande:
inyajwi
ruse:
гласный (звук), гласная (буква)
samoe:
vaueli
sinde:
اسمن
sinhale:
ස්වර
skotgaele:
fuaimreige
slovake:
samohláska
slovene:
samoglasnik
somale:
shaqal
ŝone:
nzvanyira
sote:
selumi sa senyesemane
sunde:
pokal
svede:
vokal
taje:
สระ
tamile:
உயிர்
tatare:
аваз
telugue:
అచ్చు
tibete:
དབྱངས་
ukraine:
гласний
urdue:
سر
uzbeke:
unli tovush
vjetname:
nguyên âm
volapuke:
vokal
zulue:
unkamisa

kvazaŭvokalo, duonvokalo

FON Iu el la sonantoj, kiuj povas okaze funkcii kiel konsonanto; en Esperanto temas pri la vokaloj i kaj u (skribataj j kaj ŭ, kiam ili estas konsonantoj): La duonvokaloj estas tiuj fonemoj, kiuj funkcias kiel konsonantoj, tamen similas al vokaloj en sia artikulacio [1].
1. J.C. Wells: Lingvistikaj aspektoj de Esperanto
angle:
semivowel
beloruse:
паўгалосны гук
bretone:
hantervogalenn
france:
semi-voyelle
greke:
ημιφωνίεν
hebree:
חצי-תנועה
hispane:
semivocal
hungare:
félhangzó
japane:
半母音 [はんぼいん]
nederlande:
halfklinker
portugale:
semivogal
ruse:
полугласный
ukraine:
напівголосний

ligvokalo

FON Kromvokalo kiu aperas inter vortoj aŭ vorteroj facilige por elparolo: „poŝtkesto“ [estas] samstruktura kiel la formo kun ligvokalo, nome „poŝtokesto“ [2].
2. M. Bavant: Silabo kaj silabado, Lingva Kritiko, 2006-12-20
beloruse:
устаўны гук
france:
voyelle épenthétique, voyelle euphonique

administraj notoj

pri ~o :
    Ĉi-supran rimarkon mi opinias forigenda.  La teorio de Kalocsay
    estas lia persona fantaziaĵo kiu neniel rilatas al la
    realo.  Por li kiel hungaro gravis kontrastigo de vokaloj
    mallongaj kaj longaj; por ĉino aŭ litovo gravus kontrastigo
    de la tonakcentoj; tamen en la reala Esperanto nek
    tonakcento nek la longo estas lingve signifaj trajtoj.
    ReVo ne estas konvena loko por tiaj malveraj teoriaĵoj.
    [Sergio]
    
~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.