*ŝerc/i UV
*ŝerci
(ntr)
- Diri aŭ fari ion neserioze, humure, celante amuzi kaj ridigi: ŝercu nur, vi pentos iam vian konduton! [1]; malsaĝuloj ŝercas pri siaj kulpoj [2]; mi supozas, ke vi ne diris tion serioze, mi scias, ke vi amas ŝerci Marta ; li flue parolis ruslingve, ĉiam ŝercis kaj multe ridis [3].
1.
Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, La porcio da glaciaĵo
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 14:9
3. Vasilij Eroŝenko: El vivo de ĉukĉoj, la trimova ŝakproblemo
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 14:9
3. Vasilij Eroŝenko: El vivo de ĉukĉoj, la trimova ŝakproblemo
- angle:
- joke
- beloruse:
- шуткаваць, жартаваць
- bulgare:
- шегувам се
- ĉine:
- 开玩笑 [kāiwánxiào], 開玩笑 [kāiwánxiào], 諢 [hùn], 诨 [hùn], 說著玩 [shuōzhewán], 说着玩 [shuōzhewán], 逗哈哈 [dòuhāhā]
- france:
- plaisanter
- germane:
- scherzen
- hebree:
- להתבדח, להתלוצץ \לצץ\
- hispane:
- bromear
- hungare:
- tréfál
- indonezie:
- bercanda, dagel, mendagel, bergurau, berhumor, berkelakar, melawak, berlelucon, melucu, berolok-olok, berseloroh, bersenda gurau
- itale:
- scherzare
- japane:
- 冗談を言う [じょうだんをいう], おどける, からかう
- katalune:
- fer broma, bromejar
- nederlande:
- grappig zijn, schertsen
- pole:
- żartować
- portugale:
- gracejar, brincar, caçoar
- ruse:
- шутить
- svede:
- skämta
- ukraine:
- жартувати, сміятися, насміхатися
ŝerce
- Intence ridigante: ŝerce dirite, cele pensite PrV ; hodiaŭ estas naskiĝtago de papĉjo! ŝi diris ŝerce, tial la malgranda kampa birdo volas gratuli [4]; Ferenc Szilágyi debutis kiel novelisto per […] ŝerce modernigitaj fabeloj en „Trans la fabeloceano“.
4.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
- beloruse:
- нарокам, шуткуючы, жартуючы
- bulgare:
- шеговито
- ĉine:
- 嘻嘻哈哈 [xīxihāhā], 有說有笑 [yǒushuōyǒuxiào], 有说有笑 [yǒushuōyǒuxiào]
- france:
- plaisamment, par plaisanterie
- germane:
- scherzhaft, scherzend
- hispane:
- de broma, de risa
- indonezie:
- dengan bercanda, dengan bergurau, dengan berkelakar, dengan berlelucon, dengan bersenda gurau
- itale:
- scherzosamente, per scherzo
- japane:
- 冗談に [じょうだんに], ふざけて, からかって
- katalune:
- de broma, per riure
- pole:
- żartem, dowcipnie, śmiesznie
- ruse:
- в шутку
- ukraine:
- жартома
ŝerco
- Intenca malserioza diro aŭ faro: la kato, kiu ne amis ŝercojn, saltis sur lian vizaĝon, kraĉis kaj gratis [5]; la morto ŝercon ne komprenas: oni ĝin vokas, ĝi venas (vivon ne risku senbezone) PrV ; ne ekzistas en komerco amikeco nek ŝerco PrV ; karnavalaj ŝercoj [6]; miksinte ŝercon kun seriozaĵo [7]; maldecaj ŝercoj [8]; ridado kaj aplaŭdoj salutis lian ŝercon [9].
5.
Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, la bremenaj
muzikistoj
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Kupra porko
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Peco da perlovico
8. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro 14a
9. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, ĉapitro 3a
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Kupra porko
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Peco da perlovico
8. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro 14a
9. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, ĉapitro 3a
- beloruse:
- жарт
- bulgare:
- шега
- ĉine:
- 戏言 [xìyán], 戲言 [xìyán], 玩笑 [wánxiào], 笑話 [xiàohuà], 笑话 [xiàohuà]
- france:
- plaisanterie
- germane:
- Scherz, Witz
- hispane:
- broma
- indonezie:
- canda, candaan, dagelan, gurau, gurauan, pergurauan, humor, kelakar, lelucon, kelucuan, olok, olok-olok, seloroh, selorohan, senda gurau
- itale:
- scherzo, battura (di spirito), burla
- japane:
- 冗談 [じょうだん], おどけ
- katalune:
- broma, facècia
- pole:
- kawał, igraszka, żart, dowcip
- ruse:
- шутка
- tibete:
- བསྟན་ཤིག་སློང་
ŝercema
- Kiu volonte ridigas, kiu ne longe restas tute serioza: ŝi rimarkis sur lia vizaĝo amikan kaj iom ŝerceman rideton IK ; ĉirkaŭ la buŝo […] ludis svarmo da ridetoj, jen plaĉivolaj, jen petolaj, jen ŝercemaj Marta ; li estis ŝercemulo, li estis aranĝisto de komedioj, maskobaloj kaj ĉiaj elpenseblaj amuziĝoj [10]; dank' al ŝercemul', / super pord' de l' enirejo / oni legis sur tabul' / la konkludon: Neĉesejo [11].
