*vent/o

*vento

1.
MET Pli aŭ malpli rapida movado de la aero en la atmosfero: sur la valo neĝa vento blovas ĉiam pli FK ; vibras vok' en vaga vento [1]; li portiĝis sur la flugiloj de la vento [2]; disflugiĝi kiel polvo en vento Hamlet ; ili remis laŭ la orienta bordo en senvento [3]; [ili] flugas kun la ventoj [4]; kun veloj sub la vento BdV ; la popolaĉo, kiel hordeo sur kampo, iras kun la vento (estas ŝanĝema, adaptiĝema) [5]; li ŝanĝiĝas kiel la vento; flugema kiel vento PrV ; batadi la venton (vane peni) PrV ; li serĉas la venton sur la kampo (sama signifo) PrV ; minacas dento al la vento (vane) PrV .
2.
(figure) Ĝenerala disvastiĝanta tendenco: blovis afrika vento; Kroatoj jam longe estas ege malkontentaj pro la regmaniero […] kaj fine la morto de la diktatoro ebligis novan venton [6]. SIN:atmosfero, etoso, fluo
afrikanse:
wind
albane:
era
amhare:
ነፋስ
angle:
wind
arabe:
الرياح
armene:
քամի
azerbajĝane:
külək
beloruse:
вецер
bengale:
বায়ু
birme:
လေတိုက်
bosne:
vjetar
bulgare:
вятър
ĉeĥe:
vítr
ĉine:
[fēng]
dane:
vind
estone:
tuul
eŭske:
haizea
filipine:
hangin
france:
vent
galege:
vento
germane:
Wind
greke:
άνεμος
guĝarate:
પવન
haitie:
van
haŭse:
iska
hinde:
हवा
hispane:
viento
hungare:
szél sur la flugiloj de la ~o: a szél szárnyain. sen~o: szélcsend. batadi la ~on: szalmát csépel. li serĉas la ~on sur la kampo: Dunába vizet hord.
igbe:
ifufe
indonezie:
angin, bayu
irlande:
gaoithe
islande:
vindur
itale:
vento
japane:
[ふう]
jave:
angin
jide:
ווינט
jorube:
afẹfẹ
kanare:
ಗಾಳಿ
kartvele:
ქარი
kazaĥe:
жел
kimre:
gwynt
kirgize:
шамал
kmere:
ខ្យល់
koree:
바람
korsike:
ventu
kose:
umoya
kroate:
vjetar
kurde:
ba
latine:
spiritus
latve:
vējš
laŭe:
ພະລັງງານລົມ
litove:
vėjas
makedone:
Ветер
malagase:
rivotra
malaje:
angin
malajalame:
കാറ്റ്
malte:
riħ
maorie:
hau
marate:
वारा
monge:
cua
mongole:
салхины
nederlande:
wind
nepale:
हावा
njanĝe:
mphepo
okcidentfrise:
wyn
panĝabe:
ਹਵਾ
paŝtue:
د باد
pole:
1. wiatr 2. wiatr
portugale:
vento
ruande:
umuyaga
ruse:
ветер
samoe:
matagi
sinde:
واء
sinhale:
සුළං
skotgaele:
Àirde na gaoithe
slovake:
vietor
slovene:
veter
somale:
dabaysha
ŝone:
mhepo
sote:
moea
sunde:
angin
svahile:
upepo
taĝike:
шамол
taje:
ลม
tamile:
காற்று
tatare:
җил
telugue:
గాలి
tibete:
རླུང་
tokipone:
kon
turke:
rüzgâr
ukraine:
вітер
urdue:
ہوا
uzbeke:
shamol
vjetname:
gió
volapuke:
vien
zulue:
ovunguzayo

venta

1.
Rilata al vento: venta vetero [7]; venta energio [8]; venta, senŝirma, senarba […] insuleto [9].
2.
(figure) Senbaza, malfirma, senvalora, aera: ĉio estas vantaĵo kaj entreprenoj ventaj [10]; ĉio estas vantaĵo kaj ventaĵo, kaj nenia profito [11]; ĉu saĝulo povas respondi per ventaj opinioj? [12].
beloruse:
1. ветраны 2. легкадумны
bulgare:
ветровит, вятърничав
ĉeĥe:
větrný
ĉine:
有風 [yǒufēng], 有风 [yǒufēng]
france:
fumeux
germane:
windig
indonezie:
1. berangin
itale:
fumo (fig.), vento (fig.), aria (fig.) 1. ventoso, ventilato, eolico
japane:
風の [かぜの], 風のような [かぜのような], 空虚な [くうきょな]
pole:
1. wietrzny, wiatrowy
ruse:
1. ветровой, ветренный 2. ветренный
slovake:
veterný, vetrový, vzdušný
ukraine:
вітровий, вітряний (прикм. до вітер), вітряний (який діє за допомогою вітру)

