*parazit/o UV

*parazito

1.
EKOL Besto aŭ vegetaĵo, kiu vivas sur aŭ en alia estaĵo, sin nutrante per ĝiaj sukoj: visko estas parazito de kverko kaj pulo de homo; ŝi malkovris malgrandan paketon [da] arsenoza acido […] por ĝin surŝuteti sur siajn kolektojn, kaj tiamaniere detrui la parazitojn, kiuj povus ilin difekti [1]; tenioj ekzistas en la tuta mondo kaj estas la plej oftaj parazitoj [2]; Kagan esploris plej diversajn hipotezojn […] neniu infekto, ĉu bakteria, ĉu virusa, neniu kancero, neniu parazita malsano [3].
2.
(figure) Nenifarulo, kiu vivas koste de aliaj homoj, profitas de ilia laboro, manĝas konstante ĉe fremda tablo a.s.: ili ŝiris kaj ne ĉesis, laŭ la maniero de malpiaj parazitoj, Ili kunfrapis kontraŭ mi siajn dentojn [4]; vi volas, ke aliaj laboru, dum vi mem sidas sur ili kiel parazito kaj manĝas kaj vestas vin per fremda kosto [5]; vanta homo amas esti ĉirkaŭita de parazitetoj kaj flatistoj [6]; per la simpla diro, ke ilia varo estas simila al nia sed malpli kosta, […] ili rabis niajn klientojn, nature, mi forte batalis kontraŭ tiu parazita vendmaniero [7].
angle:
parasite 2. freeloader
beloruse:
паразыт
bretone:
1. arvevad 2. suner
ĉeĥe:
parazit, příživník
ĉine:
寄生虫 [jìshēngchóng], 寄生蟲 [jìshēngchóng], 寄生者 [jìshēngzhě], 寄生物 [jìshēngwù], 淸客 [qīngkè], 清客 [qīngkè]
france:
1. parasite 2. exploiteur, parasite (fig.)
germane:
Parasit, Schmarotzer
hispane:
parásito
hungare:
élősködő, parazita, élősdi
japane:
食客 [しょっかく], 居候 [いそうろう], 寄生生物 [きせいせいぶつ], 寄生虫 [きせいちゅう]
katalune:
paràsit
nederlande:
parasiet
pole:
darmozjad, pasożyt 1. pasożyt
portugale:
parasita
ruse:
паразит
slovake:
cudzopasník, príživník
svede:
parasit
ukraine:
паразит

paraziti

(x)
1.
Vivi parazite ĉe alia vivulo: oni memoru ankaŭ la viskon […], kiu iumaniere kvazaŭgreftiĝas, sur la arboj genetike tre malproksimaj, kiujn ĝi parazitas [8]; el la iksodoj ĝenerale la ŝildhavaj Ixodidae parazitas en reptilioj, malpli ofte en amfibioj [9].
2.
(figure) Vivi parazite je kostoj de aliaj homoj: ĉiuj […] laŭ li, nur parazitas en la bienoj kaj ŝajnigas nur la kantkapablon, por ricevi okazon por ekkapti delikataĵojn kaj gluton da vino [10]; tiuj, kiuj parazitas ĉe siaj mezklasaj gepatroj, ankoraŭ pensas, ke ili apartenas al la meza klaso, sed tio estas iluzio [11].
8. C. Roux: Greftado, La Domo, 1997-01 (13)
9. U. Zillmann kaj F. Mutschmann, trad. R. Sachs: Kompendio de la plej gravaj parazitoj ĉe malgrandaj kaj laboratoriaj bestoj, Scienca Revuo, kromkajero, 2000
10. trad. Ferenc Szilágyi: Vespera ruĝo anoncas ventegon, Eyvind Johnson
11. Monato, Hori Jasuo: Studentoj studadas, 2005
angle:
leech (off of), freeload
beloruse:
паразытаваць
bretone:
bevañ diwar-goust, sunata
ĉeĥe:
cizopasit, parazitovat, přiživovat se, žít příživnicky
ĉine:
[cèng]
france:
parasiter
germane:
parasitieren, schmarotzen
hispane:
parasitar
hungare:
élősködik
japane:
寄食する [よしょくする], 寄生する [きせいする]
nederlande:
parasiteren
pole:
pasożytować
portugale:
parasitar
ruse:
паразитировать
slovake:
cudzopasiť, priživovať sa
ukraine:
паразитувати, жити паразитом

parazitato

EKOL Vivulo sur aŭ en kiu vivas parazito; gastiganto: vundoj […] pro batalo inter la parazito kaj la parazitato, ofte iĝas pli-malpli tuberoformaj [12].
12. Plena Ilustrita Vortaro, artikolo „kancero“
beloruse:
гаспадар (паразыта)
france:
hôte (d'un parasite)
germane:
Wirt (eines Parasiten)

parazitismo, paraziteco

EKOL Parazita vivmaniero: la sudamerika heteroneto […] adaptiĝis al konstanta parazitismo ĉe aliaj naĝantoj – laroj kaj akvolaroj [13].
13. J. Ŝuvajev: Pri la konduto de bestoj, Fokuso, 1987:1, p. 2a
beloruse:
паразытызм
ĉeĥe:
příživnictví
ĉine:
寄生 [jìshēng]
france:
parasitisme
germane:
Parasitismus, Schmarotzertum
hispane:
parasitismo
japane:
寄食 [きしょく], 寄生 [きせい]
slovake:
príživníctvo
ukraine:
паразитизм

ekstera parazito

EKOL Parazito vivanta ekstere de la korpo de la gastiganto: je la preferataj korporegionoj de eksteraj parazitoj la felo estu kuspe premkovrata per la gluflanko de […] glueca bendo [14].
14. U. Zillmann kaj F. Mutschmann, trad. R. Sachs: Kompendio de la plej gravaj parazitoj ĉe malgrandaj kaj laboratoriaj bestoj, Scienca Revuo, kromkajero, 2000
beloruse:
эктапаразыт
france:
ectoparasite
germane:
Ektoparasit, Außenparasit

interna parazito

EKOL Parazito vivanta en la korpo de la gastiganto: kiel aliaj kantobirdoj [kantoturdo] estas atakata de eksteraj kaj internaj parazitoj kaj estas predata de katoj kaj rabobirdoj [15];
15. Vikipedio, Kantoturdo, 2020-02-19
beloruse:
эндапаразыт
france:
endoparasite
germane:
Endoparasit, Innenparasit

administraj notoj

~ato : Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.