10.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Dekdu per la poŝto
11. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko
11. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko
- beloruse:
- жартаўлівы
- france:
- blagueur (adj.), plaisantin (adj.)
- germane:
- lustig (gern schertzend)
- hispane:
- bromista
- indonezie:
- kocak, lawak, lucu
- itale:
- scherzoso
- japane:
- 冗談好きの [じょうだんすきの], ひょうきんな
- katalune:
- plaga, bromista
- pole:
- dowcipny, żartobliwy, figlarny, jowialny
- ruse:
- шутливый (о человеке), склонный к шуткам
- ukraine:
- жартівливий
duonŝerce
- Kun frivola tono kaŝanta seriozan intencon: li venis al mi kaj diris, duonŝerce duonserioze „ŝi cedis nun“ [12]; en la hodiaŭa germana lingvo estas uzataj tiel multaj anglaj vortoj kaj anglismoj, ke oni nur duonŝerce parolas pri la „germangla” [13].
12.
Valdemar Langlet: Vojaĝimpresoj, ĉe Lev Tolstoj en Jasnaja
Poljana
13. Monato, Jomo Ipfelkofer: Lingva konfuzo kaj Konfuceo
13. Monato, Jomo Ipfelkofer: Lingva konfuzo kaj Konfuceo
- beloruse:
- паўжартам
- ĉine:
- 半开玩笑地 [bànkāiwánxiàode], 半開玩笑地 [bànkāiwánxiàode]
- france:
- plaisantant à demi
- germane:
- halb scherzend
- hispane:
- medio en broma
- indonezie:
- setengah bercanda
- itale:
- semiserio (agg. in ita, avv. in Esp.)
- katalune:
- mig de broma
- pole:
- pół żartem
- ruse:
- полушутя
fiŝerco
- Triviala aŭ iel ŝoka malseriozaĵo: poeto de vortludoj, fiŝercoj, komentoj pri homaj absurdaĵoj [14].
14.
Marjorie Boulton: Ne nur leteroj de plum-amikoj, Esperanta poezio: mirakla
rikolto
- beloruse:
- дрэнны жарт
- ĉine:
- 恶作剧 [èzuòjù], 惡作劇 [èzuòjù]
- france:
- mauvaise plaisanterie
- germane:
- schlechter Scherz, böser Scherz
- hispane:
- broma de mal gusto
- indonezie:
- lelucon buruk, lelucon jahat, lelucon gelap
- itale:
- grossolanità
- katalune:
- broma de mal gust
- pole:
- brzydki żart, głupi dowcip
- ruse:
- плохая шутка
forŝerci
(tr)
- Bagateligi, forgesigi (ekzemple embarasan temon) per ŝerco: nun vi volas forŝerci la demandon [15].
15.
J. Francis: La Granda Kaldrono, 1978
- beloruse:
- аджартавацца, адкпіцца
- france:
- tourner en plaisanterie
- germane:
- weglachen, wegscherzen
- indonezie:
- menjadi candaan, menjadi lelucon
- pole:
- wyśmiać, obrócić w żart
senŝerce
16.
N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, akto 4a, sceno 15a
17. B. Traven, trad. Hans Georg Kaiser: Mortula Ŝipo, Rakonto de usona maristo, Unua libro, ĉapitro 14a
17. B. Traven, trad. Hans Georg Kaiser: Mortula Ŝipo, Rakonto de usona maristo, Unua libro, ĉapitro 14a
- beloruse:
- бяз жартаў, сур’ёзна
- ĉine:
- 正經地 [zhèngjīngde], 正经地 [zhèngjīngde], 郑重地 [zhèngzhòngde], 鄭重地 [zhèngzhòngde]
- france:
- plaisanterie mise à part, le plus sérieusement du monde
- germane:
- im Ernst
- hispane:
- en serio, sin bromas
- indonezie:
- dengan serius
- itale:
- seriamente, senza scherzare
- japane:
- 冗談抜きで [じょうだんぬきで], きまじめに
- katalune:
- bromes a part
- pole:
- serio, bez żartów, bez poczucia humoru
- ruse:
- без шуток, не шутя, нешуточно
- ukraine:
- без жартів, серйозно
aprila ŝerco
- En kelkaj landoj ŝerco, ofte mistifiko, direktita al konatoj aŭ nekonatoj, kiun oni tradicie faras en la unua tago de la monato aprilo: tiamaniere efikis al ni la iom malbongusta aprila ŝerco de Lori [18].
18.
B. von Suttner, trad. A. Caumont kaj F. Luin: For la batalilojn!, 1914, 2001
- beloruse:
- першакрасавіцкі жарт
- ĉine:
- 愚人節 [yúrénjié], 愚人节 [yúrénjié]
- france:
- poisson d'avril
- indonezie:
- April Mop
- pole:
- prima aprilis