venti

(ntr)
MET Blovi (pp vento): forte ventasZ ; el tombo de prakatakombo plorventas kantik' [13].
13. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko, Aŭtunovesper'
beloruse:
дзьмуць (пра вецер)
ĉeĥe:
být větrno, foukat, vanout
ĉine:
刮风 [guāfēng], 颳風 [guāfēng], 刮 [guā], 颳 [guā]
france:
venter
germane:
wehen (Wind)
hungare:
fúj a szél
indonezie:
berembus
itale:
soffiare (di vento)
japane:
風が吹く [かぜがふく]
nederlande:
waaien
pole:
wiać (o wietrze)
portugale:
ventar
ruse:
дуть (безл. о ветре)
slovake:
fúkať, viať
ukraine:
дути, віяти (про вітер)

ventego

1.
MET Fortega vento, ordinare akompanata de pluvo aŭ neĝo: en tiu nokto blovis terura ventego kaj la pluvo faladis per riveroj FK ; kiel pasanta ventego [la] malpiulo malaperas [14]; kvietigi la ventegon [15]; (figure) malfeliĉo venos kiel ventego [16]. VD:tempesto, uragano
2.
(figure) Rapide trapasanta amaso: la ventegoj de la vivo Marta ; la mevoj flirtis ĉirkaŭ li kvazaŭ ventego da blankaj flugiloj; li devis elporti ventegon da riproĉoj. VD:lavango, torento
beloruse:
ураган
ĉeĥe:
vichr, vichřice
ĉine:
風暴 [fēngbào], 风暴 [fēngbào], 狂風 [kuángfēng], 狂风 [kuángfēng], 暴風 [bàofēng], 暴风 [bàofēng]
france:
tempête
germane:
Sturm
greke:
ανεμοζάλη
hungare:
vihar, szélvihar
indonezie:
1. badai, topan, angin ribut, lesus, puyuh, puting beliung
itale:
tempesta, tormenta
japane:
暴風 [ぼうふう], 大風 [おおふう]
nederlande:
storm
pole:
1. wicher, wichura
portugale:
ventania
ruse:
ураган
slovake:
víchor, víchrica
ukraine:
вихор, шторм

*ventumi

(tr)
1.
Refreŝigi movante la aeron: li ventumas al si per sia ĉapelo; ĉiuj damoj […] sidis en la unua vico kaj ventumadis sin [17]; du nigraj sklavoj ventumis lin [18]. VD:ventoli
2.
AGR Purigi grenon, skuante ĝin en trablovo, kiu forblovas la netaŭgan parton: Boaz […] ventumas hordeon […] en la draŝejo [19]; disfluganta grenventumaĵo [20] (netaŭga ventumita parto de la greno). VD:draŝi1
beloruse:
праветрываць, вэнтыляваць, правейваць
ĉeĥe:
ovívat, profukovat, provětrat, vyfukovat, větrat, čistit
ĉine:
2. 去虚存真 [qùxūcúnzhēn], 去虛存真 [qùxūcúnzhēn], 去伪存真 [qùwěicúnzhēn], 去偽存真 [qùwěicúnzhēn]
france:
ventiler
germane:
1. Luft zufächeln 2. windsichten, die Spreu vom Weizen trennen, worfeln gren~umaĵo: Spreu.
greke:
αερίζω
hungare:
1. legyez 2. szelel, szellőztet, rostál
indonezie:
1. mengipasi 2. menampi angin gren~umaĵo: sekam.
itale:
ventilare, sventagliare, pulare, dare aria gren~umaĵo: pula.
japane:
あおぐ, 風を送る [かぜをおくる], 箕であおる [みであおる]
nederlande:
2. wannen
pole:
1. wietrzyć 2. wiać (zboże)
portugale:
ventilar
ruse:
проветривать, провеивать 2. провеивать
slovake:
oviať, prefukovať, prevetrať, vyfukovať, čistiť
ukraine:
провітрювати, провіювати, віяти (про зерно), обмахувати

ventumilo

1.
Ilo aŭ aparato por ventumi, precipe portebla duondisko refaldebla, kiun oni mane svingas: ventumilo el eburo; ventumiloj el strutaj plumoj [21]; la manoj kun naĝmembrano dislarĝiĝis en formo de ventumilo [22]; grandaj ventumilformaj palmoj staris gracie [23]; li […] ripozis en la ombro de l' granda ventumilo, kiun tenis lia adjutanto [24]. VD:ventolilo
2.
AGR Plata korbo, eventuale kun longa tenilo, por ventumi grenon: lia ventumilo estas en lia mano, kaj li elpurigos sian draŝejon [25]; kiel grenventumilo, oni ventokribras la erarojn de aliuloj, sed siajn proprajn erarojn oni kaŝas [26].
21. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro VII
22. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
23. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Sterkskarabo
24. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro I
25. La Nova Testamento, Mateo 3:12
26. trad. T. T. Anuruddha: La Vojo al Nirvano aŭ la Dhammapado, 18:252, Bồ-Tát-Csoma-Instituto por Budhologio, 1973
beloruse:
1. веер 2. веялка
ĉeĥe:
vějíř
ĉine:
[shàn], 扇子 [shànzi], 搧 [shān]
france:
éventail, van
germane:
1. Fächer 2. Worfschaufel, Sichter
hungare:
2. szelelőrosta, gabonarosta
indonezie:
1. kipas 2. tampi
itale:
ventola, ventaglio, ventilabro
japane:
[おうぎ], 扇子 [せんす], うちわ, 広げた尾羽 [ひろげたおはね]
nederlande:
2. wan
pole:
1. wachlarz 2. wialnia
ruse:
1. веер 2. веялка
slovake:
vejár
tibete:
རླུང་གཡབ་
ukraine:
віяло, опахало, вентилятор

ventanima

Senpripensema, malsaĝa, sencerba: malgraŭ via tuta ventanimeco vi esence estas bona knabo Marta ; ventanimulo Marta . SIN:ventkapa
beloruse:
ветраны, легкадумны
ĉeĥe:
lehkomyslný
france:
étourdi, fou-fou, tête en l'air
germane:
windig (Charakter)
hungare:
szeles, hebehurgya, szeleburdi
itale:
sconsiderato, stordito (sciocco), scervellato, sventato
japane:
移り気な [うつりぎな], 浮気な [うわきな]
pole:
lekkomyślny
ruse:
легкомысленный, ветреный
slovake:
ľahkomyseľný
ukraine:
легковажний, легкодумний, вітряний

disventumi, disventigi

Dispeli, disperdigi: ili ĝin disventumos, kaj dezertigos ĝian landon, ĉar en la tago de la malfeliĉo ili estos ĉirkaŭ ĝi ĉiuflanke [27]; reĝo […] disventumas per siaj okuloj ĉion malbonan [28].
beloruse:
разьвеяцца па ветры
ĉine:
消失飛散 [xiāoshīfēisàn], 消失飞散 [xiāoshīfēisàn]
france:
s'éparpiller, se disséminer
germane:
zerstreuen, verwehen
hungare:
szétszóródik, széthullik
indonezie:
mengembuskan (spy beterbangan)
itale:
disperdersi
japane:
吹き散らす [ふきちらす], 追い散らす [おいちらす]
pole:
rozwiewać
ruse:
развеяться по ветру

dorsovento, dorsvento[29]

Favora vento, vento blovanta samdirekte kun la movo de velŝipo, avio ktp: restis ankoraŭ 151 km ĝis tiu celo, se la dorsvento daŭros, […] ni eble sukcesos [30]; „Sekreto“ estis iranta kun duono de la veloj ĉe dorsovento [31].
29. G. Waringhien: Grand dictionnaire Espéranto-Français, Art. „dorso“
30. Pliaj bonkoraj homoj
31. A. Grin, tr. Jurij Finkel: Skarlataj veloj, Ĉap. 5ª.
angle:
fair wind
beloruse:
спадарожны вецер
france:
vent arrière
germane:
Rückenwind
indonezie:
angin buritan
japane:
追い風 [おいかぜ]
pole:
wiatr od rufy, wiatr tylny
ruse:
попутный ветер
ukraine:
попутний віте

administraj notoj

~o: Mankas verkindiko en fonto.
~i: Mankas verkindiko en fonto.